Strużyna (województwo warmińsko-mazurskie)

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Strużyna (niem. Silberbach) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych[3]. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła nazwę Srebrniki[4].

Strużyna
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Morąg

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-300[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0482789

Położenie na mapie gminy Morąg
Mapa konturowa gminy Morąg, u góry znajduje się punkt z opisem „Strużyna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Strużyna”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Strużyna”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Strużyna”
Ziemia54°00′18″N 19°56′32″E/54,005000 19,942222[1]

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Strużyna[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0482795 Stabuniki przysiółek

Historia edytuj

W okolicy wsi znajdują się ślady po dawnym, dużym grodzisku Prusów. Dawniej grodzisko to zwane było Johannisberg, obecnie położone w lesie, około 1,5 km na wschód od Strużyny. Datowane jest na okres wczesnego średniowiecza (XI-XIII w.). Grodzisko usytuowane było na wysokim cyplu o dogodnych warunkach obronnych (od strony północnej dostępu broniła głęboka dolina Srebrnej Strugi, od wschodu częściowo osuszone Jezioro Długie). Pozostałością po grodzisku jest pierścieniowaty wał o wysokości 1 m, okalający majdan o średnicy 21 m. Szacuje się, że całość obronnej budowli zajmowała obszar około 1,9 ha. Grodzisko oddzielone było od nasady cypla fosą i kamienno-ziemnym wałem zaporowym o wysokości 1,5 m. W pozostałościach po wale doszukać się można śladów wieży strażniczej[7][8].

Wieś wymieniana w dokumentach w 1352 r., jako wieś ziemiańska na 62 włókach. W roku 1782 we wsi odnotowano 44 domy (dymy), natomiast w 1858 w 61 gospodarstwach domowych było 523 mieszkańców. W latach 1937–1939 było 607 mieszkańców. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Morąg, poczta Łączno.

Zabytki edytuj

We wsi znajduje się barokowy kościół parafialny, wzniesiony w latach 1757–1754. Z obu stron zakończony trójbocznie, w połowie nawy znajduje się dwukondygnacyjna wieża nakryta ostrosłupowym hełmem, nad drzwiami do niej umieszczony jest herb rycerski i data "1751"[9]. Ołtarz i ambona pochodzą z początków XVIII w. Kościół wybudowany jest na planie wydłużonego ośmioboku.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132178
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1212 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
  4. „Morąg – z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn 1973.
  5. Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Robert Klimek: Średniowieczne założenia obronne ziemi Pogezan. [w:] Grodziska i szlaki Prusów [on-line]. [dostęp 2009-08-12].
  8. Adam Mackiewicz, Mirosław Hoffmann: Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego. T. 1. Ostróda: Muzeum w Ostródzie, 2004, seria: Studia i materiały Muzeum w Ostródzie. ISBN 83-916007-2-6.
  9. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

Bibliografia edytuj

  • M. J. Hoffmann, A. Mackiewicz, „Średniowieczne założenia obronne powiatu ostródzkiego”, Ostróda 2004.
  • Morąg – z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn 1973