Right Turn

utwór zespołu Alice in Chains

Right Turnutwór amerykańskiego zespołu muzycznego Alice in Chains (nagrany pod szyldem Alice Mudgarden), opublikowany w 1992 na minialbumie Sap. Czas jego trwania wynosi 3 minuty i 17 sekund, co sprawia, że jest on najkrótszą kompozycją wchodzącą w skład wydawnictwa. Autorem tekstu i kompozytorem jest Jerry Cantrell. W utworze gościnnie wystąpili Chris Cornell z Soundgarden i Mark Arm z Mudhoney.

Right Turn
Wykonawca utworu
z albumu Sap
Alice in Chains (Alice Mudgarden)
Wydany

4 lutego 1992

Nagrywany

20–26 listopada 1991 w London Bridge Studio, Seattle[1]

Gatunek

rock akustyczny[2][3][4]

Długość

3:17

Twórca

Jerry Cantrell

Producent

Rick Parashar

Wydawnictwo

Columbia

W późniejszym czasie „Right Turn” trafił na dwa albumy kompilacyjne Alice in Chains – Music Bank (1999) i The Essential Alice in Chains (2006). W 2001 został wykorzystany w filmie Helikopter w ogniu.

Geneza

edytuj

Pomysł do zaproszenia w charakterze gościnnego występu Chrisa Cornella i Marka Arma był ideą gitarzysty Alice in Chains, Jerry’ego Cantrella, który wspominał w rozmowie z „Guitar World”:

Gdy skończyliśmy cztery utwory na Sap [1992], siedząc w studiu pewnej nocy powiedziałem, że może ściągnęlibyśmy Ann [Wilson] z Heart do zaśpiewania w kilku piosenkach, i jak się uda to Chrisa oraz kogokolwiek innego kogo uda nam się znaleźć. Nie byłem pewien czy Chris będzie mógł, ponieważ miał on w tym czasie kilka innych rzeczy. Nie znałem dobrze Marka Arma, ale miałem jego numer od Layne’a [Staleya] […] Jego wokal w «Right Turn» przyprawił mnie o dreszcze – brzmiał jak głos śmierci. Dałem Chrisowi tekst, a Layne i Mark dodali od siebie kilka rzeczy[5].

W utworze gościnnie wystąpili Chris Cornell (po lewej) i Mark Arm (po prawej)

W wywiadzie dla „Guitar School” przyznał: „Pracowanie nad tą piosenką było prawdziwą frajdą. Po napisaniu jej, nie byłem pewien czy coś z tego wyjdzie, ale miałem pomysł, żeby wokalnie numer wspomogli Chris Cornell z Soundgarden i Mark Arm z Mudhoney. Pojawili się więc, zaśpiewali swoje partie i wyszło to wspaniale. Kiedy Mark śpiewa ostatnią linijkę, numer wtedy zyskuje dodatkowy ciężar. No i Cornell rządzi – oni właściwie zrobili ten numer. Z naszych wszystkich utworów, to jeden z moich zdecydowanych faworytów”[6].

Frontman Mudhoney, Mark Arm, wspominał: „Byłem zaprzyjaźniony z chłopakami z Alice in Chains, choć nie znaliśmy się zbyt dobrze. Znałem trochę Layne’a. Nie spotkałem tych kolesi aż do momentu wydania albumu Facelift [1990] […] Pewnego dnia zadzwonił do mnie Jerry Cantrell i poprosił abym zaśpiewał na minialbumie Sap [w utworze «Right Turn»]. Byłem zdziwiony, coś w stylu: «dlaczego chcesz abym zaśpiewał?»”[7].

