Stanisłau Bahdankiewicz
Stanisłau Antonawicz Bahdankiewicz (biał. Станіслаў Антонавіч Багданкевіч, ros. Станислав Антонович Богданкевич, Stanisław Antonowicz Bogdankiewicz; ur. 1 stycznia 1937 w Szapowałach w powiecie wołożyńskim) – białoruski ekonomista, wykładowca i polityk, w latach 1991–1995 prezes Zarządu Narodowego Banku Białoruskiej SRR i Narodowego Banku Republiki Białorusi; deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji, w latach 1995–2000 przewodniczący Zjednoczonej Partii Obywatelskiej, następnie jej honorowy przewodniczący; w latach 1981–1991 kierownik katedry w Białoruskim Państwowym Instytucie Gospodarki Narodowej; doktor nauk ekonomicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), profesor.
| ||
| ||
| Pełne imię i nazwisko | Stanisłau Antonawicz Bahdankiewicz | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 stycznia 1937 Szapowały | |
| Prezes Zarządu Narodowego Banku Republiki Białorusi (do 19 września 1991 – Narodowego Banku Białoruskiej SRR) | ||
| Okres | od 21 czerwca 1991 do 14 września 1995 | |
| Poprzednik | Mikałaj Amieljanowicz | |
| Następca | Tamara Winnikawa | |
| Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji | ||
| Okres | od 9 stycznia 1996 do 9 stycznia 2001 | |
| Przynależność polityczna | Zjednoczona Partia Obywatelska, frakcja „Działanie Obywatelskie” | |
| Następca | wybory nie odbyły się | |
| Przewodniczący Zjednoczonej Partii Obywatelskiej | ||
| Okres | od 1995 do 2000 (później przewodniczący honorowy) | |
| Przynależność polityczna | Zjednoczona Partia Obywatelska | |
| ||
| Profesor, doktor nauk ekonomicznych | ||
| Alma Mater | Wszechzwiązkowy Zaoczny Instytut Finansowo-Ekonomiczny | |
| Habilitacja | 1991 | |
| Profesura | 1991 | |
| Nauczyciel akademicki | ||
| Instytut | Białoruski Państwowy Instytut Gospodarki Narodowej | |
| Kierownik katedry | ||
| Katedra | Katedra obrotu pieniężnego i kredytu | |
| Okres spraw. | 1981–1991 | |
ŻyciorysEdytuj
Młodość i pracaEdytuj
Urodził się 1 stycznia 1937 we wsi Szapowały, w powiecie wołożyńskim województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej. W 1964 roku ukończył Wszechzwiązkowy Zaoczny Instytut Finansowo-Ekonomiczny. W latach 1956–1981 pracował w instytucjach Banku Państwowego ZSRR w Białoruskiej SRR. W latach 1981[1][2]–1991 był kierownikiem katedry obrotu pieniężnego i kredytu[3] w Białoruskim Państwowym Instytucie Gospodarki Narodowej. W 1991 roku uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego) i tytuł profesora[4][2].
21 czerwca 1991 roku objął funkcję prezesa Zarządu Narodowego Banku Białoruskiej SRR[5] (od 19 września – Narodowego Banku Republiki Białorusi)[4][2]. Od 1 lipca 1992 roku reprezentował Białoruś w Międzynarodowym Funduszu Walutowym i Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju[6]. W latach 1993–1994 aktywnie przeciwdziałał[4] zainicjowanemu przez rząd Wiaczasłaua Kiebicza zjednoczeniu systemów pieniężnych Białorusi i Federacji Rosyjskiej[3]. Od 1994 roku był akademikiem i zastępcą prezesa Międzynarodowej Akademii Nauk Eurazji[4][2]. 14 września 1995 roku został zwolniony ze stanowiska prezesa Banku Narodowego, oficjalnie na własną prośbę[7]. W 1995 roku pełnił funkcję prezesa Akademii Biznesu Bankowego i Finansowego[8].
