Wikipedia

HMS Acasta (1929): Różnice pomiędzy wersjami

następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
nowy
(Brak różnic)

Wersja z 02:59, 11 lis 2010

Szablon:Okręt rozszerzony infobox HMS Acasta (H09) - brytyjski niszczyciel typu A (A/B) z lat 30. XX wieku. Brał udział w II wojnie światowej, podczas której został zatopiony 8 czerwca 1940 przez niemieckie pancerniki.

Budowa i modernizacje

HMS "Acasta" należał do pierwszego typu A z brytyjskich standardowych niszczycieli z lat 30., grupy A-I. Został zamówiony 6 marca 1928 w ramach programu z 1927 roku, w stoczni John Brown w Clydebank (wraz z HMS "Achates"). Stępkę pod jego budowę położono 13 sierpnia 1928, kadłub wodowano 8 sierpnia 1929[1]. Budowę ukończono 11 lutego 1930[2], a okręt wcielono do służby w Marynarce Brytyjskiej (Royal Navy) 11 lutego 1930[1]. Cena (bez uzbrojenia) wynosiła ok. 220.783 funtów szterlingów[3].

Uzbrojenie okrętu odpowiadało innym niszczycielom typu A. Główne uzbrojenie stanowiły cztery armaty kalibru 120 mm, rozmieszczone po dwa na dziobie i rufie, w superpozycji. Do obrony przeciwlotniczej służyły dwa automatyczne działka 40 mm Vickers Mark II (tzw. pom-pom). Na śródokręciu niszczyciel posiadał dwa poczwórne aparaty torpedowe kalibru 533 mm. Uzbrojenie przeciwpodwodne było słabe, gdyż stanowiło je sześć bomb głębinowych w trzech zrzutniach na rufie[4]. Z powodu wczesnego zatopienia, okręt nie przechodził większych modernizacji. Możliwe, że wiosną 1940 jedynie zamieniono na nim drugi poczwórny aparat torpedowy na działo przeciwlotnicze 76 mm i wzmocniono uzbrojenie przeciwpodwodne do 2 miotaczy i 1 zrzutni bomb głębinowych z ok. 30-40 bombami (salwa z 5 bomb), lecz źródła nie są co do tego pewne[5].

Służba

Przed wojną

HMS "Acasta" początkowo służył w 3. Flotylli Niszczycieli (ang.: 3rd Destroyer Flotilla) na Morzu Śródziemnym. Przechodził w tym okresie kilka krótkich remontów. 12 czerwca 1934 miał kolizję z niszczycielem HMS "Codrington" pod Maltą. W 1937 patrolował u wybrzeży ogarniętej wojną domową Hiszpanii, w ramach Komitetu Nieinterwencji. W maju 1937 został skierowany do Wielkiej Brytanii na remont do Devonport, trwający do kwietnia 1938, podczas którego zainstalowano hydrolokator Asdic. Wszedł następnie w skład 7. Flotylli Niszczycieli i służył na wodach Irlandii. Po remoncie, od początku 1939 służył w bazie Plymouth, bez przydziału do flotylli (jako emergency destroyer)[1].

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej, HMS "Acasta" wszedł w skład 18. Flotylli Niszczycieli w Plymouth, działając na kanale La Manche, a następnie od stycznia 1940 w składzie Dowództwa Zachodnich Podejść do Wysp Brytyjskich. 10 kwietnia 1940 został przydzielony do Floty Metropolii (Home Fleet) w Scapa Flow, po czym służył do celów eskortowych na wodach norweskich. M.in. między 9 a 16 maja eskortował do Clyde w Wielkiej Brytanii uszkodzony na skałach krążownik HMS "Penelope"[1].

8 czerwca 1940 wraz z bliźniaczym HMS "Ardent" eskortował do Wielkiej Brytanii z Norwegii lotniskowiec HMS "Glorious". Dowódcą niszczyciela był kmdr por. Charles Glasfurd[6]. Między innymi na skutek błędów popełnionych przez dowódcę lotniskowca, zespół został po godz. 16 przechwycony przez niemieckie pancerniki "Scharnhorst" i "Gneisenau", które następnie zatopiły wszystkie trzy okręty. "Acasta" początkowo postawił zasłonę dymną przed lotniskowcem, po czym zaatakował "Scharnhorsta" torpedami, z których jedna trafiła o 17.39, poważnie uszkadzając pancernik (zginęło na nim 48 osób)[6]. Mimo braku szans, niszczyciel podjął także pojedynek artyleryjski, uszkadzając pociskiem lufę armaty 283 mm drugiej wieży pancernika[6]. Wielokrotnie trafiony niszczyciel zatonął ok. 18.20[6], w rejonie pozycji Nieprawidłowe parametry: {68|45|N|04|30|E}[1]. Niemcy zdołali uratować tylko 1 marynarza (Cyril "Nick" Carter)[6], zginęło 161 osób, w tym 8 oficerów wraz z dowódcą[1].

Za służbę HMS "Acasta" otrzymał 3 wyróżnienia bitewne battle honours: Atlantyk 1939-40, Norwegia 1940, walka z "Scharnhorstem" 1940[2]. Dowódca kmdr por. Charles Glasfurd został pośmiertnie uhonorowany wyróżnieniem w rozkazie (Mentioned in Despatches)[7].

  1. ↑ a b c d e f J. English, Amazon... s.17
  2. ↑ a b Geoffrey B Mason, HMS ACASTA (H 09) - A-class Destroyer w serwisie naval-history.net [dostęp 11-11-2010]
  3. ↑ J. English, Amazon... s.15 podaje cenę za oba okręty 441.566 funtów szt.
  4. ↑ A. Daszjan, Korabli...
  5. ↑ M. Morozow, Britanskie esmincy..., s. 10, 16
  6. ↑ a b c d e T. Klimczyk: Utrata..., s.30-32
  7. ↑ Royal Navy (RN) Officers 1939-1945 [dostęp 11-11-2010]

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

  • John English: Amazon to Ivanhoe. British Standard Destroyers of the 1930s. Kendal: World Ship Society, 1993. ISBN 0-905617-64-9. (ang.).
  • A. Daszjan: Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Wielikobritanii. Czast 2 (Корабли Второй мировой войны. ВМС Великобритании. Часть 2), Morskaja Kollekcja 5/2003 (ros.)
  • M. Morozow (red.): Britanskie esmincy w boju. Czast 3 (Британские эсминцы в бою. Часть 3), 1997, ISBN 5-88711-054-6 (ros.)
  • Tadeusz Klimczyk: Utrata lotniskowca HMS Glorious, w: Morze, Statki i Okręty nr 3/2004
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=HMS_Acasta_(1929)&oldid=23875908”