Selerowate
Selerowate, baldaszkowate (Apiaceae Lindl., Umbelliferae Juss.[2]) – rodzina bylin, rzadziej krzewów, do której należy ponad 430[1]–440[3] rodzajów i ok. 3570[3]–3780 gatunków[1]. Przedstawiciele tej rodziny spotykani są na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, w większości jednak rosną w strefie klimatu umiarkowanego[4]. W Polsce dziko rośnie ponad 70 gatunków[4]. Do rodziny tej należą liczne gatunki wykorzystywane jako warzywa liściowe i korzeniowe, przyprawy, rośliny lecznicze i rośliny ozdobne[3].
| ||
![]() Marchew zwyczajna | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | Euphyllophyta | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klasa | okrytonasienne | |
Klad | astrowe | |
Rząd | selerowce | |
Rodzina | selerowate | |
Nazwa systematyczna | ||
Apiaceae Lindl. Intr. Nat. Syst. Bot., ed. 2: 21. Jul 1836 | ||
Synonimy | ||
nom alt.: Umbelliferae Juss. |
MorfologiaEdytuj
- Pokrój
- Głównie rośliny zielne (zarówno jednoroczne, jak i byliny), rzadko krzewy i niewielkie drzewa, do 5 m wysokości[4] (Heteromorpha, Steganotaenia)[3]. Pędy często podzielone wyraźnie na węzły i międzywęźla, wewnątrz puste (dęte)[5], na zewnątrz bruzdowane[3], zwykle z przewodami z olejkami eterycznymi i gumożywicami[5]. Olejki występują we wszystkich organach tych roślin, nadając im silny i często charakterystyczny zapach, zwłaszcza po roztarciu[4].
- Liście
- Skrętoległe, często u nasady obejmujące łodygę pochwiastą nasadą[4][5][3]. Blaszka liściowa zwykle duża, pierzasto lub rzadziej dłoniasto złożona[4][3] i wówczas też z pierzastym użyłkowaniem i brzegiem ząbkowanym, piłkowanym, karbowanym lub kolczastym[3]. U części przedstawicieli jednak też użyłkowanie równoległe, a blaszka pojedyncza, całobrzega[3].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w baldachy lub baldachy złożone. Czasem skrajne płatki kwiatów brzeżnych w baldachu są wyraźnie powiększone, tak że w efekcie kwiatostan funkcjonuje podobnie jak pojedynczy kwiat (→ pseudancjum)[4][3]. Takie brzeżne kwiaty mają wówczas symetrię grzbiecistą, poza tym kwiaty są w tej rodzinie promieniste[3]. U nasady osi pierwszego rzędu (baldachu złożonego) występują często liście zwane pokrywami, a u nasady osi drugiego rzędu (tzw. baldaszków) znajdują się listki zwane pokrywkami[5]. Czasem osie baldachów są silnie skrócone, tak że kwiatostan ma formę główki i wówczas też często listki u nasady kwiatostanu są powiększone, czasem kolorowe – pełnią funkcję powabni[3]. Działki kielicha mogą być wolne lub zrośnięte ze sobą, zawsze są zrośnięte z zalążnią. Zwykle zredukowane są do 5 małych ząbków, czasem widocznych jako niewyraźny rąbek[4], często na brzegu bywają ząbkowane lub podzielone[3]. Pięć płatków korony jest zawsze wolnych[3], często białych[4] i z paznokciem[3], na szczycie przecięte[5]. Pręcików jest 5, umieszczone są naprzemiennie względem płatków na okazałym dysku miodnikowym. Nitka pręcika łączy się z główką z tyłu, a pylniki pękają podłużnymi szczelinami. Dolna zalążnia powstaje z dwóch owocolistków, przy czym każdy z nich tworzy pojedynczą komorę i zwieńczony jest trwałą szyjką słupka, często zgrubiałą u nasady (stylopodium)[3].
- Owoce
- Sucha rozłupnia rozpadająca się na dwie zamknięte i jednonasienne rozłupki[5], zawieszone do osiągnięcia dojrzałości na wieszadełku[4][5] – wiązkach przewodzących, powstałych z kolumienki w słupku. Rozłupki są kulistawe do płaskich, często mniej lub bardziej żeberkowane, czasem haczykowate lub kolczaste[3]. Nasiona zawierają obfitującą w białka i oleje tkankę odżywczą i niewielki zarodek[5].