Działalność parlamentarnaEdytuj
W wyborach parlamentarnych w 1995 roku startował formalnie jako kandydat bezpartyjny. W drugiej turze wyborów uzupełniających 10 grudnia 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji z Czkałowskiego Okręgu Wyborczego Nr 236 miasta Mińska. 19 grudnia 1995 roku został zarejestrowany przez centralną komisję wyborczą[8], a 9 stycznia 1996 roku zaprzysiężony na deputowanego[9]. Był jednym z kandydatów na stanowisko przewodniczącego Rady[4]. Od 23 stycznia pełnił w niej funkcję członka Stałej Komisji ds. Budżetu, Podatków, Banków i Finansów[10]. Przewodniczył opozycyjnej wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki frakcji „Działanie Obywatelskie”[4]. 1 kwietnia został członkiem stałej delegacji Rady do Zgromadzenia Północnoatlantyckiego[11]. 27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez prezydenta kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej zakończył się 9 stycznia 2001 roku; kolejne wybory do tego organu jednak nigdy się nie odbyły[12].
W latach 1995–2000 pełnił funkcję przewodniczącego, a następnie honorowego przewodniczącego Zjednoczonej Partii Obywatelskiej. W lutym 1998 roku wszedł w skład Narodowego Komitetu Wykonawczego (NKW) utworzonego przez opozycję sprzeciwiającą się prezydentowi Łukaszence. Pełnił w nim funkcję zastępcy przewodniczącego NKW, przewodniczącego Komitetu ds. Polityki Gospodarczej[4]. W 2004 roku kandydował w wyborach do Izby Reprezentantów Białorusi z jednego z okręgów wyborczych w Mińsku, jednak nie został wybrany[3].
Życie prywatneEdytuj
Stanisłau Bahdankiewicz jest żonaty, ma trzech synów[4].
PraceEdytuj
Stanisłau Bahdankiewicz jest autorem prac naukowych na temat systemu pieniężno-kredytowego[2]:
- Sowierszenstowanije sistiemy finansirowanija żyliszcznogo stroitielstwa. Mińsk: 1985. (ros.)
- Kriedit w kołchozach w usłowijach agropromyszlennoj intiegracyi. Mińsk: 1986. (ros.)
- Finansirowanije, krieditowanije i rasczety w APK. Mińsk: 1989. (ros.)
- Kriedity koopieratiwam i ariendatoram. Mińsk: 1991. (ros.)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Kto… ↓, s. 35
- ↑ a b c d e Беларуская… ↓, s. 204
- ↑ a b c Пяткевіч i Рубінчык 2011 ↓, s. 1180
- ↑ a b c d e f g h Kto… ↓, s. 36
- ↑ Н. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 21 июня 1991 г. №879-XII (ros.). bankzakonov.com, 1991-06-21. [dostęp 2019-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
- ↑ С. Шушкевич: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 1 июля 1992 г. №1773-XII (ros.). bankzakonov.com, 1992-07-1. [dostęp 2019-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
- ↑ А. Лукашенко: Указ Президента Республики Беларусь от 14 сентября 1995 г. №373 (ros.). bankzakonov.com, 1995-09-14. [dostęp 2019-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
- ↑ a b Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь трынаццатага склікання, зарэгістраваных 19 снежня 1995 года (biał.). Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2020-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)].
- ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII (ros.). pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)].
- ↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №37-XIII (ros.). pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2019-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-19)].
- ↑ С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 1 апреля 1996 г. №179-XIII (ros.). pravo.levonevsky.org, 1996-04-01. [dostęp 2019-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-23)].
- ↑ М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года (biał.). Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)].
BibliografiaEdytuj
- Багданкевіч Станіслаў Антонавіч. W: Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш.: Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. T. 2: Аршыца — Беларусцы. Mińsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja, 1996, s. 204. ISBN 985-11-0061-7. (biał.)
- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
- Алесь Пяткевіч, Вольф Рубінчык: Кароткія зьвесткі аб некаторых беларускіх палітыках, актыўных у 1991—2006 гадах. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 1178–1213. ISBN 80-86961-16-8. (biał.)