Ryhor Baradulin

poeta

Ryhor Iwanawicz Baradulin, biał. Рыгор Іванавіч Барадулін, ros. Рыгор (Григорий) Иванович Бородулин, Rygor (Grigorij) Iwanowicz Borodulin (ur. 24 lutego 1935 w Wierasouka, zm. 2 marca 2014 w Mińsku) – białoruski poeta, eseista, tłumacz.

Ryhor Baradulin
Рыгор Іванавіч Барадулін
Ilustracja
Imię i nazwisko

Ryhor Iwanawicz Baradulin

Data i miejsce urodzenia

24 lutego 1935
Wierasouka, Rejon uszacki

Data i miejsce śmierci

2 marca 2014
Mińsk

Narodowość

białoruska

Język

białoruski

Dziedzina sztuki

literatura

podpis
Odznaczenia
Order Trzech Gwiazd IV klasy (Łotwa) Order Przyjaźni Narodów Order „Znak Honoru”
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodził się 24 lutego 1935 roku w chutorze Wierasouka w rejonie uszackim w rodzinie Iwana i Kuliny Baradulinów. W 1954 roku ukończył szkołę średnią w Uszaczu. W latach 1954–1959 studiował filologię na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym, po czym podjął pracę jako redaktor w periodyku „Sowietskaja Biełorussija”, następnie w czasopismach „Biarozka”, „Połymia”. Pracował w wydawnictwie „Biełaruś” i „Mastackaja litaratura”.

W 1984 roku wchodził w skład państwowej delegacji BSRR, która brała udział w pracy XXXIV posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Był jednym z założycieli białoruskiego PEN Club, którego w latach 1990–1999 był prezesem, a od 1999 roku – wiceprezesem. Baradulin był członkiem Białoruskiego Frontu Ludowego. W latach 1995–1997 wchodził w skład kierownictwa Open Society Institute.

Ryhor Baradulin z małżeństwa miał córkę Ilonę, malarkę. Zmarł w Mińsku 2 marca 2014 roku[1].

Twórczość

edytuj

Twórczość Baradulina nie ma jednego określonego stylu. Pod względem języka charakteryzuje się szeroką gamą środków stylistycznych, użyciem celnych metafor. Cechuje ją bogaty język i psychologizm. Ryhor Baradulin zadebiutował w 1953 roku w gazecie „Czyrwonaja zmienia” („Чырвоная змена”). W 1959 roku wydał swój pierwszy tomik poezji Maładzik nad stepam (Маладзік над стэпам). Ogółem dzieła Baradulina zostały wydane w 70 zbiorach, w skład których weszły wiersze, satyry, eseje, felietony, przekłady, wiersze dla dzieci, artykuły krytyczne. W latach 1984 oraz 1996–2002 ukazywały się utwory wybrane pisarza. W 2005 roku ukazał się kolejny tomik poezji pisarza Ksty (Ксты), w 2006 roku – Runy Pierunowy (Руны Перуновы).

Utwory Baradulina zostały przetłumaczone na jedenaście języków.

Przekłady na język białoruski

edytuj
  • 1975 Błakitny zwon Hrenady (Блакітны звон Грэнады) – utwory wybrane Federica Garcíi Lorca
  • 1980 Wiej, wiatrok! (Вей, вятрок! – Wiej, wietrzyku) – sztuka Rainisa Pūt, vējiņi!
  • 1981 Miełodyja kaliny (Мелодыя каліны) – wybór poezji Iwana Dracza
  • 1984 Wietralist (Ветраліст) – poezja Frédérica Mistrala
  • 1986 Słowa pra pachod Iharau (Слова пра паход Ігараў – Słowo o wyprawie Igora) – XII-wieczny zabytek literatury staroruskiej
  • 1989 Rubai (Рубаі – Rubajjaty Omara Chajjama) – czterowiersze Omara Chajjama
  • 2003 Rymski trypcich (Рымскі трыпціх – Tryptyk rzymski) – poemat Jana Pawła II, wydany na Białorusi z okazji dwudziestopięciolecia pontyfikatu papieża

Ponadto tłumaczył utwory Williama Szekspira, George’a Gordona Byrona, Pabla Nerudy, Nicolása Guilléna, Adama Mickiewicza, Władysława Broniewskiego, Siergieja Jesienina, Rasuła Gamzatowa i innych.

Nagrody i odznaczenia

edytuj
 
Świadectwo nadania Baradulinowi tytułu narodowego poety Białorusi

Ponadto otrzymał radziecki Order „Znak Honoru” i Order Przyjaźni Narodów, białoruski Medal Franciszka Skaryny oraz został mianowany honorowym doktorem Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego i honorowym obywatelem rejonu uszackiego.

Przypisy

edytuj
  1. Памёр Рыгор Барадулін. news.tut.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]., Tut.by.

Bibliografia

edytuj