Pięknoróg największy
Pięknoróg największy (Calocera viscosa (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pięknoróg największy |
| Nazwa systematyczna | |
| Calocera viscosa (Pers.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 1: 486 (1821) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dacrymycetaceae, Dacrymycetales, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1794 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Clavaria viscosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Elias Fries przenosząc go do rodzaju Calocera[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Calocera cavarae Bres. & Cavara 1896
- Calocera flammea Fr. 1833
- Calocera viscosa var. cavarae (Bres.) McNabb 1965
- Clavaria viscosa Pers. 1794
- Merisma viscosum (Pers.) Spreng. 1827
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako płaskosz lepki, goździeniec lepki, pięknoróg lepki[3].
Morfologia edytuj
Krzaczkowaty, przypominający rozwidlone poroże o zaostrzonych wierzchołkach. Zazwyczaj gałązki mają 1-3 ostrza. Osiąga wysokość do 8 cm. Najczęściej spotykane owocniki dochodzą do 6 cm. W okresie wilgotnej pogody powierzchnia staje się lepka. Kolory, jakie przybiera owocnik, to: złoty, żółty, żółtopomarańczowy. Po wyschnięciu ciemnieje, staje się czerwonawy[4][5]. >.
Białawy lub białawożółty, jaśniejszy od owocnika[4].
Twardy, galaretowaty, w starszych okazach zdrewniały i często pusty. Smak i zapach słaby[4].
Żółty, nieamyloidalny. Zarodniki mają wygięty cylindryczny kształt i gładką powierzchnię. Są wielkości 7–12 × 3–5 µm, bez przegród lub z jedną przegrodą. Podstawki rozwidlone, 2-zarodnikowe[6].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[7]. W Europie Środkowej jest bardzo pospolity[5]. Bardzo pospolity jest również w całej Polsce.
Owocniki wytwarza od czerwca do listopada na martwym drewnie drzew iglastych w lasach mieszanych i iglastych[6]. .
Znaczenie edytuj
Gatunki podobne edytuj
Może być mylony z innymi gatunkami z rodzaju Calocera, na przykład z pięknorogiem szydłowatym (Calocera cornea) oraz pięknorogiem dwuprzegrodowym (Calocera furcata). Owocniki obu wymienionych są jednak znacznie mniejsze. Pierwszy z nich występuje na drewnie drzew liściastych[4].
Zbieracze często również biorą ten gatunek za gałęziaka. Należy on jednak do innej rodziny (siatkolistowatych) i z rodzajem Ramaria wcale nie jest spokrewniony.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b c Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-10-10].