Barbusrodzaj słodkowodnych ryb karpiokształtnych z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Gatunki zaliczane do tego rodzaju często określane są w języku polskim nazwą brzana lub brzanka, choć terminy te – znane i stosowane w akwarystyce – obejmują również ryby z rodzajów Puntius i innych.

Barbus[1]
Cuvier & Cloquet, 1816
Ilustracja
Gatunek typowyBarbus barbus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

karpiowate

Rodzaj

Barbus

Występowanie edytuj

Zasiedlają słodkie wody południowej Azji, Afryki i Europy. Większość gatunków występuje w Azji Południowo-Wschodniej.

Cechy charakterystyczne edytuj

Ryby zaliczane do tego rodzaju mają wydłużone ciało, zęby gardłowe ustawione w trzech szeregach.

Taksonomia edytuj

W rodzaju Barbus sklasyfikowano liczne gatunki. Pozycja systematyczna wielu z nich jest nadal niejasna. Gatunkiem typowym rodzaju jest Cyprinus barbus (Barbus barbus). Prowadzone badania molekularne wykazują konieczność przeprowadzenia gruntownej rewizji rodzaju. Odkrywane są nowe gatunki, a wśród już poznanych proponowane są istotne zmiany. Wśród populacji jednego z gatunków (B. petenyi) Kotlik i inni wykazali istnienie trzech odrębnych (B. petenyi, B. carpathicus i B. balcanicus)[2]. Występująca w Polsce brzana karpacka podnoszona jest do rangi nowego gatunku[3][4].

Klasyfikacja edytuj

Gatunki zaliczane do tego rodzaju[5]:

Gatunkiem typowym jest Cyprinus barbus (B. barbus).

Przypisy edytuj

  1. Barbus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Kotlik et al. Two new Barbus species from the Danube River basin, with redescription of B. petenyi (Teleostei: Cyprinidae). „Folia Zoologica”. 51 (3), s. 227–240, 2002. (ang.). (pdf)
  3. Bogutskaya et al. 2004. On Barbus waleckii Rolik, 1970 (Cyprinidae) in Ukraine with brief remarks on species from the genus Barbus Cuvier, 1816, distributed in the Dniestr and Vistula drainages. Vestnik Zoologii, Kiev, 38, 87-92. (format pdf w jęz. rosyjskim)
  4. J. Freyhof, M. Kottelat, Barbus waleckii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-06-09] (ang.).
  5. Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 sierpnia 2012 [dostęp 2012-09-04] (ang.).
  6. Jerzy Gronau: Słownik nazw ryb. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994. ISBN 83-901154-9-2.
  7. a b Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
  8. a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  9. a b c Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Henryk Garbarczyk (tłum.), Eligiusz Nowakowski (tłum.), Warszawa: Delta W-Z, 2000, ISBN 83-7175-260-1.
  10. a b c Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  11. Hans Frey: Akwarium słodkowodne. Przekład: Wiesław Wiśniewolski. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1990. ISBN 83-217-2777-8.
  12. Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
  13. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973 (występuje pod synonimiczną nazwą łacińską )

Bibliografia edytuj

  • Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.