SM UB-41

Niemiecki okręt podwodny z I wojny światowej

SM UB-41niemiecki jednokadłubowy okręt podwodny typu UB II zbudowany w stoczni Blohm & Voss (Werk 265) w Hamburgu w roku 1916. Zwodowany 6 maja 1916 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 25 sierpnia 1916 roku. W czasie swojej służby, SM UB-41[a] odbył 13 patroli, w czasie których zatopił 8 statków o łącznej pojemności 8387 BRT, uszkodził 2 o łącznej pojemności 641 BRT oraz zajął jeden jako pryz o wyporności 259 ton[1]. Służbę rozpoczął w Flotylli II (U-boote des Marinekorps U-Flotille II)[2].

SM UB-41
Ilustracja
SM UB-45 z załogą na Morzu Czarnym w 1916 roku
Typ

UB II

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg (Werk 265)

Początek budowy

22 lipca 1915

Wodowanie

6 maja 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

25 sierpnia 1916

Wycofanie ze służby

5 października 1917

Los okrętu

zatopiony

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


263 ton
287 ton

Długość

36,13 metra

Szerokość

3,2 metra

Zanurzenie

3,7 metra

Zanurzenie testowe

50 metra

Rodzaj kadłuba

jednokadłubowy

Napęd
2 x silnik Diesla (284 KM), 2 x silnik elektryczny (180 KM)
2 wały napędowy, 2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


9,15 węzła
5,81 węzła

Zasięg

8150 Mm @ 5 węzłów (pow.)
45 Mm @ 4 węzłów (zan.)

Uzbrojenie
4 torpedy, potem 6, działo 5 cm SK L/40
Wyrzutnie torpedowe

2 x 500 mm (dziób)

Załoga

23 osób

Budowa edytuj

Okręt SM UB-41 był dwudziestym pierwszym z typu UB II, który był następcą typu UB I. Był średnim jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań przybrzeżnych, o prostej konstrukcji, długości 36,13 metra, wyporności w zanurzeniu 263 ton, zasięgu 8150 Mm przy prędkości 5 węzłów na powierzchni oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu[3]. W typie II poprawiono i zmodernizowano wiele rozwiązań, które były uważane za wadliwe w typie I. Zwiększono moc silników, pojedynczy wał zastąpiono dwoma[4].

Służba edytuj

25 sierpnia 1916 roku (w dniu przyjęcia okrętu do służby) dowódcą jednostki został mianowany porucznik marynarki (niem. Oberleutnant zur See) Friedrich Karl Sichart von Sichartshofen[5]. Na stanowisku okrętu pozostawał do 20 marca 1917 roku. W czasie jego służby UB-41 odniósł dwa zwycięstwa. 21 listopada 1916 roku w okolicach Blyth okręt zatrzymał i zajął jako pryz norweską jednostkę „Thyholmen” o pojemności 259 BRT. Zbudowany w 1913 roku czteromasztowy szkuner płynął z ładunkiem szalunków górniczych z Holmestrand do West Hartlepool[6]. 18 stycznia 1917 roku na pozycji (56°21′N 0°21′E/56,350000 0,350000) UB-41 uszkodził brytyjski trawler „Cetus” o pojemności 139 BRT[7]. 21 marca 1917 roku dowódcą okrętu został porucznik Günther Krause[8]. 19 kwietnia 1917 roku około 2,5 mili na północny wschód od Whitby UB-41 zatopił pierwszy statek. Był to norweski parowiec „Ellida” o pojemności 1124 BRT. Ten zbudowany w 1901 roku statek płynął pod balastem z Caen do Tyne[9]. 22 maja 1917 roku także w rejonie Whitby na pozycji (54°30′N 0°29′E/54,500000 0,483333) dowodzony przez Krausego okręt zatopił największą w swojej historii jednostkę przeciwnika. Był to zbudowany w 1889 roku brytyjski statek parowy „Lanthorn” o pojemności 2299 BRT[10][11]. Następnego dnia 2 mile na wschód od Seaham UB-41 zaatakował norweski parowiec „Monarch” o pojemności 1318 BRT. Statek został zbudowany w stoczni Wigham Richardson w Newcastle w 1878 roku i przewoził pak węglowy z portu Tees (obecnie Middlesbrough) do Saint-Nazaire. W czasie ataku śmierć poniosło 10 członków załogi[12].

W czerwcu 1917 roku okręt odbywał patrol u wybrzeży Szkocji. 12 czerwca na pozycji (57°05′N 1°55′E/57,083333 1,916667) zatrzymał i zatopił brytyjski kuter żaglowy „Alwyn” o pojemności 73 BRT. Następnego dnia 4 mile na południowy wschód od Cove Bay zatopił niewielki brytyjski parowiec „Silverburn” o pojemności 284 BRT[13]. 14 czerwca UB-41 storpedował i zatopił duński statek „Angantyr” o pojemności 1359 BRT[14]. 8 września 1917 roku 4 mile na południowy wschód od Whitby UB-41 storpedował brytyjski statek „Harrow” o pojemności 1777 BRT. Pochodzący z 1900 roku statek płynął z Granton (obecnie przedmieście Edynburga) do Londynu z ładunkiem węgla. W czasie ataku zginęło 2 członków załogi[15].

13 września 1917 roku okręt został skierowany do służby w V Flotylli (U-boote des Marinekorps U-Flotille V)[2].)[2]. Wtedy też nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy jednostki, jej nowym dowódcą został porucznik Max Ploen[16].

Na początku października okręt patrolował wschodnie wybrzeże hrabstwa North Yorkshire. 3 października 5 mil od Scarborough storpedował brytyjski parowiec „Clydebrae” o pojemności 502 BRT, płynący z Calais do Middlesbrough[17]. Statek nie został zatopiony, ale w wyniku ataku śmierć poniosło 5 członków załogi. 5 października 1917 roku na północ od Scarborough UB-41 wszedł na minę. Wszyscy członkowie załogi zginęli[2]. Ich symboliczny grób znajduje się na cmentarzu wojennym w Heikendorf[18].

Uwagi edytuj

  1. SM - Seiner Majestät.

Przypisy edytuj

  1. Helgason, Guðmundur: Ships hit by UB 41. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  2. a b c d Helgason, Guðmundur: WWI U-boats UB 41. [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  3. R. Gardiner, Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921, s. 181.
  4. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  5. Friedrich Karl Sichart von Sichartshofen, Oberleutnant zur See (Crew 4/06). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  6. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Thyholmen. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  7. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Cetus. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  8. Günther Krause, Oberleutnant zur See (Crew 4/06). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  9. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Ellida. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  10. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Lanthorn. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  11. SS Lanthorn [+1917]. www.wrecksite.eu. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  12. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Monarch. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  13. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Silverburn. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  14. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Angantyr. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  15. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Harrow. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  16. Max Ploen, Oberleutnant zur See (Crew 4/09). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
  17. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI - Clydebrae. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  18. Heikendorf (Möltenort), Landkreis Plön, Schleswig-Holstein: Typ UB II, Mittelklasse-Küsten-Boot, V. Flottille, UB 41 lief auf eine deutsche U-Boot-Mine auf (Intern. Subm.Doc.Center). Onlineprojekt Gefallenendenkmäler. [dostęp 2017-04-06]. (niem.).

Bibliografia edytuj

  • Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 43. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 180. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 99. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).