Aquilaria cumingiana

*Aquilaria cumingiana*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	wawrzynkowate
Rodzaj	Aquilaria
Gatunek	Aquilaria cumingiana
	Nazwa systematyczna
	Aquilaria cumingiana (Decne.) Ridl.; J. Straits Branch Roy. Asiat. Soc. 35: 80 1901
Synonimy
	Aquilaria pubescens (Elmer) Hallier f.; Decaisnella cumingiana (Decne.) Kuntze; Gyrinopsis cumingiana Decne.; Gyrinopsis cumingiana var. pubescens Elmer; Gyrinopsis pubifolia Quisumb.;
	Aquilaria pubescens (Elmer) Hallier f.; Decaisnella cumingiana (Decne.) Kuntze; Gyrinopsis cumingiana Decne.; Gyrinopsis cumingiana var. pubescens Elmer; Gyrinopsis pubifolia Quisumb.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies

Aquilaria cumingiana – gatunek należący do rodziny wawrzynkowatych. Występuje naturalnie na terenie Azji Południowo-Wschodniej.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Rośnie naturalnie na obszarze Indonezji (Borneo Wschodnie i Moluki) oraz na Filipinach^[5].

Biologia i ekologia edytuj

Krzew lub niewielkie drzewo. Naturalnym habitatem są lasy pierwotne^[5].

Zastosowanie edytuj

Drewno tego gatunku zainfekowane przez grzyby (charakterystyczne dla tego rodzaju) osiąga wysoką wartość handlową. Drewno tego gatunku nosi handlową nazwę agar (ang. agarwood). Oprócz A. filaria jest ono otrzymywane jeszcze z 15 innych gatunków rodzaju Aquilaria. Jest ono wykorzystywane w produkcji perfum oraz w medycynie tradycyjnej. Ze względu na kosztowny i pracochłonny proces ekstrakcji jest ono bardzo drogie. Minimum 20 kg niskiej jakości drewna żywicznego potrzebne jest do wytworzenia 12 ml oleju agarowego. Najwyższej jakości olej otrzymywany jest z drzew starszych niż 100 lat. Sprzedaż perfum opartych na tym ekstrakcie rośnie z roku na rok^[6].

Ważnym zastosowaniem drewna tego gatunku jest produkcja kadzidła. Agar jest także afrodyzjakiem, zarówno w postaci olejku, jak i kadzidła. Są to na ogół lokalne zastosowania, ale olej jest również sprzedawany w aptekach wietnamskich do użytku wewnętrznego. W medycynie chińskiej wykorzystuje proszku z drewna w leczeniu marskości wątroby oraz innych dolegliwości. Ma zastosowanie również w leczeniu nowotworów płuc i żołądka^[6].

Zagrożenia edytuj

Zaobserwowano, że wycina się wiele zdrowych drzew, żeby zebrać ledwie kilka kilogramów zainfekowanego drewna. Wzrost handlu tym drewnem w ciągu ostatniej dekady doprowadził do nadmiernej eksploatacji w całym zakresie. Według Czerwonej księgi gatunków zagrożonych jest gatunkiem narażonym na wyginięcie (VU – vulnerable)^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-23] (ang.).
↑ ^a ^b Aquilaria cumingiana (Decne.) Ridl.. The Plant List. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).
↑ Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Y.Y. Harvey-Brown Y.Y., Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-01-16] (ang.).
↑ ^a ^b Agarwood (Oud). Fragrantica. [dostęp 2014-01-17]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-23] (ang.).

[theplantlist-3] Aquilaria cumingiana (Decne.) Ridl.. The Plant List. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).

[iucn-4] Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[redlist-5] Y.Y. Harvey-Brown Y.Y., Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-01-16] (ang.).

[frangrantica-6] Agarwood (Oud). Fragrantica. [dostęp 2014-01-17]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]