Strojnogłowik płowy
Strojnogłowik płowy[4] (Arremon phaeopleurus) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Opisany po raz pierwszy w 1856. Początkowo uznawany był za podgatunek strojnogłowika obrożnego (Arremon torquatus), którego zasięg występowania rozciągał się od Kostaryki do północnej Argentyny. Gatunek ten podzielono jednak na osiem gatunków, z których strojnogłowik płowy ma jeden z najmniejszych zasięgów występowania – jest on endemitem gór północnej Wenezueli. Jest gatunkiem najmniejszej troski.
| Arremon phaeopleurus[1] | |||
| (P.L. Sclater, 1856) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
strojnogłowik płowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka
edytujGatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Philip Lutley Sclater, nadając mu nazwę Buarremon phaeopleurus. Opis ukazał się w 1856 roku w „Proceedings of the Zoological Society of London”; jako miejsce typowe autor wskazał Caracas w Wenezueli[2][5][6]. Dawniej strojnogłowik płowy zaliczany był do rodzaju Atlapetes lub do nieuznawanego już Buarremon. Obecnie umieszczany jest w rodzaju Arremon. Takson Arremon torquatus, za którego podgatunek strojnogłowik płowy był uznawany, podzielono na aż 8 gatunków – oprócz strojnogłowika płowego są to: strojnogłowik szarobrewy (A. assimilis), strojnogłowik szaropręgi (A. costaricensis), strojnogłowik kolumbijski (A. basilicus), strojnogłowik górski (A. perijanus), strojnogłowik obrożny (A. torquatus), strojnogłowik wyżynny (A. atricapillus) i strojnogłowik nadbrzeżny (A. phygas)[7]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][8][9][10].
Etymologia
edytuj- Arremon: gr. αρρημων arrhēmōn, αρρημονος arrhēmonos „cichy, bez mowy”, od negatywnego przedrostka α- a-; ῥημων rhēmōn, ῥημονος rhēmonos „mówca”, od ερω erō „będę mówić”, od λεγω legō „mówić”[11].
- phaeopleurus: gr. φαιος phaios – brązowy, ciemny, śniady, gr. πλευρα pleura – boczny, skrzydło, strona[12].
Morfologia
edytujNieduży ptak ze średniej wielkości, dosyć długim dziobem w kolorze czarnym. Tęczówki kasztanowobrązowe. Nogi od matowocielistych do czarniawych. Brak dymorfizmu płciowego. Góra głowy i twarz czarne z trzema jasnoszarymi, średniej szerokości paskami – środkowym paskiem ciemieniowym oraz paskami nad łukami brwiowymi, rozciągającymi się od górnej części dzioba do tyłu szyi. Wokół szyi dosyć wąski pasek w formie obroży, w dolnej części czarny, w górnej szary. Gardło, podgardle i podbródek białe. Górna część ciała, skrzydła i ogon oliwkowozielone. Białawe upierzenie brzucha przechodzi w szarawe, a następnie w szaro-cynamonowe i oliwkowo-żółte na bokach. Długość ciała z ogonem: 19 cm[6][9].
Zasięg występowania
edytujStrojnogłowik płowy jest endemitem gór północnej Wenezueli – występuje w stanach Aragua i Miranda oraz w Dystrykcie Stołecznym[6][9]. Jest gatunkiem osiadłym. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 10,5 tys. km²[13].
Ekologia
edytujGłównym habitatem strojnogłowika płowego jest runo leśne i podszyt wilgotnego lasu górskiego, zwłaszcza w pobliżu jego obrzeży; występuje na wysokościach od 700 do 1800 m n.p.m.[9]
Brak informacji o diecie tego gatunku. Wiadomo tylko, że żeruje na ziemi, przeszukując dziobem ściółkę. Występuje zazwyczaj pojedynczo lub w parach[9]. Długość pokolenia jest określana na 3,8 lat[13].
Rozmnażanie
edytujNiewiele wiadomo o rozmnażaniu tego gatunku. Sezon lęgowy trwa od maja do lipca[9].
Status
edytujW Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN strojnogłowik płowy jest określany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, zaś jej trend jest uznawany za spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk[9][13].
Przypisy
edytuj- ↑ Arremon phaeopleurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Denis Lepage: Caracas Brush-Finch Arremon phaeopleurus (Sclater, PL 1856). Avibase. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
- ↑ Arremon phaeopleurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 – pasówki – New World Sparrows and allies (Wersja: 2022-05-16), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-10-16].
- ↑ Philip Lutley Sclater, Synopsis Avium Tanagrinarum. A descriptive Catalogue of the known Species of Tanagers. Part I, „Proceedings of the Zoological Society of London”, Londyn 1856, s. 85 (ang.).
- ↑ a b c d Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 579. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ Cadena, C.D., Cheviron, Z.A. & Funk, W.C.. Testing the molecular and evolutionary causes of a ‘leapfrog’ pattern of geographical variation in coloration. „Journal of Evolutionary Biology”. 24 (2), s. 402–414, 2011.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Alvaro Jaramillo, Christopher J. Sharpe & Peter F. D. Boesman: Caracas Brushfinch Arremon phaeopleurus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-10-16].
- ↑ Arremon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-10-16] (ang.).
- ↑ phaeopleurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-10-16] (ang.).
- ↑ a b c Caracas Brush-finch Arremon phaeopleurus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].