Wikipedia

Stefan Lelek-Sowa

Stefan Lelek-Sowa[a], ps. „Sawicki”, „Lelek”, „Stefan” (ur. 5 września 1885 w Kraśniku, zm. 29 czerwca 1940 w Lublinie) – sędzia, senator, działacz społeczny i konspiracyjny.

Stefan Lelek-Sowa
Sawicki, Lelek, Stefan
Ilustracja
Stefan Lelek-Sowa w czasie służby w szeregach Polskiej Organizacji Wojskowej
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

5 września 1885
Kraśnik

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 1940
Lublin

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Służba Zwycięstwu Polski
Związek Walki Zbrojnej

Późniejsza praca

sędzia

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka „Za wierną służbę” Krzyż Legionowy Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Stefan Lelek (przed 1934)

Życiorys

edytuj

Urodził się 5 września 1885 w Kraśniku, w rodzinie Stanisława i Katarzyny z Pyzików[1]. Był uczniem gimnazjum im. Staszica w Lublinie. Od 1905 działał w PPS, był członkiem lubelskiej organizacji bojowej. Według jednej wersji zagrożony aresztowaniem zbiegł na Syberię, po czym w 1908 został zatrzymany we Władywostoku za udział w buncie marynarzy[2]. Według innej wersji w 1905 został aresztowany i zesłany do Władywostoku za udział w strajku szkolnym. Zbiegł stamtąd w 1908, przez pięć lat przebywając w różnych miejscach świata (Japonia, Chiny, Nowa Gwinea, Australia, Stany Zjednoczone). Ukończył studia na wydziale politycznym Uniwersytetu w Valparaiso w stanie Indiana. W 1913 powrócił do Polski, kontynuując studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1914 walczył w I Brygadzie Legionów Polskich. Potem objął funkcję komendanta okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie. Od 1918 był żołnierzem Wojska Polskiego – najpierw jako kapitan, a potem dowódca V batalionu Milicji Ludowej w okręgu łomżyńskim.

Ukończył prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej, a potem w sanacji. Pracował jako sędzia Sądu Apelacyjnego w Lublinie. W tym mieście był aktywnym działaczem społecznym. Zastępca senatora wybrany w 1935 w województwie lubelskim[3]. W latach 1938–1939 pełnił mandat senatora V kadencji.

Podczas II wojny światowej był przewodniczącym Organizacji Orła Białego Okręgu Lublin, przewodniczącym Rady Obrony Narodowej w Lublinie, członkiem Komitetu Obrony Lublina, współorganizatore, lubelskiego okręgu Służby Zwycięstwu Polski oraz Związku Walki Zbrojnej.

Został zamordowany przez Niemców latem 1940 w Rurach Jezuickich k. Lublina. Wraz z nim zginęła jego córka Halina Lelkówna, studentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i łączniczka okręgu Związku Walki Zbrojnej.

Jego życiorys posłużył jako pierwowzór losów Stefana Kulczyby, jednego z bohaterów literackich tzw. sagi polskiej autorstwa Danuty Mostwin (w trzech pierwszych książkach serii: Cień księdza Piotra, Szmaragdowa zjawa i Tajemnica zwyciężonych).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ 16 kwietnia 1921 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego „Sowa” na nazwisko przybrane „Lelek”[1].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 30 kwietnia 1921, s. 871.
  2. ↑ a b c d e Poznawajmy Obywateli Zasłużonych. „Świat Zasłużonych”. Nr 2, s. 25–26, 1934. Warszawa. [dostęp 2020-12-09]. 
  3. ↑ Album-skorowidz Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935/1940, 1936, s. 198.
  4. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  5. ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Lelek-Sowa&oldid=71295327”