Stanisław Bayer
Stanisław Bayer ps. „Leliwa” (ur. 11 marca 1913 w Kijowie, zm. 23 listopada 1991 we Wrocławiu) – polski lekarz i wojskowy, komendant Szpitala Polowego przy ulicy Wilczej 61 podczas powstania warszawskiego.
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 marca 1913 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 listopada 1991 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1938–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Kresowa Brygada Kawalerii |
| Stanowiska |
lekarz, komendant szpitala |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
lekarz |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Syn Marii i Wacława[1]. Gdy był dzieckiem zmarła mu matka, a podczas I wojny światowej ojciec oddał go na wychowanie do rodziny w Płocku, sam dołączając do Legionów Polskich. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zamieszkał w Warszawie, gdzie uczęszczał do Szkoły im. Mikołaja Reja, w której w 1932 roku zdał maturę[2]. Po maturze został przyjęty do Szkoły Podchorążych Sanitarnych, rozpoczął także studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego[2].
W 1938 roku ukończył Centrum Wyszkolenia Sanitarnego[1][3][4], uzyskując tytuł lekarza i stopień podporucznika[2]. Staż szpitalny odbył w Centralnym Szpitalu Wojskowym i w VI Wojskowym Szpitalu Okręgowym we Lwowie[2].
Brał udział w kampanii wrześniowej jako lekarz w Kresowej Brygadzie Kawalerii[1]. 15 września 1939 roku został ranny i następnie został odesłany do Warszawy, gdzie otrzymał przydział do szefostwa sanitarnego Armii „Warszawa”[2]. Od końca września 1939 roku pracował w Szpitalu Ujazdowskim[5].
Od 1 grudnia 1940 roku należał do Związku Walki Zbrojnej, podczas okupacji udzielał pomocy medycznej żołnierzom AK rannym podczas akcji dywersyjnych. Był członkiem Sanitariatu Okręgu Warszawa Armii Krajowej „Bakcyl” i Batalionu Zaremba-Piorun[1][4]. W 1942 roku wziął ślub z pielęgniarką Jadwigą z d. Kondracką ps. „Tereska”[4][1].
Podczas powstania warszawskiego pełnił funkcję komendanta Szpitala Polowego przy ulicy Wilczej 61[1][3][4]. Po upadku powstania, 7 października 1944 roku, został komendantem transportu ewakuacyjnego rannych z Warszawy do szpitala jenieckiego w Zeithain[4]. W szpitalu w Zeithain pełnił funkcję ordynatora oddziału chirurgicznego[5].
Podczas pobytu w niewoli zachorował na gruźlicę. Po wyzwoleniu udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został lekarzem w 31 Kompanii Sanitarnej Polskich Sił Zbrojnych, w 1947 powrócił do Polski i pracował jako ordynator oddziału chirurgii, a następnie, od 1948 roku, dyrektor szpitala w Jaworze[5][3][4]. W 1953 roku uzyskał specjalizację II stopnia w chirurgii, a w 1958 roku w zakresie medycyny sportowej. Był działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację i Polskiego Czerwonego Krzyża, był także współpracownikiem Przeglądu Lekarskiego[6] oraz członkiem Stronnictwa Demokratycznego[7]. W 1968 roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych, pracował jako wykładowca Szkoły Pielęgniarskiej i Liceum Pielęgniarskiego[6].
W 1968 roku opuścił Jawor, następnie mieszkał i pracował we Wrocławiu, gdzie otrzymał ofertę pracy w tamtejszym Szpitalu Kolejowym[6]. W latach 80. mieszkał we Wrocławiu ze swoją drugą żoną – Marią. Pod koniec życia chorował na miażdżycę i przewlekłą niewydolność oddechowo-krążeniową[4]. Zmarł we Wrocławiu, 23 listopada 1991 roku[1][3][4].
Odznaczenia edytuj
Został odznaczony następującymi odznaczeniami[8]:
Publikacje edytuj
- Nie byłem Kolumbem. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977.
- Służba zdrowia Warszawy w walce z okupantem 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07170-5.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Powstańcze Biogramy - Stanisław Bayer [online], www.1944.pl [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- ↑ a b c d e Piotrowski 1997 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d Stanisław Bayer, ps. Leliwa [online], Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Damian Domżalski, Doktor Stanisław Bayer, czyli życie od Kijowa do Wrocławia [online], www.szpital-marciniak.wroclaw.pl, 26 maja 2022 [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- ↑ a b c Piotrowski 1997 ↓, s. 10.
- ↑ a b c Piotrowski 1997 ↓, s. 11.
- ↑ Piotrowski 1997 ↓, s. 12.
- ↑ Piotrowski 1997 ↓, s. 10-11.
Bibliografia edytuj
- Wiktor Piotrowski, Biogramy lekarzy jaworskich, Jawor: Towarzystwo Miłośników Jawora, 1997, ISBN 83-905908-6-7.