Stożkówka korzeniasta
Stożkówka korzeniasta (Conocybe antipus (Lasch) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae).
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka korzeniasta |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe antipus (Lasch) Kühner Encyclop. Mycol. 7: 83 (1935) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1828 r. Wilhelm Gottlob Lasch nadając mu nazwę Agaricus antipus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Robert Kühner w 1935 r.[1]
Ma 12 synonimów. Niektóre z nich:
- Galera floridana (Murrill) Murrill 1941
- Galerula floridana Murrill 1941[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia edytuj
Średnica 1–3,5 cm, kształt początkowo wypukły, potem płaskowypukły, na koniec płasko rozpostarty. Brzeg regularny, cienki, lekko podwinięty. Powierzchnia gładka, matowa, w stanie suchym nieco szorstka na środku, początkowo brązowa, potem kremowobrązowa, ochrowokremowa, na środku nieco ciemniejsza. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym prążkowany, po wyschnięciu bez prążków[4].
Przyrośnięte do półwolnych, gęste, brzuchate, początkowo blade, ochrowe, później brązowe do rdzawobrązowych. Ostrza równe[4].
Wysokość 2,2–5,5 cm, grubość 2–3,5 mm, cylindryczny, bulwiasty, z wrastającymi w podłoże ryzoidami o długości do 4 cm. Powierzchnia podłużnie prążkowana, w górnej części oprószona[4].
Początkowo białawy, po dojrzeniu brązowy, w głębi ochrowy lub miodowy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 30 × 10 µm, czterozarodnikowe, ze sprzążkami. Bazydiospory brązowe, 8,3–9,7 × 5,5–7,5 × 5,5–6,0 μm, Q = 1,4–1,6, w widoku z przodu wysklepione, kanciaste lub sześciokątne, w widoku z boku elipsoidalne lub soczewkowate, grubościenne, z porami rostkowymi o średnicy do 1 µm, czerwonawo brązowe w KOH. Cheilocystydy 35 × 15 µm, kolbowate, o końcach poszerzonych do 4 µm. Skórka trzonu zbudowana z nitkowatych strzępek zakończonych głównie elementami podobnymi do cheilocystyd. Skórka kapelusza typu hymeniderma z elementami kulistymi lub maczugowatymi o wymiarach do 50 × 25 µm. Brak pileocystyd[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Podano stanowiska stożkówki korzeniastej w Ameryce Północnej, Europie, Japonii i w jednym miejscu na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej. Najwięcej stanowisk podano w Europie[5]. W Polsce rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano tylko cztery stanowiska[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Rośnie wśród traw wzdłuż dróg leśnych w lasach sosnowych i świerkowych[3] na glebach z dużą ilością materii organicznej; obornika, kompostu[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f J.A. Muñoz, Conocybe antipus (Lasch) Fayod [online], Fichas Micológicas nr 705, 2002 [dostęp 2023-01-02] (hiszp.).
- ↑ Występowanie Conocybe antipus na świecie (mapa) [online], gbif/ [dostęp 2023-01-02] (ang.).