Kurawonga zmienna

Kurawonga zmienna
	Strepera versicolor
	(Latham, 1801)
	; Podgatunek nominatywny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	ostroloty
Podrodzina	srokacze
Rodzaj	Strepera
Gatunek	kurawonga zmienna
Synonimy
	C[orvus] versicolor Latham, 1801;
	C[orvus] versicolor Latham, 1801;
Podgatunki
	S. v. versicolor (Latham, 1801); S. v. plumbea Gould, 1846; S. v. halmaturina Mathews, 1912; S. v. intermedia Sharpe, 1877; S. v. melanoptera Gould, 1846; S. v. arguta Gould, 1846;
	S. v. versicolor (Latham, 1801); S. v. plumbea Gould, 1846; S. v. halmaturina Mathews, 1912; S. v. intermedia Sharpe, 1877; S. v. melanoptera Gould, 1846; S. v. arguta Gould, 1846;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; podgatunki:; czerwony – plumbea, brązowy – intermedia, żółty – halmaturina, ciemnozielony – melanoptera, jasnozielony – versicolor, niebieski – arguta
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kurawonga zmienna^[4] (Strepera versicolor) – gatunek średniego lub dużego ptaka z podrodziny srokaczy (Cracticinae) w rodzinie ostrolotów (Artamidae). Zasiedla południową Australię i Tasmanię.

Charakterystyka edytuj

Mierzy 45–53 cm, rozpiętość skrzydeł wynosi 72–85 cm^[5], masa ciała około 168 g. Wygląd różni się w zależności od podgatunku: białym kolorem i ciemniejszymi lub jaśniejszymi barwami. Długi, szary dziób podobny jak u kruka. Ogólnie głowa jest cała szara, z żółtymi oczami. Spód ciała szary, na skrzydłach obecna lub nie, biała plamka na lotkach. Pokrywy podogonowe oraz początek sterówek białe, ogon szary.

Jest dość podobna do pozostałych przedstawicieli rodzaju Strepera. Wszystkie kurawongi są w większości czarne i mają żółte oczy. Kurawonga tasmańska (S. fuliginosa) jest nieco mniejsza, z dwoma białymi plamkami na końcu ogona, po bokach. Jest też cała czarna. Kurawonga czarna (S. graculina) zasiedla wschodnią Australię, ma białą plamę na lotkach i białe sterówki do połowy.

Występowanie edytuj

Zależnie od podgatunku, zasiedla różne rejony południowej Australii (patrz mapka). Na Tasmanii jedynie podgatunek arguta, na Wyspie Kangura podgatunek halmaturina. Pozostałe występują w głębi lądu. Biotopami kurawongi zmiennej są lasy, zarośla oraz grunty rolne, pastwiska i miasta.

Systematyka edytuj

Podgatunek S. v. arguta z Tasmanii

Kurawonga zmienna opisana została w 1801 roku przez angielskiego ornitologa Johna Lathama pod nazwą Corvus versicolor^[6]^[a]. Okaz, na podstawie którego opisany został gatunek, pochodził z okolic Sydney^[2]. Obecna nazwa rodzajowa Strepera pochodzi od łacińskich słów strepito lub strepitus. Pierwsze oznacza hałasowanie, a drugie dodatkowo po prostu dźwięk^[7]. Versicolor oznacza różnokolorową.

Obecnie wyróżnia się 6 podgatunków tego gatunku^[2]^[8]^[9]:

kurawonga zmienna^[4] (Strepera versicolor versicolor)
Strepera versicolor plumbea
Strepera versicolor halmaturina
kurawonga brązowa^[4] (Strepera versicolor intermedia)
kurawonga czarnoskrzydła^[4] (Strepera versicolor melanoptera)
kurawonga białoskrzydła^[4] (Strepera versicolor arguta)

Zachowanie edytuj

Kurawonga zmienna jest mięsożerna. Zjada ptaki, gryzonie, żaby, nie gardzi też ptasimi jajami, owadami, nasionami oraz padliną. Pożywia się na drzewach i na ziemi, często wydłubuje dziobem owady z martwych drzew. Wydaje wysokie i donośne dźwięki. Może migrować względem wysokości (tzw. wędrówki pionowe).

Lęgi edytuj

Okres lęgowy kurawong zmiennych trwa od sierpnia do grudnia. Buduje duże i kuliste, płytkie gniazdo z patyczków wyściełane trawą. Umiejscawia je 5–10 metrów nad ziemią, na czubku drzewa. Składa 2 lub 3 jaja. Wysiadywane są przez 3 tygodnie, wyłącznie przez samicę.

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kurawongę zmienną za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w optymalnych dla niego środowiskach oraz rzadki na obszarach suchych. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń^[3].

Uwagi edytuj

↑ Na tytułowej stronie publikacji Lathama widnieje data 1801 (MDCCCI), niektóre źródła, np. baza ITIS, podają jednak datę 1802.

Przypisy edytuj

↑ Strepera versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Grey Currawong (Strepera versicolor). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).
↑ ^a ^b Strepera versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Cracticinae Chenu & des Murs, 1853 (1836) – srokacze (wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-07].
↑ Higgins, Peter Jeffrey; Peter, John M.; Cowling, S.J. (eds.) (2006). Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic Birds. Vol. 7: Boatbill to Starlings. Melbourne: Oxford University Press. ISBN 978-0195539967.
↑ Latham, J.: Supplementum Indicis Ornithologici, sive Systematis Ornithologiae. Londyn: G. Leigh, J. & S. Sotheby, 1801, s. xxv. (łac.).
↑ Andrzej Kruszewicz: Ptaki Polski. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2005, s. 53. ISBN 83-7073-360-3.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, ioras, cuckooshrikes, Shriketit. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
↑ kurawonga zmienna (Strepera versicolor) (Latham, 1801). Avibase. [dostęp 2020-12-08].

Bibliografia edytuj

Grey Currawong. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
Réveilleur cendré. Strepera versicolor – Grey Currawong. Oiseaux.net. (fr.)

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[uwaga1-7] Na tytułowej stronie publikacji Lathama widnieje data 1801 (MDCCCI), niektóre źródła, np. baza ITIS, podają jednak datę 1802.

[itis-1] Strepera versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Grey Currawong (Strepera versicolor). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).

[iucn-3] Strepera versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Cracticinae Chenu & des Murs, 1853 (1836) – srokacze (wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-07].

[5] Higgins, Peter Jeffrey; Peter, John M.; Cowling, S.J. (eds.) (2006). Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic Birds. Vol. 7: Boatbill to Starlings. Melbourne: Oxford University Press. ISBN 978-0195539967.

[oryg-6] Latham, J.: Supplementum Indicis Ornithologici, sive Systematis Ornithologiae. Londyn: G. Leigh, J. & S. Sotheby, 1801, s. xxv. (łac.).

[8] Andrzej Kruszewicz: Ptaki Polski. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2005, s. 53. ISBN 83-7073-360-3.

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, ioras, cuckooshrikes, Shriketit. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-07]. (ang.).

[avibase-10] urawonga zmienna (Strepera versicolor) (Latham, 1801). Avibase. [dostęp 2020-12-08].

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[a]

[7]

[8]

[9]