Strzępiak jasnobrzegi

gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych

Strzępiak jasnobrzegi (Inocybe mixtilis (Britzelm.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Strzępiak jasnobrzegi
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak jasnobrzegi

Nazwa systematyczna
Inocybe mixtilis (Britzelm.) Sacc.
Syll. fung. (Abellini) 5: 780 (1887)
Zarodniki

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1885 r. Max Britzelmayr nadając mu nazwę Agaricus mixtilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Pier Andrea Saccardo w 1887 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus mixtilis Britzelm. 1885
  • Inocybe mixtilis var. aurata Alessio 1980

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Andrzej Nespiak w 1990 r. opisywał go pod nazwą strzępiak mieszany[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 3–4,5 cm, początkowo stożkowaty, potem płasko rozpostarty z garbkiem. Brzeg początkowo nieco podwinięty, potem wyprostowujący się i odginający w górę. Powierzchnia na środku gładka lub nieco pilśniowata, żółtawa lub ochrowa, przy brzegu włóknisto-pasemkowata i jasna[4].

Blaszki

Zatokowato wycięte, z blaszeczkami. Początkowo jasnoszare, potem ochrowe, ale zawsze z szarym odcieniem. Ostrza delikatnie orzęsione[4].

Trzon

Wysokość 3–6 cm, grubość 0,6–0,8 cm, walcowaty, z głęboko w ziemi tkwiąca i łatwo odłamującą się bulwką. Powierzchnia u młodych owocników biaława, potem o barwie od żółtawej do jasnoochrowej. Jest oszroniona na całej długości[4].

Miąższ

W kapeluszu białawy, w trzonie o barwie od białawej do kremowej i włóknisty. Zapach pyłu[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7–10 × 5–7 µm, z nielicznymi i mało wydatnymi guzkami. Podstawki 25–30 × 7,5–9 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 35–50(–60) × 14–20(–22) µm i ścianie grubości do 3 µm. Kaulocystydy podobne, przy podstawie trzonu liczne[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie strzępiaka jasnobrzegiego w Ameryce Północnej, Europie, Korei i na Nowej Zelandii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano wiele stanowisk[3].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach iglastych, zwłaszcza sosnowych, rzadziej w lasach liściastych, parkach, na obrzeżach dróg. Spotykany w pobliżu jodły pospolitej, świerka pospolitego, sosny pospolitej, rzadziej dębów. Owocniki pojawiają się głównie latem (zwłaszcza w sierpniu)[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-03-20].
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
  5. Discover Life [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).