Sargas

gwiazda w gwiazdozbiorze Skorpiona

Sargas (Theta Scorpii, θ Sco) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Skorpiona, odległa od Słońca o około 270 lat świetlnych.

Sargas
θ Scorpii
Ilustracja
Mapa gwiazdozbioru Skorpiona
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Skorpion

Rektascensja

17h 37m 19,130s[1]

Deklinacja

–42° 59′ 52,18″[1]

Paralaksa (π)

0,01199 ± 0,00084[2]

Odległość

270,4 ± 18,9 ly
82,91 ± 5,8[2] pc

Wielkość obserwowana

1,86m[2]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

jasny olbrzym lub olbrzym

Typ widmowy

F1 II[3] lub F1 III[1][2]

Masa

3,7[3] M

Promień

20[3] R

Wielkość absolutna

−2,71m[2]

Jasność

960 L[3]

Okres obrotu

≤10[3] d

Prędkość obrotu

125 km/s[4]

Spłaszczenie

0,19[4]

Temperatura

7200 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

8547[2] pc

Mimośród

0,1594[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J17371913-4259522
Cordoba Durchmusterung: CD−42°12312
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 654
Boss General Catalogue: GC 23857
Katalog Henry’ego Drapera: HD 159532
Katalog Hipparcosa: HIP 86228
Katalog jasnych gwiazd: HR 6553
SAO Star Catalog: SAO 228201
Girtab, CCDM 17373-4300, CPD−42°7856

Nazwa edytuj

Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Sargas, która wywodzi się z języka sumeryjskiego; jej znaczenie nie jest znane[3][5]. Inna sumeryjska nazwa Girtab oznacza „skorpion”[3], ale odnosiła się także do kilku sąsiednich gwiazd[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 r. formalnie zatwierdziła użycie nazwy Sargas dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka obserwacyjna edytuj

Wielkość obserwowana tej gwiazdy to 1,86m. Jej absolutna wielkość gwiazdowa to −2,71m[2]. Jest położona najdalej na południe z jasnych gwiazd Skorpiona, w zagięciu jego „ogona” i nie jest widoczna powyżej 47° N (w tym z terenu Polski)[1][3].

Gwiazda ma towarzysza o jasności obserwowanej 5,36m, odległego od Sargasa o 6,5 sekundy kątowej (pomiar z 1991 r.)[7][8]. Jest on widoczny przez mały teleskop[9].

Charakterystyka fizyczna edytuj

Sargas jest żółto-białym olbrzymem[1][2] lub jasnym olbrzymem[3], należy do typu widmowego F1[1][2][3]. Temperatura tej gwiazdy to około 7200 K, a jasność 960 razy przekracza jasność Słońca[3]. Średnica tej gwiazdy jest 20 razy większa od średnicy Słońca, masa to 3,7 M[3]. Prędkość obrotu mierzona na równiku gwiazdy to 125 km/s, co przekłada się na spłaszczenie 0,19[4] i okres rotacji szacowany na 10 dni lub mniej[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Sargas w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Anderson E., Francis C.: HIP 86228. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-23]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n Jim Kaler: GIRTAB (Theta Scorpii). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-01-23]. (ang.).
  4. a b c Gerard T. van Belle. Interferometric Observations of Rapidly Rotating Stars. „The Astronomy and Astrophysics Review”. 20 (1), s. A51, 2012. DOI: 10.1007/s00159-012-0051-2. arXiv:1204.2572. Bibcode2012A&ARv..20...51V. (ang.). 
  5. a b Scorpio, or Scorpius, the Scorpion. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 130. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2017-12-08].
  7. Mason et al.: WDS J17373-4300AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  8. tet Sco B w bazie SIMBAD (ang.)
  9. Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 226. ISBN 978-83-7073-928-7.

Linki zewnętrzne edytuj