Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
United Kingdom of Great Britain and Ireland
	1801–1922
Flaga Wielkiej Brytanii	Herb Wielkiej Brytanii
	Dewiza: (fr.) Dieu et mon droit ; (Bóg i moje prawo)
	Hymn: God Save the King ; (Boże chroń Króla)
Język urzędowy	angielski
Stolica	Londyn
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Typ państwa	królestwo
Głowa państwa	Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ostatni) Jerzy V
Szef rządu	premier Wielkiej Brytanii (ostatni) Stanley Baldwin
Powierzchnia ; • całkowita	; 315 093 km²
Liczba ludności (1921); • całkowita ; • gęstość zaludnienia	; 42 769 196; 135,7 osób/km²
waluta	funt szterling (GBP)
Data powstania	1 stycznia 1801
Niepodległość Irlandii; • Zmiana nazwy	6 grudnia 1922; 12 kwietnia 1927
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii (ang. United Kingdom of Great Britain and Ireland) – historyczne państwo, utworzone 1 stycznia 1801 roku poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii (które samo powstało z połączenia Królestwa Szkocji i Królestwa Anglii w 1707 roku) oraz Królestwa Irlandii aktem unii z 1800 roku^[1].

Za czasów istnienia tego państwa, w XIX wieku, kulminację miała trwająca nieprzerwanie od końca XVI wieku angielsko-brytyjska ekspansja kolonialna – skupione wokół Zjednoczonego Królestwa imperium kolonialne objęło jedną czwartą zamieszkałych lądów na świecie (m.in. Indie, Kanadę, Australię oraz Wschodnią i Południową Afrykę), osiągając tym samym największe rozmiary w swych dziejach. Symbolem tej epoki stała się panująca w latach 1837–1901 królowa Wiktoria^[2].

Poważnym zagrożeniem dla jedności Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii były emancypacyjne dążenia katolickich Irlandczyków na początku XX wieku^[2]^[1]. Przerodziły się one w konflikt zbrojny, w wyniku którego 6 grudnia 1922 roku, na mocy traktatu angielsko-irlandzkiego na obszarze 26 hrabstw położonych na południu wyspy Irlandii powstało Wolne Państwo Irlandzkie, co stanowiło kres istnienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Pozostałe 6 hrabstw irlandzkich pozostało pod zwierzchnictwem Londynu jako terytorium prowincji Irlandia Północna, będącej częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej^[1].

WładcyEdytuj

Chociaż Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii oficjalnie przestało istnieć w 1922 roku, monarchowie brytyjscy w dalszym ciągu używali tytułu Króla lub Królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, aż do 1927 roku. Wtedy to, pod wpływem królewskiego i parlamentarnego aktu w sprawie tytułów królewskich (Royal and Parliamentary Titles Act 1927), zostały ustanowione nowe tytuły dla brytyjskich monarchów, którzy panowali teraz jako Królowie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, oraz Królowie Irlandii w Irlandii.

1801–1820 – Jerzy III
1820–1830 – Jerzy IV
1830–1837 – Wilhelm IV
1837–1901 – Wiktoria
1901–1910 – Edward VII
1910–1922/1927 – Jerzy V

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b ^c Bogusław Przywora: Status sędziego w państwie demokratycznym. Tom I. Państwa europejskie, Tom 1 (pol.). books.google.pl, 2019. [dostęp 2022-05-11].
↑ ^a ^b Wielka Brytania. Historia, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-11] .

[swp-1] Bogusław Przywora: Status sędziego w państwie demokratycznym. Tom I. Państwa europejskie, Tom 1 (pol.). books.google.pl, 2019. [dostęp 2022-05-11].

[wb-2] Wielka Brytania. Historia, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-11] .

[1]

[2]