Atonalność
termin muzyczny
Atonalność – zasada konstrukcji materiału dźwiękowego, stosowana we współczesnych technikach kompozytorskich; przeciwieństwo tonalności[1][2].
Polega na zniesieniu zależności pomiędzy poszczególnymi dźwiękami i akordami wskutek rezygnacji z centrum tonalnego[2][3]. Atonalność odrzuca porządek tonalny (system funkcyjnego dur–moll) i jego sposób doboru, formowania i wykorzystywania materiału dźwiękowego w sensie zarówno harmonicznym, jak i melodycznym[1][4]. Zmienia budowę akordów, ich traktowanie i łączenie poprzez nadanie samodzielności i równoprawności wszystkim 12 dźwiękom skali równomiernie temperowanej[3][4]. Umożliwia to łączenie ich w dowolne serie i akordy[1], a tym samym zacieranie granic pomiędzy konsonansami i dysonansami[4].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Lansky 2004 ↓.
- ↑ a b Habela 1968 ↓, s. 19.
- ↑ a b Chodkowski 1995 ↓, s. 56.
- ↑ a b c Chomiński 1990 ↓, s. 336.
Bibliografia edytuj
- Józef Chomiński: Historia harmonii i kontrapunktu. T. 3. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1990. ISBN 83-224-0352-6. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968, s. 19. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Paul Lansky: Atonality. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. A. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).