Splendid isolation
Splendid isolation (z ang. "wspaniała izolacja") – termin używany jako określenie polityki zagranicznej, realizowanej przez Wielką Brytanię od 1815 roku do początku XX wieku, pod rządami konserwatystów Benjamina Disraelego i markiza Salisbury. Termin ten został ukuty przez kanadyjskiego członka parlamentu, by pochwalić brytyjski brak zaangażowania w skonfliktowanej Europie.
Polityka splendid isolation charakteryzowała się niechęcią do wchodzenia w stałe sojusze z europejskimi i światowymi mocarstwami oraz wzrostem znaczenia i rangi brytyjskich kolonii, protektoratów i terytoriów zależnych. Zbiegła się ona również z rozwojem nieformalnego imperium objętego i zdominowanego sferą wpływów Wielkiej Brytanii, nie zarządzaną jednak bezpośrednio przez Rząd Królewski.
Pochodzenie terminu edytuj
Jako opis brytyjskiej polityki zagranicznej, termin ten został spopularyzowany przez wicehrabiego George’a Goschena, pierwszego Lorda Admiralicji, podczas przemówienia w Lewes w Anglii, dnia 26 lutego 1896 roku, gdy powiedział on: „Byliśmy tu sami w izolacji – naszej wspaniałej izolacji, jak to określił jeden z naszych kolonialnych przyjaciół”. Termin pojawił się kilka tygodni wcześniej 22 stycznia 1896 roku w The Times, parafrazując wypowiedź Ministra Finansów Kanady George’a Fostera (1847–1931) skierowaną do kanadyjskiego parlamentu: „W tych nieco problematycznych czasach, gdy Imperium pozostaje we wspaniałej izolacji w Europie…”.
Tło historyczne edytuj
Przez stulecia, priorytetowym celem polityki zagranicznej Wielkiej Brytanii było utrzymanie równowagi sił w Europie. Drugorzędnym celem była natomiast ochrona interesów w zamorskich koloniach i dominiach, jako że wolny handel gwarantował żywot Imperium. Szlaki morskie do kolonii, szczególnie te łączące Wielką Brytanię z Indiami (przez Kanał Sueski) pozostawały kluczowe dla Imperium brytyjskiego.
Porzucenie polityki edytuj
Brytyjska wspaniała izolacja zakończyła się w 1902 roku po zawarciu sojuszu brytyjsko-japońskiego. Wielka Brytania zaczęła normalizację stosunków z państwami europejskimi, z którymi toczyła spory. Ententa i porozumienie rosyjsko-brytyjskie zostały podpisane odpowiednio w 1904 i 1907 roku. System sojuszniczy został ostatecznie uformowany w czasie zbiegającym się z powstaniem Trójprzymierza, co było jednym z najważniejszych czynników wybuchu I wojny światowej.
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- W. Stewart Wallace, The Memoirs of The Rt. Hon. Sir George Foster (Toronto: Macmillan, 1933) s. 17–22.
- Andrew Roberts, Salisbury: Victorian Titan (Phoenix, 2000), s. 433.