Ben Vereen

amerykański aktor filmowy i telewizyjny

Benjamin Augustus „Ben” Vereen (ur. 10 października 1946 w Laurinburgu) – amerykański aktor, tancerz i piosenkarz.

Ben Vereen
Ilustracja
Imię i nazwisko

Benjamin Augustus Middleton

Data i miejsce urodzenia

10 października 1946
Laurinburg

Zawód

aktor, tancerz, piosenkarz

Współmałżonek

Andrea Townsley
(1966–1974; rozwód)
Nancy Bruner
​(1976–2013; rozwód)

Lata aktywności

od 1965

Laureat Tony Award, nominowany trzykrotnie do nagrody Emmy[1] i dwukrotnie do Złotego Globu[2].

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Laurinburgu[3][4] w stanie Karolina Północna. Jeszcze jako niemowlę Vereen i jego rodzina przeprowadzili się do dzielnicy Bedford-Stuyvesant we wschodnim Brooklynie w Nowym Jorku. Został adoptowany przez Pauline Vereen, która pracowała jako pokojówka i garderobiana teatralna, i Jamesa Vereena, pracownika fabryki farb[5]. Odkrył, że został adoptowany, gdy w wieku 25 lat złożył wniosek o paszport[3] do Londynu, aby dołączyć do Sammy’ego Davisa Jr. podczas tournée z musicalem Złoty chłopak Williama Gibsona[6]. Wychowywał się w wierze zielonoświątkowej[7].

Już jako nastolatek wykazywał wrodzony talent teatralny i taneczny, często występował w lokalnych programach rozrywkowych. W wieku 14 lat Vereen rozpoczął naukę w High School of Performing Arts na Manhattanie[8][9], gdzie uczył się pod okiem światowej sławy choreografów Marthy Graham, George’a Balanchine’a i Jerome’a Robbinsa[10]. Po ukończeniu studiów miał trudności ze znalezieniem odpowiedniej pracy na scenie i często był zmuszony podejmować prace dorywcze, aby uzupełnić swoje dochody.

Kariera sceniczna

edytuj

Kiedy Vereen miał 18 lat, w 1965 wystąpił na nowojorskiej scenie Off-off-Broadwayu w sztuce Bertolta Brechta i Langstona Hughesa Wyjątek i reguła / Syn marnotrawny w Greenwich Mews Theatre. W 1966 przebywał w Las Vegas, występując jako brat Ben w przedstawieniu Słodka dobroczynność w reżyserii Boba Fosse’a, z którym w latach 1967–68 odbył tournée. W 1968 powrócił do Nowego Jorku, aby zagrać Claude’a w musicalu Hair na Broadwayu[11]. W 1972 za rolę Judasza Iskarioty w operze rockowej Andrew Lloyda Webbera i Tima Rice’a Jesus Christ Superstar został uhonorowany nagrodą Theatre World i był nominowany do Tony Award dla najlepszego aktora drugoplanowego w musicalu[12]. W 1973 za tytułową rolę w musicalu Stephena Schwartza Pippin otrzymał nagrodę Drama Desk Award i Tony Award dla najlepszego aktora w musicalu[12]. W 2002 zagrał w produkcji off-Broadwayowskiej Uniewinniony[13]. W 2005 powrócił na Broadway jako Czarnoksiężnik z Oz w musicalu Stephena Schwartza Wicked[11].

Kariera ekranowa

edytuj

Debiutował na ekranie jako tancerz w komediodramacie muzycznym Boba Fosse’a Słodka Charity (1969)[14] z Shirley MacLaine. Za kreację Berta Robbinsa w musicalu biograficznym Williama Wylera Zabawna dziewczyna (1975) z Barbrą Streisand zdobył nominację do Złotego Globu za najlepszy debiut aktorski w filmie kinowym[2]. W 1976 gościł w programie Muppet Show. Wystąp w komediowym serialu dokumentalno–muzycznym NBC Jubileusz telefonu dzwonkowego (The Bell Telephone Jubilee, 1976) był nominowany do nagrody Emmy za znakomity ciągły lub pojedynczy występ aktora drugoplanowego w programie rozrywkowym lub muzycznym, a rola „Koguta” George’a Moore’a w miniserialu ABC Korzenie (1977) przyniosła mu nominację do nagrody Emmy dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za pojedynczy występ w serialu dramatycznym lub komediowym[15]. Jako Roscoe Haines w serialu historycznym CBS Wyspa Ellis (Ellis Island, 1984) był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnyme[3]. Wystąpił jako Kot w butach w telewizyjnej adaptacji baśni Showtime Kot w butach (Shelley Duvall’s Faerie Tale Theatre: Puss in Boots, 1985) u boku Gregory’ego Hinesa. Za postać Gene’a Randalla w miniserialu CBS Intruders (1992) zdobył nomnację do nagrody Emmy dla najlepszego aktora drugoplanowego w miniserialu lub serialu specjalnym[3]. Jako Wes w dramacie telewizyjnym Przypadkowa przyjaźń (Accidental Friendship, 2008) był nominowany do NAACP Image Awards dla najlepszego aktora w filmie telewizyjnym, miniserialu lub serialu dramatycznym.

