Strojnica włoska[1] (Graphosoma italicum) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny tarczówkowatych.

Strojnica włoska
Graphosoma italicum
(O.F. Müller, 1766)
Ilustracja
Imago
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Rodzina

tarczówkowate

Podrodzina

Podopinae

Plemię

Graphosomatini

Rodzaj

strojnica

Gatunek

strojnica włoska

Taksonomia

edytuj
 
Osobnik dorosły podgatunku sardyńskiego

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1766 roku przez Otto Friedricha Müllera pod nazwą Cimex italicum. Przez dłuższy czas klasyfikowany był jako podgatunek strojnicy baldaszkówki (Graphosoma lineatum) lub synonimizowany z tymże gatunkiem. Jego klasyfikację zrewidował Roland Lupoli w 2017 roku na podstawie analizy molekularnej sekwencji kodujących oksydazę cytochromu c w mitochondrialnym DNA. Badania te wykazały, że G. italicum jest odrębnym gatunkiem, co więcej zajmującym większość zasięgu przypisywanego wcześniej G. lineatum – ta okazała się być ograniczona w swym zasięgu do Afryki Północnej i Sycylii. Analiza filogenetyczna wykazała, że gatunkiem siostrzanym dla strojnicy włoskiej jest wschodnioazjatycka G. rubrolineatum. W obrębie G. italicum wyróżniono dwa podgatunki[2]:

  • Graphosoma italicum sardiniensis Lupoli, 2017endemit Sardynii
  • Graphosoma italicum italicum (O.F. Müller, 1766) – pozostała część zasięgu

Morfologia

edytuj

Pluskwiak o ciele długości od 8 do 12 mm, z wierzchu, włącznie z listewką brzeżną odwłoka czarno-czerwono paskowanym. Liczba czarnych pasków na głowie wynosi 2, na przedpleczu 6, a na tarczce cztery. Spód ciała jest jasnoczerwony z czarnymi plamkami. Czułki są czarne, rzadko czerwonawe[3].

Ekologia i występowanie

edytuj

Owad ten zasiedla biotopy łąkowe i ruderalne[3], w tym skraje lasów, leśne polany, przydroża, przytorza i ogrody[1]. Jest fitofagiem. Żeruje na dużych przedstawicielach selerowatych, najczęściej na barszczu zwyczajnym, dzięglu leśnym, goryszu pagórkowym, marchwi zwyczajnej, pasternaku zwyczajnym i trybuli leśnej[3]. Osobniki dorosłe są aktywne od maja do września[1], a zimę spędzają pod opadłymi liśćmi i w innych szczątkach roślinnych[3].

Gatunek palearktyczny, szeroko rozprzestrzeniony w Europie[2]. W Polsce pospolity w całym kraju[1][4]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Graphosoma italicum – Strojnica włoska. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-04-11].
  2. a b R. Lupoli. Graphosoma lineatum (L., 1758) et G. italicum (O.F. Müller, 1766), deux especes valides et distinctes, probablement issues de la transgression zancléenne mediterranéenne (Hemiptera Pentatomidae). „L’Entomologiste”. 73, s. 19–33, 2017. 
  3. a b c d Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski. T. XVIII: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Cz. zeszyt 14: Tarczówkowate - Pentatomidae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2000. ISBN 83-88518-05-4.
  4. Grzegorz Gierlasiński. Peritrechus angusticollis (R.F. Sahlberg, 1848) (Heteroptera: Rhyparochromidae) i Graphosoma italicum (O.F. Müller, 1766) (Heteroptera: Pentatomidae) – gatunki nowe odpowiednio dla Beskidu Zachodniego i Bieszczadów. „Heteroptera Poloniae – Acta Faunistica”. 11, s. 43-45, 2017. ISSN 2083-201X.