Żuchwowce

kręgowce mające szczęki

Żuchwowce, szczękowce[1], szczękouste[2] (Gnathostomata) – grupa kręgowców (Vertebrata) tradycyjnie definiowana jako obejmująca wszystkie kręgowce mające szczęki. Nazwę Gnathostomata można również zdefiniować jako odnoszącą się do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka celakantokształtnych i płazów bezogonowych i wszystkich jego potomków lub ostatniego wspólnego przodka spodoustych i płazów bezogonowych i wszystkich jego potomków[3], jednak zdaniem Martina i Bentona taki klad jest mało interesujący z ewolucyjnego punktu widzenia – w przeciwieństwie do kladu obejmującego wszystkie zwierzęta mające szczęki[4]. Analizy molekularne sugerują, że żuchwowce wyewoluowały około 528 mln lat temu[5].

Żuchwowce
Gnathostomata
Gegenbaur, 1874
Ilustracja
Czaszka orki
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Nadtyp

wtórouste

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Infratyp

żuchwowce

Uproszczony kladogram żuchwowców według Vienne'a i współpracowników (2003)[5]
Gnathostomata 

 Chondrichthyes


 Osteichthyes 

 Actinopterygii


 Tetrapoda 

 Lissamphibia



 Amniota





Przypisy edytuj

  1. Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  2. Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 22.
  3. Kevin de Queiroz, Philip D. Cantino. Phylogenetic Nomenclature and the PhyloCode. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 58 (4), s. 254–271, 2001. (ang.). 
  4. Jeremy E. Martin, Michael J. Benton. Crown clades in vertebrate nomenclature: correcting the definition of Crocodylia. „Systematic Biology”. 57 (1), s. 173–181, 2008. DOI: 10.1080/10635150801910469. (ang.). 
  5. a b Alexandre Vienne, Jeffrey Rasmussen, Laurent Abi-Rached, Pierre Pontarotti, André Gilles. Systematic Phylogenomic Evidence of en Bloc Duplication of the Ancestral 8p11.21–8p21.3-like Region. „Molecular Biology and Evolution”. 20 (8), s. 1290–1298, 2003. DOI: 10.1093/molbev/msg127. (ang.).