Historia nagrywania

edytuj

Utwór pierwotnie zamieszczono na demie, jakie zespół przygotował na potrzeby ścieżki dźwiękowej do filmu Samotnicy (1992, reż. Cameron Crowe)[8][9]. Część nagrań – utrzymaną w odmiennej stylistyce brzmieniowej – muzycy postanowili zarejestrować ponownie[10][11]. Sesja odbyła się pod koniec listopada 1991 w London Bridge Studio w Seattle w stanie Waszyngton[1], przy współpracy producenta Ricka Parashara i inżyniera dźwięku Jonathana Pluma[12]. Utwór zarejestrowano pod szyldem Alice Mudgarden[4][13][14]. Nazwę utworzono z kontaminacji Alice in Chains, Mudhoney i Soundgarden[14]. W książeczce dołączonej do retrospekcyjnego box setu Music Bank (1999) Cantrell przyznawał, że „to była dla mnie wyjątkowa piosenka. Zresztą cała EP-ka jest wyjątkowa. W tej piosence, prócz nas, wystąpiło jeszcze dwóch facetów, których bardzo szanuję i podziwiam, Chris Cornell oraz Mark Arm. Nigdy więcej nie udało nam się nagrać piosenki w takim składzie, więc to czyni ją jeszcze bardziej wyjątkową”[9].

Dave Hillis, asystent inżyniera dźwięku, wspominał, że Arm był zdenerwowany podczas nagrań. „Rozmawialiśmy w holu, miał ze sobą sześciopak piwa i zaczął pić jedno z nich. Spytałem czemu jest taki zdenerwowany. Uważał, że jego głos nie będzie pasował do ogólnego klimatu utworu […] Byłem ciekaw jak na tę sytuację zareaguje Rick, który nie miał doświadczenia z muzyką Mudhoney i stylem Marka. Pamiętam, że gdy śpiewał, Rick spojrzał na mnie i powiedział: «to jest świetne»”[14]. W przeciwieństwie do niepewnego Arma, sytuacja z Cornellem była odwrotna. Pierwotnie chciał on zaśpiewać w swoim charakterystycznym, energicznym stylu, lecz producent przekonywał go do bardziej powściągliwego występu[14].

Analiza

edytuj
 
„Right Turn” został zamieszczony na rozszerzonej edycji singla „Would?” (1993)

Autorem liryki jest Jerry Cantrell[15]. Cechą charakteryzującą „Right Turn” jest akustyczne brzmienie[2] z wiodącą grą gitary klasycznej[3][5], wolne tempo[16] oraz brak partii perkusji i instrumentów elektrycznych. Sean Kinney gra na tamburynie[15]. Jako pierwszy swoją partię wokalną wykonuje Cantrell, a następnie Cornell, który śpiewa zwrotkę i refren. W następnej kolejności śpiewa Staley (podobnie jak Cornell, wykonuje on zwrotkę i refren). Jak ostatni partie wokalu wykonuje Arm[16][17].

Wydanie

edytuj

„Right Turn” został wydany na minialbumie Sap 4 lutego 1992[13][18][19]. Znalazł się on również na stronie B rozszerzonych edycjach singla (wersja CD o nr. kat. 658888 2 i 12”-calowego winyla o nr. kat. 658888 6) „Would?” (1993), wydanego w Europie i w Wielkiej Brytanii[20][21][22]. W 2001 utwór został wykorzystany w filmie wojennym Helikopter w ogniu (reż. Ridley Scott)[23].

W późniejszym czasie „Right Turn” wszedł w skład materiału zawartego na dwóch albumach kompilacyjnychMusic Bank (1999)[24][25] i The Essential Alice in Chains (2006)[26][27].

Odbiór

edytuj

Krytyczny

edytuj

Don Kyle z brytyjskiego „Kerrang!” pisał: „«Right Turn» jest jak super kofeinowy wstrząs po EP-ce na której przeważa stłumione uczucie”[28]. Daina Darzin z tego samego czasopisma wyrażała mieszaną opinię, przyznając, że „jest to tylko kolejny powolny utwór Alice z wieloma wokalistami”[16]. Greg Prato – autor książek Grunge Is Dead: The Oral History of Seattle Rock Music (2009) oraz Dark Black and Blue: The Soundgarden Story (2019) – wymienił „Right Turn” jako najlepszy utwór zawarty na minialbumie, dodając, że każdy z muzyków wniósł do niego „swój własny, unikalny «smak»”[29]. Z kolei Kristina Estlund z magazynu „Rock Beat” wyróżniała „mocny tekst połączony z poważnym nisko-buczącym wokalem Layne’a i potężną instrumentalną partią Cornella”[17].