SystematykaEdytuj
Jedna z rodzin rzędu selerowców Apiales. Dawniej zaliczano tu często rośliny wyodrębnione obecnie do rodzin araliowatych Araliaceae i Myodocarpaceae. Przy klasyfikowaniu roślin do araliowatych i selerowatych przyjmowano, że do tej pierwszej rodziny należą rośliny zdrewniałe, a do drugiej zielne. To sztuczne kryterium nie utrzymało się, bowiem formy zielne występują w obrębie rodzajów Aralia i Panax, a co istotniejsze – rodzaje wąkrota Hydrocotyle i Trachymene, tradycyjnie włączane do selerowatych okazały się tworzyć grupę siostrzaną wobec pozostałych araliowatych (pozostałe rodzaje tworzące tradycyjnie wyróżnianą podrodzinę Hydrocoloideae pozostały w selerowatych – Azorella, Centella i Xanthosia). Różnice morfologiczne między araliowatymi, selerowatymi i Myodocarpaceae są nieprecyzyjne, ale podział na odrębne rodziny utrzymuje się ze względu na przyjętą konwencję[3].
W klasyfikacji wewnętrznej rodziny istotnym kryterium była i jest morfologiczna i anatomiczna budowa owoców[5]. Współcześnie akceptowany jest podział rodziny na cztery podrodziny, przy czym pozycja dwóch rodzajów Platysace i Hermas pozostaje niejasna (taksony incertae sedis)[3].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
selerowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W obrębie rodziny wyróżnia się cztery klady w randze podrodzin i dwa klady z pojedynczymi rodzajami:
selerowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Podrodzina Mackinlayoideae Plunkett & Lowry – 10 rodzajów z ok. 100 gatunków, głównie w Afryce, Azji południowo-wschodniej, Australii i Oceanii, na niewielkich obszarach w Afryce równikowej i południowej oraz w Ameryce Południowej, z jednym gatunkiem jednak (wąkrotka azjatycka Centella asiatica) szeroko rozprzestrzenionym w strefie międzyzwrotnikowej[1][6].
- Actinotus Labillardière
- Apiopetalum Baillon
- Centella L. – wąkrotka
- Chlaenosciadium C. Norman
- Mackinlaya F. Mueller
- Micropleura Lagasca
- Pentapeltis Bunge
- Schoenolaena Bunge
- Xanthosia Rudge
Podrodzina Azorelloideae Plunkett & Lowry – 17 rodzajów ze 155 gatunkami, głównie w Ameryce Południowej, południowej Australii, Nowej Zelandii i wyspach Subantarktyki. Jeden gatunek (Drusa glandulosa) rośnie na Wyspach Kanaryjskich i w Somalii, a rodzaj Dickinsia w południowych Chinach[1][6].
- Asteriscium Chamisso & Schlechtendahl
- Azorella Lamarck – azorella
- Bolax Jussieu
- Bowlesia Ruiz & Pavón
- Dichosciadium Domin
- Dickinsia Franch.
- Diposis de Candolle
- Domeykoa Philippi
- Drusa Candolle
- Eremocharis Philippi
- Gymnophyton Clos
- Homalocarpus Hook. & Arn.
- Klotzschia Cham.
- Oschatzia Walpers
- Pozoa Lagasca
- Schizeilema (J.D. Hooker) Domin
- Spananthe Jacq.
- Stilbocarpa (J.D. Hooker) Decaisne & Planchon
Podrodzina Saniculoideae Burnett – ok. 10 rodzajów występujących na całym świecie[1].
- Actinolema Fenzl
- Alepidea F. Delaroche
- Arctopus L. – mruczyślad
- Astrantia L. – jarzmianka
- Eryngium L. – mikołajek
- Hacquetia L. – cieszynianka (włączana też do Sanicula)
- Petagnaea Guss.
- Phlyctidocarpa Cannon et Theobald
- Polemanniopsis B.L. Burtt
- Sanicula L. – żankiel
- Steganotaenia Hochst.
Podrodzina Apioideae Seemann
- Aciphylla J.R. Forst. et G. Forst – jeżyca
- Acronema Falc. ex Edgew.
