Strzępiak najeżony
Strzępiak najeżony (Inocybe hirtella Bres.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak najeżony |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe hirtella Bres. Fung. trident. 1(4-5): 52 (1884) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Inocybe hirtella f. bispora Kühner 1955
- Inocybe hirtella var. bispora Kuyper 1986
- Inocybe hirtella var. paupera F.H. Møller 1945
- Inocybe langei f. bispora J.E. Lange 1938
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica 1–3 cm, początkowo dzwonkowato-wypukły, potem płaski z niewielkim garbkiem. Brzeg cienki, prosty, lub bardzo słabo podgięty, prążkowany. Powierzchnia sucha, gładka, lub delikatnie włókienkowata albo łuseczkowata, o barwie od żółtawej z oliwkowobeżowym odcieniem do ochrowocytrynowej, na środku zwykle ciemniejsza – brązowa[4].
Zatokowato wycięte lub prawie wolne, cienkie, z blaszeczkami. Początkowo beżowe lub żółtawe, potem brudnoszare lub jasnobrązowe. Ostrza białawo orzęsione[4].
Wysokość 2–5 cm, grubość 0,3–0,5 cm, walcowaty, cienki. Pod powierzchnią gleby posiada wyraźną, nieobrzeżoną bulwkę pokrytą białą grzybnią. Pod kapeluszem oszroniony. Powierzchnia o barwie od białej do jasnoochrowej z delikatnym różowawym lub ochrowym odcieniem, tylko bulwka jest biała[4].
Białawy, czasem nad blaszkami ze szklistą strefą. Bez wyraźnego smaku, w trzonie o zapachu gorzkich migdałów[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki migdałkowate, 9,5–12 × 5–6,5 µm, z dzióbkiem i gutulami. Podstawki maczugowate, o wysokości 25–30 × µm, zazwyczaj 2–sterygmowe. Cheilocystydy, pleuroctstydy i kaulocystydy w postaci metuloid, o butelkowatym lub wrzecionowatym kształcie i wymiarach 45–70 × 11–20 µm. Na szczycie posiadają liczne kryształki. Pod działaniem amoniaku żółkną[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest występowanie strzępiaka najeżonego w Europie, Ameryce Północnej, Japonii i Korei Południowej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 5 stanowisk[3]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów[6].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza w towarzystwie olch, brzóz, grabów, leszczyny, buków, topoli, dębów, lip[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka najeżonego w Polsce [online] [dostęp 2020-01-23].