Nowa Wioska (województwo pomorskie)

wieś w województwie pomorskim

Nowa Wioska (niem. Neudörfchen) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Gardeja.

Nowa Wioska
osada
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kwidzyński

Gmina

Gardeja

Liczba ludności (2022)

336[2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-520[3]

Tablice rejestracyjne

GKW

SIMC

0150047

Położenie na mapie gminy Gardeja
Mapa konturowa gminy Gardeja, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Nowa Wioska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Wioska”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wioska”
Położenie na mapie powiatu kwidzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kwidzyńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Wioska”
Ziemia53°40′57″N 19°05′08″E/53,682500 19,085556[1]

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie elbląskim.

We wsi majątek miał Otto Friedrich von der Groeben, niemiecki dowódca i podróżnik, badający głównie Afrykę pod koniec XVII w. Z Nową Wioską związana jest Justyna Dysarz – wielokrotna medalistka Mistrzostw Polski w Ujeżdżeniu, reprezentantka Polski na zawodach międzynarodowych, w tym na Mistrzostwach Europy.

Zabytki edytuj

 
Kościół pw. Zwiastowania NMP
 
Pałac
 
Pomnik konia - stadnina

Według rejestru zabytków NID[4] na listę zabytków wpisane są:

  • zespół ruralistyczny wraz z zabudową mieszkaniową, gospodarczą i zielenią, XIV-XIX w., nr rej.: 129/89 z 18.07.1990
  • eklektyczny kościół parafialny pw. Zwiastowania NMP, 1844-45, nr rej.: 467/95 z 3.07.1995
  • cmentarz przykościelny, nr rej.: j.w.

We wsi znajduje się pałac eklektyczny, przebudowany w XIX w. na wzór francuskiego chateau, posiada skrzydła boczne i półowalny ryzalit w elewacji ogrodowej. Przy pałacu zabudowania gospodarcze z XVIII i XIX w., w skład których wchodzi paradna stajnia, spichlerz i tzw. stary klasztor. W rozległym parku liczne okazy zabytkowych i egzotycznych drzew oraz współczesne rzeźby koni[5]. Majętność znana od 1567, gdy była w rękach rodu Heydeck. W XVII w. włości te objęła rodzina von Kerssenstein, a w 1693 ród von Groeben, który przebywał tu do 1945 wraz z rodem Krasuckich z rodu Krajewskich.

Stadnina edytuj

W Nowej Wiosce znajduje się stadnina koni. Założona w 1948 roku, kiedy to zaczęto organizować stadninę koni zimnokrwistych, przekształconą w latach siedemdziesiątych na stadninę półkrwi. Funkcjonowała jako Państwowe Gospodarstwo RolneStadnina Koni Nowa Wioska[6]. W 1994 po przekształceniu jako Stadnina Koni Skarbu Państwa Nowa Wioska. Potem ponownie przekształcona w spółkę kapitałową. Od 2002 po prywatyzacji jako Stadnina Koni Nowa Wioska Gospodarstwo Rolne Ewa Janiak[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88527
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 832 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 51 [dostęp 2019-01-13].
  5. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 247
  6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 9 lipca 1990 r. w sprawie celów, zasad i trybu udzielania oraz wysokości stawek dotacji dla rolnictwa w 1990... [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  7. Areda Hosting [online], sknowawioska.cadera.com.pl [dostęp 2017-11-25].

Bibliografia edytuj

  • J. Liguz, 2008: Zabytki architektury w powiecie kwidzyńskim. Wyd. Lokalna Organizacja Turystyczna Liwa.