- Actinanthus Ehrenb.
- Adenosciadium H. Wolff
- Aegokeras Raf.
- Aegopodium L. – podagrycznik
- Aethusa L. – blekot
- Aframmi C. Norman
- Afrocarum Rauschert
- Afroligusticum C. Norman
- Afrosison H. Wolff
- Agasyllis Spreng.
- Ainsworthia Boiss.
- Aletes J. M. Coult. & Rose
- Alococarpum Riedl & Kuber
- Alposelinum Pimenov
- Ammi L. – aminek
- Ammiopsis Boiss.
- Ammodaucus Coss. & Durieu
- Ammoides Adans.
- Ammoselinum Torr. & A. Gray
- Anethum L. – koper
- Angelica L. – dzięgiel
- Angelocarpa Rupr.
- Anginon Raf.
- Angoseseli Chiov.
- Anisopoda Baker
- Anisosciadium DC.
- Anisotome Hook. f.
- Annesorhiza Cham. & Schltdl.
- × Anthrichaerophyllum P. Fournier
- Anthriscus Pers. – trybula
- Aphanopleura Boiss.
- Apiastrum Nutt. ex Torr. & A. Gray
- Apium L. – selery
- Apodicarpum Makino
- Arafoe Pimenov & Lavrova
- Arcuatopterus M.L. Sheh & R.H. Shan
- Arracacia Bancr. – ziemniara
- Artedia L.
- Asciadium Griseb.
- Astomaea Rchb.
- Astrodaucus Drude
- Astydamia DC.
- Athamanta L. – atamanta, świaniak
- Aulacospermum Ledeb.
- Austropeucedanum Mathias & Constance
- Autumnalia Pimenov
- Azilia Hedge & Lamond
- Berula W. D. J. Koch – potocznik
- Bifora Hoffm. – szparzyca
- Bilacunaria Pimenov & V.N. Tikhom.
- Bonannia Guss.
- Bunium L. – bunium
- Bupleurum L. – przewiercień
- Cachrys L. – amarynta
- Calyptrosciadium Rech. f. & Kuber
- Capnophyllum Gaertn.
- Carlesia Dunn
- Caropsis (Rouy & E.G. Camus) Rauschert
- Carum L. – kminek
- Caucalis L. – włóczydło
- Cenolophium W.D.J.Koch – cenolofium, wzdęcin
- Cephalopodum Korovin
- Chaerophyllopsis H. Boissieu
- Chaerophyllum L. – świerząbek
- Chaetosciadium Boiss.
- Chamaele Miq.
- Chamaesciadium C.A. Mey.
- Chamaesium H. Wolff
- Chamarea Eckl. & Zeyh.
- Changium H. Wolff
- Choritaenia Bentham
- Chuanminshen M.L. Sheh & R.H. Shan
- Chymsydia Albov
- Cicuta L. – szalej
- Cnidiocarpa Pimenov
- Cnidium Cusson – selernica
- Coaxana J.M. Coult. & Rose
- Conioselinum Hoffm. – szczwoligorz
- Conium L. – szczwół
- Conopodium W.D.J. Koch – konopodium
- Coriandrum L. – kolendra
- Cortia DC.
- Cortiella C. Norman
- Cotopaxia Mathias & Constance
- Coulterophytum B.L. Rob.
- Coxella Cheeseman & Hemsl.
- Crithmum L. – kowniatek
- Cryptotaenia DC.
- Cuminum L. – kmin
- Cyathoselinum Benth.
- Cyclorhiza M.L. Sheh & R.H. Shan
- Cyclospermum Lag.
- Cymbocarpum DC. ex C.A. Mey.
- Cymopterus Raf.
- Cynosciadium DC.
- Dactylaea Fedde ex H. Wolff
- Dasispermum Neck. ex Raf.
- Daucosma Engelm. & A. Gray
- Daucus L. – marchew
- Demavendia Pimenov
- Dicyclophora Boiss.
- Dimorphosciadium Pimenov
- Diplaspis J.D. Hooker
- Diplolophium Turcz.
- Diplotaenia Boiss.
- Donnellsmithia J.M. Coult. & Rose
- Dorema D. Don
- Dracosciadium Hilliard & B.L. Burtt
- Ducrosia Boiss.
- Dystaenia Kitag.
