Wikipedia

Xanthosia

rodzaj roślin

Xanthosia – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). Obejmuje 20 gatunków[3]. Wszystkie występują w Australii[3], przy czym najbardziej zróżnicowane są w jej południowo-zachodniej części[5], brak przedstawicieli rodzaju na Terytorium Północnym[3][6].

Xanthosia
Ilustracja
Xanthosia atkinsoniana
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

Xanthosia

Nazwa systematyczna
Xanthosia Rudge
Trans. Linn. Soc. London 10: 301 (1811) [3]
Typ nomenklatoryczny

X. pilosa Rudge[4]

Synonimy
  • Cruciella Lesch. ex DC.
  • Leucolaena (DC.) Benth.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Xanthosia huegelii

Nazwa rodzaju utworzona została z greckiego słowa xanthos oznaczającego „żółty”, najprawdopodobniej od koloru włosków niektórych gatunków, ewentualnie barwy kwiatów[7].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Byliny, krzewinki, rzadziej rośliny roczne[8], nagie lub owłosione[6], w tym także szczeciniasto[8].
Liście
Ogonkowe i siedzące, z nasadami wąskopochwiastymi, blaszka różnego kształtu – od niepodzielonej, jajowatej lub trójkątnej do złożonej – trójlistkowej[8]. Ząbkowana, rzadko całobrzega[6].
Kwiaty
Zebrane w baldachy złożone lub zredukowane do pojedynczych, często w formie pseudancjum – wyglądające pozornie jak jeden kwiat. Pokrywy w liczbie odpowiadającej liczbie promieni baldachu, efektowne, podobne do płatków. Promienie baldachu złożonego nieliczne, czasem tylko jeden. Baldaszki zwykle są siedzące tj. bezpromieniowe. Pokrywki są nieliczne (zwykle 2–3[6]), podobne do płatków, zielone, białe, różowe lub żółte. Skrajne pokrywki są zwykle asymetryczne (powiększone). Działki kielicha są okazałe. Płatki korony są białe lub czerwonawe[8], zawinięte do wnętrza kwiatu i wąskie[6]. Słupek jest długi i cienki lub krótki i tęgi. Stylopodium jest płaskie lub wypukłe, nagie lub owłosione[8].
Owoce
Mniej lub bardziej owłosione jajowate lub wąsko eliptyczne rozłupnie, o nasadzie sercowatej. Wyraźnie żebrowane, bez karpoforu[8].

Systematyka

edytuj

Rodzaj z podrodziny Mackinlayoideae z rodziny selerowatych Apiaceae[9]. W dawniejszych ujęciach systematycznych, jak większość rodzajów z tej podrodziny, rośliny te były zaliczane do araliowatych Araliaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-22] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-22] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Xanthosia Rudge. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-09-22].
  4. ↑ Xanthosia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-22].
  5. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 984, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ a b c d e Genus Xanthosia, [w:] New South Wales Flora Online [online], plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au [dostęp 2023-09-22].
  7. ↑ Xanthosia, [w:] Electronic Flora of South Australia genus Fact Sheet [online], flora.sa.gov.au [dostęp 2023-09-22].
  8. ↑ a b c d e f g K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer International Publishing, 2018, s. 85. ISBN 978-3-319-93604-8.
  9. ↑ Genus Xanthosia Rudge, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-09-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Xanthosia&oldid=71329081”