Żmijakowate[2], wężorybowate[3][4] (Ophichthidae) – rodzina ryb, najliczniejsza w gatunki w rzędzie węgorzokształtnych (Anguilliformes). Nie mają znaczenia użytkowego.

Żmijakowate
Ophichthidae[1]
Rafinesque, 1815
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Myrichthys maculosus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

elopsopodobne

Rząd

węgorzokształtne

Rodzina

żmijakowate

Synonimy
  • Echelidae
Myrichthys breviceps
Callechelys marmorata

Zasięg występowania edytuj

Przybrzeżne wody morskie, słodkie i słonawe strefy tropikalnej i umiarkowanej. Zajmują różnorodne siedliska – od mulistych estuariów po rafy koralowe – oraz różne głębokości, od płytkich wód przybrzeżnych do 800 m p.p.m., a nawet głębiej. Większość spotykana jest jednak w wodach o głębokości mniejszej niż 200 m. Ryby z rodzaju Benthenchelys są typowo pelagiczne.

Cechy charakterystyczne edytuj

Ciało bardzo wydłużone, cienkie, często kontrastowo ubarwione. Niektóre gatunki mają ubarwienie podobne do węży morskich występujących na tym samym obszarze. Długa płetwa grzbietowa, u przedstawicieli podrodziny Ophichthinae brak płetwy ogonowej. Płetwy brzuszne małe lub nie występują. Przedstawiciele rodzajów Apterichtus, Cirricaecula i Ichthyapus nie mają żadnych płetw[5].

Żmijakowate wykorzystują ostro zakończony ogon do szybkiego zakopywania się w dnie. Niektóre gatunki uważano za pasożyty[6], ponieważ znajdowano je w jamie brzusznej większych drapieżników. Okazało się jednak, że próbując się wydostać ostrym ogonem przebijały ścianę żołądka napastnika.

Żmijakowate żywią się bezkręgowcami i małymi rybami. Aktywne w nocy, w ciągu dnia kryją się w dostępnych kryjówkach lub zagrzebują w piaszczystym lub mulistym dnie. Larwy typu leptocefal.

Klasyfikacja edytuj

Rodzaje zaliczane do tej rodziny są zgrupowane w podrodzinach Myrophinae, Ophichthinae[7]:

AhliaAllipsAplatophisAprognathodonApterichtusAsarcenchelysBascanichthysBenthenchelysBrachysomophisCaeculaCallechelysCaralophiaCirrhimuraenaCirricaeculaDalophisEchelusEchiophisEthadophisEvipsGlenoglossaGordiichthysHemerorhinusHerpetoichthysHyphalophisIchthyapusKertomichthysLamnostomaLeiuranusLeptenchelysLetharchusLethogoleosLeuropharusLuthulenchelysMalvoliophisMixomyrophisMuraenichthysMyrichthysMyrophisMystriophisNeenchelysOphichthusOphisurusParaletharchusPhaenomonasPhyllophichthusPisodonophisPseudomyrophisQuassiremusRhinophichthusSchismorhynchusSchultzidiaScolecenchelysScytalichthysSkythrenchelysStictorhinusXestochilusXyriasYirrkala

Znany z eocenu rodzaj:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ophichthidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
  3. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  4. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  5. J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.). 
  6. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  7. Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 4 stycznia 2013 [dostęp 2013-02-10] (ang.).
  8. The Taxonomicon & Systema Naturae 2000

Bibliografia edytuj

  • Froese, R. & D. Pauly: Family Ophichthidae - Snake eels. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-19]. (ang.).
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  • Kent E. Carpenter: Living Marine Resources of the Western Central Pacific (The), Volume 3. Batoid fishes, chimaeras and bony fishes part 1 (Elopidae to Linophrynidae). Rzym: Food and Agriculture Organization of the United Nations, 1999. ISBN 92-5-104302-7.