- Echinophora L.
- Ekimia H. Duman & M.F. Watson
- Elaeosticta Fenzl
- Eleutherospermum K. Koch
- Enantiophylla J.M. Coult. & Rose
- Endressia J. Gay
- Eremodaucus Bunge
- Ergocarpon C.C. Towns.
- Erigenia Nutt.
- Eriocycla Lindl.
- Eriosynaphe Candolle
- Erythroselinum Chiov.
- Eurytaenia Torr. & A. Gray
- Exoacantha Labill.
- Falcaria Fabr. – sierpnica
- Fergania Pimenov
- Ferula L. – zapaliczka
- Ferulago W.D.J. Koch – zapalicznik
- Ferulopsis Kitag.
- Foeniculum Mill. – fenkuł
- Frommia H. Wolff
- Froriepia K. Koch
- Fuernrohria K. Koch
- Galagania Lipsky
- Geocaryum Coss.
- Gingidia J.W. Dawson
- Glaucosciadium B.L. Burtt & P.H. Davis
- Glehnia F. Schmidt ex Miq.
- Glia Sond.
- Glochidotheca Fenzl
- Gongylosciadium Rech. f.
- Grafia Rchb.
- Grammosciadium DC.
- Halosciastrum Koidz.
- Haplosciadium Hochst.
- Haplosphaera Hand.-Mazz.
- Harbouria J.M. Coult. & Rose
- Harrysmithia H. Wolff
- Haussknechtia Boiss.
- Hellenocarum H. Wolff
- Helosciadium W.D.J. Koch – pęczyna
- Heptaptera Margot & Reut.
- Heracleum L. – barszcz
- Heteromorpha Cham. & Schltdl.
- Hladnikia Rchb.
- Hohenackeria Fisch. & C.A. Mey.
- Homalosciadium Domin
- Horstrissea Greuter et al.
- Hyalolaena Bunge
- Hymenolaena DC.
- Imperatoria L.
- Itasina Raf.
- Johrenia DC.
- Johreniopsis Pimenov
- Kadenia Lavrova & V.N. Tikhom.
- Kafirnigania Kamelin & Kinzik.
- Kalakia Alava
- Kandaharia Alava
- Karatavia Pimenov & Lavrova
- Karnataka P.K. Mukh. & Constance
- Kedarnatha P.K. Mukh. & Constance
- Keraymonia Farille
- Kitagawia Pimenov
- Klotzschia Cham.
- Komarovia Korovin
- Korshinskia Lipsky
- Kosopoljanskia Korovin
- Kozlovia Lipsky
- Krasnovia Popov ex Schischk.
- Krubera Hoffm.
- Kundmannia Scop.
- Ladyginia Lipsky
- Lagoecia L.
- Lalldhwojia Farille
- Laser Borkh. ex P. Gaertn. et al. – laser
- Laserpitium L. – okrzyn
- Lecokia Candolle
- Ledebouriella H. Wolff
- Lefebvrea A. Richard
- Leibergia J.M. Coult. & Rose
- Levisticum Hill – lubczyk
- Leutea Pimenov
- Libanotis Haller ex Zinn – oleśnik (włączany do Seseli – żebrzyca)
- Lichtensteinia Cham. & Schltdl.
- Lignocarpa J.W. Dawson
- Ligusticella J.M. Coult. & Rose
- Ligusticopsis Leute
- Ligusticum L. – lubiśnik
- Lilaeopsis Greene
- Limnosciadium Mathias & Constance
- Lipskya (Koso-Pol.) Nevski
- Lisaea Boiss.
- Lomatium Raf.
- Lomatocarpa Pimenov
- Magadania Pimenov & Lavrova
- Magydaris W.D.J. Koch ex DC.
- Malabaila Hoffm.
- Mandenovia Alava
- Marlothiella H. Wolff
- Mastigosciadium Rech. f. & Kuber
- Mathiasella Constance & C.L. Hitchc.
- Mediasia Pimenov
- Meeboldia H. Wolff
- Melanosciadium H. Boissieu
- Meum Mill. – wszewłoga
- Microsciadium Boiss.
- Mogoltavia Korovin
- Molopospermum W.D.J. Koch
- Monizia Lowe
- Musineon Raf.
- Mutellina Thell. – marchwica
- Myrrhidendron J.M. Coult. & Rose
- Myrrhis Mill. – marchewnik
- Myrrhoides Heist. ex Fabr.
- Naufraga Constance & Cannon
- Neoconopodium (Koso-Pol.) Pimenov & Kljuykov
- Neogoezia Hemsl.
- Neonelsonia J.M. Coult. & Rose
- Neoparrya Mathias
- Niphogeton Schltdl.
- Nirarathamnos Balf. f.
- Nothosmyrnium Miq.
- Notiosciadium Speg.
- Notopterygium Boissieu
- Oedibasis Koso-Pol.
- Oenanthe L. – kropidło
- Oligocladus Chodat & Wilczek
- Oliveria Vent.
- Opopanax W.D.J. Koch
- Oreocome Edgew.
- Oreonana Jeps.
- Oreoschimperella Rauschert
- Oreoxis Raf.
- Orlaya Hoffm. – orlaja
- Ormopterum Schischk.
- Ormosciadium Boiss.
- Ormosolenia Tausch
- Orogenia S. Watson
- Osmorhiza Raf.
- Ottoa Kunth
- Oxypolis Raf.
- Pachypleurum Ledeb. – nibymarchwica
- Palimbia Besser ex DC.
- Pancicia Vis.
- Paraligusticum V.N. Tikhom.
- Paraselinum H. Wolff
- Parasilaus Leute
- Pastinaca L. – pasternak
- Pastinacopsis Golosk.
- Paulita Soják
- Pedinopetalum Urb. & H. Wolff
- Perideridia Rchb.
- Perissocoeleum Mathias & Constance
- Petroedmondia Tamamsch.
- Petroselinum Hill – pietruszka
- Peucedanum L. – gorysz
- Phellolophium Baker
- Phlojodicarpus Turcz. ex Ledeb.
- Phlyctidocarpa Cannon & W.L. Theob.
- Physospermopsis H. Wolff
- Physospermum Cusson
- Physotrichia Hiern
- Pilopleura Schischk.
- Pimpinella L. – biedrzeniec
- Pinacantha Gilli
- Pinda P.K. Mukh. & Constance
- Pituranthos Viv.
- Pleurospermopsis C. Norman
- Pleurospermum Hoffm. – żebrowiec
- Podistera S. Watson
- Polemannia Eckl. & Zeyh.
- Polemanniopsis B.L. Burtt
- Polytaenia DC.
- Polyzygus Dalzell
- Portenschlagiella Tutin
- Prangos Lindl.
- Prionosciadium S. Watson
- Psammogeton Edgew.
- Pseudocarum C. Norman
- Pseudocymopterus J.M. Coult. & Rose
- Pseudoselinum C. Norman
- Pseudotaenidia Mack.
- Pternopetalum Franch.
- Pterygopleurum Kitag.
- Pteryxia (Nuttall) J.M. Coulter & Rose
- Ptilimnium Raf.
- Ptychotis W.D.J. Koch
- Pycnocycla Lindl.
- Pyramidoptera Boiss.
- Registaniella Rech. f.
- Rhabdosciadium Boiss.
- Rhodosciadium S. Watson
- Rhopalosciadium Rech. f.
- Rhysopterus J.M. Coult. & Rose
- Ridolfia Moris
- Rumia Hoffm.
- Rupiphila Pimenov & Lavrova
- Rutheopsis A. Hansen & G. Kunkel
- Sajanella Soják
- Saposhnikovia Schischk.
- Scaligeria DC.
- Scandia J.W. Dawson
- Scandix L. – czechrzyca
- Schoenolaena Bunge
- Schrenkia Fisch. & C.A. Mey.
- Schtschurowskia Regel & Schmalh.
- Schulzia Spreng.
- Sclerochorton Boiss.
- Sclerotiaria Korovin
- Selinopsis Coss. & Durieu ex Batt. & Trab.
- Selinum L. – olszewnik
- Semenovia Regel & Herder
- Seseli L. – żebrzyca
- Seselopsis Schischk.
- Shoshonea Evert & Constance
- Silaum Mill. – koniopłoch
- Siler Mill.
- Sinocarum H. Wolff ex R.H. Shan & F.T. Pu
- Sinodielsia H. Wolff
- Sinolimprichtia H. Wolff
- Sison L.
- Sium L. – marek
- Smyrniopsis Boiss.
- Smyrnium L. – przewłoka
- Sonderina H. Wolff
- Spermolepis Raf.
- Sphaenolobium Pimenov
- Sphaerosciadium Pimenov & Kljuykov
- Sphallerocarpus Besser ex DC.
- Sphenocarpus Korovin
- Sphenosciadium A. Gray
- Spuriodaucus C. Norman
- Spuriopimpinella (H. Boissieu) Kitag.
- Stefanoffia H. Wolff
- Stenocoelium Ledeb.
- Stewartiella Nasir
- Stoibrax Raf.
- Symphyoloma C.A. Mey.
- Szovitsia Fisch. & C.A. Mey.
- Taenidia (Torr. & A. Gray) Drude
- Tamamschjania Pimenov & Kljuykov
- Tauschia Schltdl.
- Tetrataenium (DC.) Manden.
- Thamnosciadium Hartvig
- Thapsia L. – łoczydło
- Thaspium Nutt.
- Thecocarpus Boiss.
- Tilingia Regel
- Tinguarra Parl.
- Todaroa Parl.
- Tommasinia Bertol.
- Tongoloa H. Wolff
- Tordyliopsis DC.
- Tordylium L.
- Torilis Adans. – kłobuczka
- Trachydium Lindl.
- Trepocarpus Nutt. ex DC.
- Tricholaser Gilli
- Trigonosciadium Boiss.
- Trinia Hoffm.
- Trochiscanthes W.D.J. Koch
- Turczaninoviella Koso-Pol.
- Turgenia Hoffm. – turgenia
- Uldinia J.M. Black
- Vanasushava P.K. Mukh. & Constance
- Vicatia DC.
- Vvedenskya Korovin
- Xatardia Meisn. & Zeyh.
- Yabea Koso-Pol.
- Zeravschania Korovin
- Zizia W.D.J. Koch – ochłystka
- Zosima Hoffm.
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal), nadrząd Aralianae Takht., rząd araliowce (Araliales Reveal), rodzina selerowate (Apiaceae Lindl.)[7].
- Rodzaje, których przedstawiciele rosną w stanie dzikim w Polsce[8]
- barszcz (Heracleum)
- biedrzeniec (Pimpinella)
- blekot (Aethusa)
- cieszynianka (Hacquetia)
- czechrzyca (Scandix)
- dzięgiel (Angelica)
- gorysz (Peucedanum)
- kłobuczka (Torillis)
- kminek (Carum)
- kolendra (Coriandrum)
- koniopłoch (Silaum)
- koper (Anethum)
- kropidło (Oenanthe)
- marchew (Daucus)
- marchewnik (Myrrhis)
- marchwica (Mutellina)
- marek (Sium)
- mikołajek (Eryngium)
- nibymarchwica (Pachypleurum)
- okrzyn (Laserpitium)
- oleśnik (Libanotis)
- olszewnik (Selinum)
- pasternak (Pastinaca)
- pęczyna Helosciadium)
- podagrycznik (Aegopodium)
- potocznik (Berula)
- przewiercień (Bupleurum)
- sierpnica (Falcaria)
- starodub (Ostericum)
- szczwół (Conium)
- selery (Apium)
- selernica (Cnidium)
- szalej (Cicuta)
- szparzyca ( Bifora)
- szczwoligorz ( Conioselinum)
- świerząbek (Chaerophyllum)
- trybula (Anthriscus)
- włóczydło (Caucalis)
- wszewłoga (Meum)
- żankiel (Sanicula)
- żebrowiec (Pleurospermum)
- żebrzyca (Seseli)
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g h Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-09] (ang.).
- ↑ Nazwy naukowe alternatywne zgodnie z art. 18 Kodeksu Nomenklatury Botanicznej Division II. Rules and Recommendations. Chapter III. Nomenclature of taxa according to their rank. Section 2. Names of families and subfamilies, tribes and subtribes
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 632-637. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ a b c d e f g h i j Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 57. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b c d e f g h i Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 257–270. ISBN 83-7079-778-4.
- ↑ a b List of Genera in APIACEAE, [w:] Vascular plant families and genera [online], Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-12-09] (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Apiaceae (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2010-05-01].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.