Skalnica karpacka

Skalnica karpacka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	skalnicowate
Rodzaj	skalnica
Gatunek	skalnica karpacka
	Nazwa systematyczna
	Saxifraga carpathica Sternb.; Revis. Saxifrag. Suppl. 2: 32 1831
Synonimy
	Saxifraga carpatica Terrac.;
	Saxifraga carpatica Terrac.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skalnica karpacka^[4] (Saxifraga carpathica Sternb.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w Karpatach i w górach Bułgarii, a także sporadycznie w Alpach. W Polsce wyłącznie w Tatrach i jest rzadka^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Niewielka roślina (wysokość do 3-10 cm), gruczołowato owłosiona (przynajmniej górą). Nie tworzy darni^[5].

Łodyga: Wzniesiona, rozgałęziona, obła, skąpo ulistniona^[5].

Liście: Odziomkowe o blaszce sercowatookrągławej lub nerkowatej, dłoniasto 5-9 klapowej, o zaostrzonych łatkach. Wyrastają na ogonku 3-4 razy dłuższym od blaszki. Liście łodygowe małe i nieliczne^[6].

Kwiaty: Po 1-3, wyjątkowo 4-5 na jednej roślinie. Mają długość 1-2 cm i wyrastają na dość długich i grubych szypułkach. Są 5-krotne, brudnobiałe, czasami o czerwonych brzegach. Działki kielicha tępe, około dwukrotnie krótsze od płatków korony. Słupek dwuszyjkowy^[6]^[5].

Owoc: Jajowata torebka. Z licznymi, brunatnymi i brodawkowatymi nasionami o długości 0,3-0,5 mm^[6].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój: Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rozmnaża się również wegetatywnie, za pomocą bulwkowatych rozmnóżek w pachwinach liści odziomkowych.
Siedlisko: Wilgotne skały i piargi, głównie na podłożu granitowym. Hemikryptofit i orofit. W Tatrach występuje od regla górnego aż po najwyższe szczyty, głównie jednak w dwóch najwyższych piętrach: turniowym i halnym^[5].
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla Ass. Oxyrio-saxifragetum^[7].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[mirek-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[szafer-6] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]