Życie prywatne

edytuj

Był dwukrotnie żonaty. 10 lutego 1965 zawarł związek małżeński z Andreą Townsley, z którą miał syna Benjamina (zm. w 2020 w wieku 55 lat)[16]. 21 sierpnia 1974 doszło do rozwodu. 15 lipca 1976 ożenił się z Nancy Karen Bruner, z którą miał cztery córki – Kabarę, Malalkę, Naję (zginęła w wypadku samochodowym w 1987)[7] i Karon[17]. We wrześniu 2012 Vereen złożył pozew o rozwód ze swoją żoną, z którą był od 36 lat, powołując się na różnice nie do pogodzenia[18]. 1 lipca 2013 para rozwiodła się.

Filmografia

edytuj

Seriale

edytuj

Dyskografia

edytuj

Albumy solowe

edytuj
  • 1975: Off-Stage (wyd. Buddah Records)
  • 1976: Ben Vereen (wyd. Buddah Records)
  • 1979: Signed, Sealed, Delivered! (wyd. 51 West)
  • 1982: Here I Am (wyd. Accord)
  • 2010: Steppin' Out Live (wyd. Ghostlight Records)

Albumy zespołowe

edytuj
  • 1985: Grind (wyd. TER)
  • 2000: Pippin (wyd. Decca Broadway)

Single/EP

edytuj
  • 1971: Superstar (wyd. MCA Records)
  • 1972: Could We Start Again Please? / Heaven On Their Minds (wyd. Decca)
  • 1975: Stop Your Half-Steppin' Ma Ma (wyd. Buddah Records)
  • 1975: By Your Side (wyd. Buddah Records)
  • 1980: Got It Made / Read Between the Lines (wyd. Ariola Records)

Przypisy

edytuj
  1. Ben Vereen. emmys.com. [dostęp 2024-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-01)]. (ang.).
  2. a b Ben Vereen. GoldenGlobes.org. [dostęp 2024-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-01)]. (ang.).
  3. a b c d Ben Vereen Biography. „TV Guide”. [dostęp 2024-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-01)]. (ang.).
  4. Jennifer Calhoun: 'Roots' actor finds his roots. NewsBank, 29 kwietnia 2006. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  5. Ben Vereen Biography (1946–). Film Reference. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  6. Ben Vereen Writes About 'Blood Family' in New Book. EURweb, 26 stycznia 2011. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  7. a b Tom Gliatto: The Road Back. „People”, 7 grudnia 1992. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  8. Hal Erickson: Ben Vereen Biography. AllMovie. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  9. Ben Vereen Biography. CBSNews, 7 czerwca 2015. [dostęp 2024-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-01)]. (ang.).
  10. Leah Putnam: Ben Vereen Tells Kelly Clarkson He Didn’t Know About the Tonys Until He Was Nominated for One. Playbill, 12 września 2022. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  11. a b Ben Vereen. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  12. a b Ben Vereen Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  13. Ben Vereen. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  14. Ben Vereen. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  15. Ben Vereen Awards. AllMovie. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  16. Ben Vereen Jr., Son of Tony Award-Winning Performer, has Died. ny1.com. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  17. Morgan Smith: Benjamin Vereen Jr., Son of Tony-Winning Actor Ben Vereen, Dies at 55. „People”, 11 sierpnia 2020. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
  18. Associated Press: Ben Vereen files for divorce from wife of 36 years. Today, 20 września 2012. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj