Józef Nasi
Józef Nasi także Józef Nassi, João Miquez, Yasef Nassi (ur. 1524 w Portugalii, zm. 1579 w Stambule) – żydowski dyplomata i urzędnik na imperialnym dworze Osmanów w czasie rządów Sulejmana Wspaniałego i Selima II.
Nasi urodził się w Portugalii jako marrani. Jego rodzina ukrywała wyznanie żydowskie z powodu jego nielegalności. Nasi był przyjacielem późniejszego cesarza Maksymiliana II, siostrzeńca cesarza i króla Hiszpanii, Karola V[1]. Uciekł do Portugalii, gdy cesarz skonfiskował majątek rodziny Mendes, następnie, razem z ciotką Doña Gracia Mendes Nasi, wyjechał do Antwerpii, gdzie wpływy inkwizycji były mniejsze. Studiował na uniwersytecie w Leuven[1], jednak z powodu kłopotów z inkwizycją musiał wyjechać z Niderlandów w 1547 roku[1]. Udał się do Francji, potem do Wenecji, ostatecznie znalazł się na ziemiach osmańskich[1].
Po przybyciu do Stambułu wsparł Selima w walce o tron z Bajazydem. W uznaniu zasług został wysokiej rangi dyplomatą i ministrem[1].
Dzięki swoim znajomościom handlowym w Europie wpływał znacząco na politykę zagraniczną imperium[2]. Nasi negocjował z Rzecząpospolitą warunki porozumień o przedłużeniu pokoju oraz próbował wpływać na wybór nowego króla.
W czasie wojny turecko-weneckiej negocjacje Nasiego z wspólnotą żydowską na weneckim Cyprze spowodowała ich wypędzenie przez Włochów z wyspy w czerwcu 1568 roku[3].
Nasi, wykorzystując prywatne kontakty, przyczynił się do antyhiszpańskiego powstania w Niderlandach, które znajdowały się we władzy Habsburgów[4].
Za te osiągnięcia Selim mianował Nasiego księciem w zdobytym uprzednio księstwie Naksos, potem był też władcą Andros.
Bibliografia edytuj
- Mehmet Bulut, Ottoman-Dutch Economic Relations in the Early Modern Period 1571-1699, Hilversum, Uitgeverij Verloren, 2001
- John Freely, The Cyclades, London, I.B. Tauris, 2006
- Benjamin Lee Gordon, New Judea: Jewish Life in Modern Palestine and Egypt, Manchester, New Hampshire, Ayer Publishing, 1977
- Jocelyn Nigel Hillgarth, The Mirror of Spain, 1500-1700, Ann Arbor, University of Michigan Press, 2000
- Jan Morris, The Venetian Empire, London, Penguin Books, 1980
- Naomi E. Pasachoff, Robert J. Littman, A Concise History of the Jewish People, Lanham, Rowman & Littlefield, 2005
- Constantin Rezachevici, „Evreii în ţările române în evul mediu”, in Magazin Istoric, September 1995, p. 59-62
- Cecil Roth, A Bird’s Eye History of the World, New York City, Union of American Hebrew Congregations, 1954
- Norman A. Stillman, Sephardi Religious Responses to Modernity, London, Routledge, 1995
- Dan Urman, Paul Virgil McCracken Flesher, Ancient Synagogues: Historical Analysis and Archaeological Data, Leiden, Brill Publishers, 1995
- [http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/JosephNasi.html Biografia na Jewish Virtual Library
- Short biography of Don Joseph Nasi – Duke of Naxos