Skalnica dwuletnia (Saxifraga adscendens L.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje na półkuli północnej: w Europie, Azji i Ameryce Północnej, w Polsce na Babiej Górze, w Pieninach, na Podhalu i w Tatrach. Gatunek dość rzadki[4].

Skalnica dwuletnia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

skalnicowate

Rodzaj

skalnica

Gatunek

Skalnica dwuletnia

Nazwa systematyczna
Saxifraga adscendens L.
Sp. Pl. 1: 405. 1753[3]
Synonimy
  • Muscaria adscendens (L.) Small
  • Saxifraga controversa Sternb.
  • Saxifraga linnaei Boiss[3].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Niska roślina nie tworząca w odróżnieniu od większości skalnic darni[5].
Łodyga
Wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziona, gruczołowato owłosiona, nieco lepka, często czerwono nabiegła. Wysokość do 25 cm[4].
Liście
Liście odziomkowe odwrotnie jajowate, łopatkowate lub klinowate, z 3-5 wrębami lub ząbkami, łodygowe podobne, lecz mniejsze, najwyższe zwykle lancetowate i całobrzegie. Różyczka liściowa występuje jeszcze podczas owocowania[5].
Kwiaty
Na łodydze od 1 do wielu kwiatów. Są białe, 5-krotne, o odwrotnie jajowatych płatkach korony 2-3 razy dłuższych od gruczołowato orzęsionych działek kielicha. Wyrastają na grubych, krótszych od kwiatu, lub równie długich szypułkach[4][5].
Owoc
Gruszkowata, zwężająca się do nasady torebka. Nasiona drobne, jajowate, drobniutko brodawkowate.
Gatunki podobne
Na niżu występuje bardzo podobna skalnica trójpalczasta. Jest jednoroczna, z szybko usychającą różyczką liściową[5][4].

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Różyczka liściowa zimuje. Siedlisko: Wilgotne skały, murawy, piargi, obrzeża lasów i zarośli, kamieniste miejsca śródleśne. Występuje zarówno na wapieniu, jak i podłożu bezwapiennym, nieco częściej na wapieniu. Gatunek arktyczno-alpejski. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po piętro alpejskie, głównie jednak od regla górnego po piętro alpejskie[4].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. a b The Plant List. [dostęp 2017-01-31].
  4. a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  5. a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.