Strofant wdzięczny

gatunek rośliny

Strofant wdzięczny, skrętnik wdzięczny (Strophanthus gratus) – gatunek rośliny z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Pochodzi z ciepłych regionów Afryki (Gabon, Kamerun, Nigeria, Sierra Leone). Jest uprawiany w wielu krajach.

Strofant wdzięczny
Ilustracja
Strophanthus gratus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

toinowate

Rodzaj

strofant

Gatunek

strofant wdzięczny

Nazwa systematyczna
Strophanthus gratus (Wall. & Hook.) Baill.
Bull. Sci. Soc. Philom. Paris iii. (1802) 122. t. 8
Synonimy
  • Roupellia grata Wall. & Hook.

Morfologia i biologia

edytuj

Pnącze o pędach do 8 m długości i eliptycznych, owłosionych liściach. Są oliwkowozielone, mają wyraźną nerwację i czerwone ogonki liściowe. Kwiaty o dużym, dzwonkowatym i omszonym kielichu. Nasiona zawierają glikozyd strofantynę. Są białe z różowymi wybarwieniami, po przekwitnięciu stają się żółte. Długość kwiatów do 5 cm, średnica do 3,5 cm.

Zastosowanie

edytuj
  • Roślina lecznicza używana w medycynie do sporządzania leków o silnym działaniu nasercowym.

Surowiec: Nasiona strofantu wdzięcznego - Semen Strophanthi grati - służą do otrzymywania uabainy.

Działanie: Uabainę, jak i strofantynę K stosuje się w sytuacjach, w których konieczne jest natychmiastowe zadziałanie kardenolidu: w ostrej niewydolności krążenia, w ostrym obrzęku płuc spowodowanym lewokomorową niewydolnością serca, ostrej duszności napadowej, ostrej zastoinowej niewydolności krążenia podczas chorób gorączkowych, silnej niemiarowości ponadkomorowej oraz w trzepotaniu przedsionków[3].

  • Wyciąg z nasion używany jest przez miejscową ludność do zatruwania strzał.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. Aleksander Ożarowski, Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy, Warszawa 1982: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, s. 252.

Bibliografia

edytuj
  • Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966