John Flamsteed

John Flamsteed (ur. 19 sierpnia 1646 w Denby, zm. 31 grudnia 1719 w Greenwich, Londyn^[1]) – angielski astronom.

Był pierwszym Astronomem Królewskim i założycielem obserwatorium astronomicznego w Greenwich, które rozpoczęło działalność w 1675 roku^[2]. Urząd ten uzyskał Flamsteed, nie dysponujący wyższym wykształceniem dostępnym już wówczas w Anglii, dzięki królowi Karolowi II^[3]. Pośmiertnie w 1725 roku opublikowano wyniki jego obserwacji w dziele nazwanym Historia Coelestis Britannica, zawierającym m.in. katalog pozycyjny ze współrzędnymi 2935 gwiazd^[4]. Pozycje te Flamsteed określił z dużo większą dokładnością niż wcześniejsze prace^[1]. Niektóre gwiazdy, jak np. 61 Cygni, nadal znane są pod numerami z tego katalogu^[1]. W 1729 roku jako uzupełnienie katalogu ukazał się atlas nieba Atlas Coelestis^[4].

Życiorys edytuj

Astronomii uczył się sam, a następnie (1670-74) kontynuował edukację w Jesus College na Uniwersytecie Cambridge^[5]. W 1675 przyjął święcenia. Astronom postanowił wyposażyć obserwatorium w Greenwich, a niewielki spadek po ojcu umożliwił mu budowę kwadrantu murowego – przymocowanego do ściany przyrządu do mierzenia wysokości gwiazd w momencie ich przejścia przez południk^[1].

Astronom usiłował powstrzymać publikowanie wyników jego badań przed ich zakończeniem, jednak były one potrzebne Izaakowi Newtonowi oraz Edmondowi Halleyowi. W 1704 roku książę Danii, Jerzy, zobowiązał się do pokrycia kosztów publikacji i mimo sprzeciwów astronoma, niekompletne obserwacje zostały wydane przez Halleya, a w 1712 roku wydrukowano 400 egzemplarzy. Później Flamsteed doprowadził do spalenia 300 z nich^[1].

Wyróżnienia edytuj

Od 1677 roku był członkiem Royal Society^[6].

Na jego cześć nazwano krater na Księżycu^[7] i planetoidę (4987) Flamsteed^[8].

Zobacz też edytuj

oznaczenie Flamsteeda

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Encyklopedia Britannica. Ziemia i Wszechświat. Poznań: Kurpisz S.A., 2006, s. 43. ISBN 978-83-60563-25-0.
↑ Flamsteed John, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-03] .
↑ John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: John Flamsteed w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
↑ ^a ^b Ian Ridpath: Old star atlases. [w:] Star Tales [on-line]. [dostęp 2016-10-30]. (ang.).
↑ Cambridge Alumni Database ↓.
↑ List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Royal Society. [dostęp 2016-08-21]. (ang.).
↑ Flamsteed on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2016-10-30]. (ang.).
↑ (4987) Flamsteed w bazie Minor Planet Center (ang.)

Linki zewnętrzne edytuj

John FLAMSTEED. A Cambridge Alumni Database. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).
John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: John Flamsteed w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
Hartmut Frommert, Christine Kronberg: John Flamsteed. Students for the Exploration and Development of Space (SEDS). [dostęp 2016-10-30]. (ang.).
John Flamsteed – mapy i atlas nieba w bibliotece Polona

[britannica-1] Encyklopedia Britannica. Ziemia i Wszechświat. Poznań: Kurpisz S.A., 2006, s. 43. ISBN 978-83-60563-25-0.

[epwn-2] Flamsteed John, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-03] .

[mactutor-3] John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: John Flamsteed w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

[ridpath-4] Ian Ridpath: Old star atlases. [w:] Star Tales [on-line]. [dostęp 2016-10-30]. (ang.).

[CITEREFCambridge_Alumni_Database-5] Cambridge Alumni Database ↓.

[fellows-6] List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Royal Society. [dostęp 2016-08-21]. (ang.).

[gazetteer-7] Flamsteed on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2016-10-30]. (ang.).

[MPC-8] (4987) Flamsteed w bazie Minor Planet Center (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]