Stożkówka kremowoochrowa
Stożkówka kremowoochrowa, hełmówka nawozowa (Conocybe pygmaeoaffinis (Fr.) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae).
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka kremowoochrowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe pygmaeoaffinis (Fr.) Kühner Encyclop. Mycol. 7: 133 (1935) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1857 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus pubescens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Robert Kühner w 1935 r.[1]
Ma 8 synonimów. Niektóre z nich:
- Conocybe friesii S. Lundell 1953
- Pholiotina friesii (S. Lundell) Enderle 1994
- Pholiotina pygmaeoaffinis (Fr.) Singer 1950[2].
Stanisław Domański w 1955 r. nadał mu polską nazwę hełmówka nawozowa, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na stożkówka kremowoochrowa[3].
Morfologia edytuj
Średnica 2–4(6) cm, początkowo dzwonowato wypukły, później wypukły, na koniec płaski z garbem. Powierzchnia gładka, falisto pomarszczona, nieco błyszcząca i podczas wilgotnej pogody lepka. Jest higrofaniczny; w wilgotnych warunkach ma barwę od ciemno ochrowej do brązowo tytoniowej, w suchych od jasno ochrowej do pomarańczowobrązowej. Brzeg równy, ostry, lekko prążkowany[4].
Wąsko przyrośnięte, szerokie, początkowo blado ochrowo-brązowe, później ciemno ochrowe do pomarańczowo-brązowych. Ostrza delikatnie wełniste[4].
Wysokość 5–10 cm, grubość 3–5 mm, cylindryczny, czasem lekko zakrzywiony, pusty, kruchy. Powierzchnia biała, wełnisto owłosiona do delikatnie podłużnie żłobionej, satynowa[4].
Ochrowobrązowy, cienki, o delikatnym zapachu i bez wyraźnego smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 7,2–9,7 × 4,3–5,3 μm, eliptyczne, gładkie, grubościenne. Wysyp zarodników czerwono-brązowy[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Podano stanowiska stożkówki kremowoochrowej w Ameryce Północnej, Europie i azjatyckiej części Rosji, najwięcej w Europie[5]. W Polsce w 2003 r. znane były tylko dwa stanowiska podane przez S. Domańskiego i M. Lisiewską i innych[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny[3]. Występuje w lasach, parkach, ogrodach, na łąkach, na glebie lub szczątkach butwiejących roślin, także na niewielkich kawałkach drewna. Owocniki tworzy pojedynczo lub w grupach, późnym latem i jesienią[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-06] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-06] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Anja Rot, Conocybe pygmaeoaffinis (Fr.) Kühner (1935). Belobetna stožka [online], Gobe na Bovškem [dostęp 2023-01-06] (słoweń.).
- ↑ Występowanie Conocybe pygmaeoaffinis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-02] (ang.).