Strzępiak wełenkowy

gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych

Strzępiak wełenkowy (Inocybe curvipes P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Strzępiak wełenkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak wełenkowy

Nazwa systematyczna
Inocybe curvipes P. Karst.
Hedwigia 29: 176 (1890)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Astrosporina boltonii A. Pearson 1943
  • Astrosporina lanuginella J. Schröt., in Cohn 1889
  • Inocybe boltonii R. Heim 1931
  • Inocybe boltonii var. ionipes (Boud.) R. Heim 1931
  • Inocybe curvipes f. alba Ferville & Grobelny 2016
  • Inocybe curvipes var. globocystis (Velen.) Bon 1998
  • Inocybe curvipes var. ionipes (Boud.) Esteve-Rav. & A. Caball., Fungi Non Delineati 2009
  • Inocybe globocystis Velen. 1920
  • Inocybe globocystis var. turgens R. Heim & Romagn. 1934
  • Inocybe ionipes Boud. 1905
  • Inocybe lanuginella (J. Schröt.) