Stanisław Barys

wojskowy

Stanisław Józef Barys ps. „Kęczyński” (ur. 13 listopada 1920 w Tarnowie, zm. 1982 w Chrzanowie) – kapitan Wojska Polskiego.

Stanisław Józef Barys
Kęczyński
Ilustracja
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1920
Tarnów

Data i miejsce śmierci

1982
Chrzanów

Przebieg służby
Lata służby

1939–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
AK Armia Krajowa
Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

56 Batalion Asystencyjny
Obwód Wadowice AK
12 Pułk Piechoty AK

Stanowiska

dowódca grupy dywersyjnej

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Odznaka Grunwaldzka

Życiorys

edytuj

Urodził się 13 listopada 1920 roku w Tarnowie, w rodzinie Mieczysława, kapitana piechoty, i Genowefy. Dzieciństwo i młodość spędził w Wadowicach, gdzie jego ojciec pełnił służbę w 12 pułku piechoty. Razem z Karolem Wojtyłą, późniejszym papieżem, uczęszczał do miejscowego Gimnazjum Męskiego im. Marcina Wadowity[1].

3 września 1939 roku wstąpił do Wojska Polskiego i wziął w kampanii wrześniowej[a]. 20 września 1939 roku dostał się do niemieckiej niewoli. Został wywieziony do Stalagu XI A Altengrabow, a następnie do Torunia i osadzony w Forcie XV. W marcu 1940 roku uciekł z niewoli i wrócił do rodzinnych Wadowic, gdzie 3 maja 1940 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej przyjmując pseudonim „Kęczyński”[1].

Zostaje mianowany szefem łączności Obwodu Wadowice i dowódcą III Rejonu. Wziął udział w organizacji tajnego nauczania, Związku Harcerstwa Polskiego oraz Wojskowej Służby Kobiet. W lutym 1942 roku został wcielony w szeregi Armii Krajowej. Jesienią 1944 roku został dowódcą grupy dywersyjnej kryptonim „Kęczyński”. Do 26 stycznia 1945 roku walczył w szeregach 12 pułku piechoty AK, między innymi o wyzwolenie Wadowic[2].

12 marca 1945 roku wstąpił do 2 Armii WP. 2 października tego roku został zdemobilizowany. Jako osadnik wojskowy miał objąć gospodarstwo rolne na Ziemiach Odzyskanych. W następnym roku wrócił do Wadowic i rozpoczął studia wyższe na Wydziale Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego[2].

W 1950 roku został zatrudniony w chrzanowskiej szkole średniej, w której uczył geografii i geologii, astronomii i logiki, rysunku i wychowania fizycznego. W 1960 roku rozpoczął pracę w Chrzanowskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych „Stella”. Był kierownikiem Zakładowego Domu Kultury, a następnie kierownikiem działu wojskowego ChZMO. W 1975 roku przeszedł na emeryturę. Przez wiele lat był szefem Kola Oficerów Rezerwy w Chrzanowie, posiadał stopień kapitana. Był aktywnym członkiem Ligi Obrony Kraju, pełnił funkcję I zastępcy przewodniczącego Zarządu Powiatowego LOK[2].

Przyjaźnił się z generałem Borutą-Spiechowiczem oraz papieżem Janem Pawłem II, z którym utrzymywał listowną korespondencję, również podczas pobytu papieża w Watykanie.

Zmarł w 1982 roku w Chrzanowie. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Radłowie, w kwaterze żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku w obronie przeprawy przez Dunajec[1].

Ordery i odznaczenia

edytuj
  1. Z przebiegu służby kpt. Stanisława Barysa zanotowanego w „Karcie ewidencyjnej byłego żołnierza Armii Krajowej” wynika, że pełnił on służbę w „Batalionie 56 mob. 12 pp” w Wadowicach. Zapewne chodzi o 56 batalion asystencyjny kapitana Flawiana Śmitkowskiego, którego dowództwo zostało zmobilizowane w Krakowie przez III/12 pp jako „dowództwo grupy kompanii asystencyjnych nr 5”, a wchodzące w jego skład cztery kompanie asystencyjne nr 54-57 zostały zmobilizowane w Wadowicach przez 12 pp. 3 września 1939 roku kompanie asystencyjne wymaszerowały z Wadowic i dwa dni później w Krakowie weszły w skład batalionu kapitana Śmitkowskiego.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Oratowski 2010 ↓, s. 32.
  2. a b c d e f g h i j Profesorowie ↓.

Bibliografia

edytuj