Len karpacki

Len karpacki
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	lnowate
Rodzaj	len
Gatunek	len karpacki
	Nazwa systematyczna
	Linum extraaxillare Kitt.; Linnaea 32:573. 1864
Synonimy
	Linum perenne L. subsp. extraaxillare (Kit.) Nyman);
	Linum perenne L. subsp. extraaxillare (Kit.) Nyman);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Len karpacki^[4] (Linum extraaxillare Kitt.) – gatunek rośliny należący do rodziny lnowatych (Linaceae). Występuje w Karpatach oraz w górach Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Roślina dość rzadka^[5]. Przez niektórych botaników jest uważany za podgatunek lnu trwałego^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Tworzy rzadkie kępki.

Łodyga: Cienka, wzniesiona i naga, pojedyncza, lub rozgałęziająca się górą. Wysokość 30–40 cm^[5].

Liście: Ulistnienie skrętoległe. Liście lancetowatego kształtu, wydłużone o zaostrzonych końcach, czasami niesymetryczne. Dolne liście wcześnie usychają^[5].

Kwiaty: Na długich szypułkach. Na jednej łodydze przeważnie kilka kwiatków. Działki kielicha o kształcie jajowato-lancetowatym i obłonione. 5 niebieskich płatków korony. Słupki z maczugowatymi znamionami, kilka pręcików o nasadach zrośniętych w rurkę oraz kilka prątniczków^[7].
Owoc: Torebka ok. półtora raza dłuższa od kielicha. Po dojrzeniu torebek ich szypułki są wyprostowane, lub nieznacznie tylko zgięte. Nasiona o długości do 5 mm, jednostronnie oskrzydlone^[5].

Biologia i ekologia edytuj

Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia, zapylana jest przez owady^[5].
Siedlisko: występuje na halach, wśród skał, głównie na podłożu wapiennym (roślina wapieniolubna). Roślina górska, występuje od regla górnego po piętro halne, hemikryptofit^[5].
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Festucetum carpaticae^[8].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-22] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ Taxon: Linum perenne L. subsp. extraaxillare. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-22] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[mirek-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[grin-6] Taxon: Linum perenne L. subsp. extraaxillare. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-05-22]. (ang.).

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]