Utwór na koncertach

edytuj

„Right Turn” został po raz pierwszy wykonany na żywo przez Alice in Chains 13 sierpnia 2011, w trakcie akustycznego koncertu w WinStar World Casino w Thackerville w stanie Oklahoma[30].

Personel

edytuj
 
Tylna strona okładki minialbumu Sap (1992), wymieniająca „Right Turn” nagrany pod szyldem Alice Mudgarden

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[15]:

Alice Mudgarden

Produkcja

Przypisy

edytuj
  1. a b Alice in Chains – Jar of Flies/Sap (1993, CD). Discogs. [dostęp 2020-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-13)]. (ang.).
  2. a b David Sprague, Ira A. Robbins: The Trouser Press Guide to ’90s Rock: The All-new Fifth Edition of the Trouser Press Record Guide. Fireside Books, 1997, s. 35. ISBN 978-0684814377. (ang.).
  3. a b Kyle Anderson: Accidental Revolution: The Story of Grunge. St. Martin’s Press, 2007, s. 94. ISBN 978-0312358198. (ang.).
  4. a b Corbin Reiff: Total F*cking Godhead: The Biography of Chris Cornell. Post Hill Press, 2020, s. 151. ISBN 978-1-64293-216-4. (ang.).
  5. a b Jeff Gilbert. Rain Man. „Guitar World”, s. 29, 32, styczeń 1993. ISSN 1045-6295. 
  6. Jeff Kitts. Primecuts. „Guitar School”, s. 12, maj 1994. ISSN 1058-0220. 
  7. Prato 2009 ↓, s. 340.
  8. Gillian G. Gaar. A Band Called Alice. „Goldmine”, s. 56, 5 sierpnia 1994. ISSN 1055-2685. 
  9. a b Poligrafia dołączona do albumu Music Bank; wyd. Columbia, nr kat. CK 69584.
  10. Katherine Turman. Unchained. „Guitar World”, s. 24, kwiecień 1992. ISSN 1045-6295. 
  11. Bartek Koziczyński. Alice in Chains. Bezsenność w Seattle. „Teraz Rock”, s. 68, czerwiec 2006. ISSN 1730-394X. 
  12. de Sola 2015 ↓, s. 159.
  13. a b Alice in Chains – Sap. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-25)]. (ang.).
  14. a b c d de Sola 2015 ↓, s. 162.
  15. a b c Poligrafia dołączona do minialbumu Sap; wyd. Columbia, nr kat. 44K 74182.
  16. a b c Daina Darzin. Unchained!. „Kerrang!”, s. 45, styczeń 1994. ISSN 0262-6624. 
  17. a b Kristina Estlund. Sap. „Rock Beat”, s. 11, marzec 1992. OCLC 861188848. 
  18. Brown 2010 ↓, Rozdział III. Dirt.
  19. Babula 2006 ↓, s. 71.
  20. Martin C. Strong: The Wee Rock Discography. Canongate Books, 1996, s. 8. ISBN 978-0-86241-621-8. (ang.).
  21. Alice in Chains – Would? (1993, CD). Discogs. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
  22. Alice in Chains – Would? (1993, Green, Vinyl). Discogs. [dostęp 2024-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-05)]. (ang.).
  23. Ken Nolan, Steve Zaillian: Black Hawk Down: The Shooting Script. HarperCollins, 2002. ISBN 978-1-55704-530-0. (ang.).
  24. Babula 2006 ↓, s. 74.
  25. Alice in Chains – Music Bank. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
  26. Alice in Chains – Nothing Safe: Best of the Box. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
  27. Alice in Chains: ‘Essential’ Collection to Finally See Light of Day. Blabbermouth.net. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)]. (ang.).
  28. Don Kyle. Mind the Sap. „Kerrang!”, 1992. ISSN 0262-6624. 
  29. Greg Prato: Dark Black and Blue: The Soundgarden Story. Greg Prato Writer, Corp., 2019, s. 125. ISBN 978-1-69108-613-9. (ang.).
  30. Alice in Chains Ends 10-Month Break from Stage. Blabbermouth.net. [dostęp 2016-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-22)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj