Skakuszka

rodzaj gryzoni

Skakuszka[4] (Notomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Skakuszka
Notomys
Lesson, 1842[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – skakuszka płowa (N. cervinus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Hydromyini

Rodzaj

Notomys

Typ nomenklatoryczny

Dipus mitchellii Ogilby, 1838

Synonimy
Gatunki

11 gatunków (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii[5][6][7].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 76–125 mm, długość ogona 105–173 mm, długość ucha 15–29 mm, długość tylnej stopy 31–40 mm; masa ciała 26–60 g[6][8].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1842 roku francuski zoolog René Lesson w książce swojego autorstwa o tytule Nouveau tableau du règne animal: mammifères[1]. Na gatunek typowy Lesson wyznaczył (oznaczenie monotypowe) skakuszkę południową (N. mitchellii).

  • Notomys: gr. νοτος notos „południe”; μυς mus, μυός muos „mysz”[9].
  • Podanomalus: πους pous, ποδος podos „stopa”; ανωμαλος anōmalos „nierówny, nieregularny, dziwny, niespójny, anomalny”, od negatywnego przedrostka αν- an-; ομαλος omalos „równy”[10]. Gatunek typowy: Hapalotis longicaudatus Gould, 1844.
  • Thylacomys: gr. θυλακος thulakos „kieszonka”; μυς mus, μυός muos „mysz”[11]. Gatunek typowy: Hapalotis cervinus Gould, 1851.
  • Ascopharynx: gr. ασκος askos „torba”; φαρυνξ pharunx „gardło”[12].

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące współczesne gatunki[c][14][8][15][5][4]:

Opisano również gatunek wymarły ze środkowego plejstocenu dzisiejszego Queenslandu[21]:

  1. Młodszy homonim Thylacomys R. Owen, 1838 (Thylacomyidae).
  2. Nowa nazwa dla Thylacomys Waite, 1898.
  3. W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku[13].

Przypisy

edytuj
  1. a b R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 129. (fr.).
  2. a b E.R. Waite. Observations on Muridae from Central Australia. „Proceedings of the Royal Society of Victoria”. New Series. 10, s. 117, 1898. (ang.). 
  3. E.R. Waite. The generic name Thylacomys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 5, s. 223, 1900. (ang.). 
  4. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 276. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 506. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 724–726. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Notomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].
  8. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 325. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. Palmer 1904 ↓, s. 463.
  10. Palmer 1904 ↓, s. 553.
  11. Palmer 1904 ↓, s. 677.
  12. Palmer 1904 ↓, s. 124.
  13. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  14. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  15. Appendix 1. Extinct mammals. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 703–704. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Notomys macrotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
  17. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Notomys longicaudatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
  18. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Notomys mordax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
  19. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Notomys robustus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
  20. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Notomys amplus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
  21. V. Vakil, J. Cramb, G.J. Price, G.E. Webb & J. Louys. Conservation implications of a new fossil species of hopping-mouse, Notomys magnus sp. nov. (Rodentia: Muridae), from the Broken River Region, northeastern Queensland. „Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology”, s. 4, W druku. DOI: 10.1080/03115518.2023.2210192. (ang.). 

Bibliografia

edytuj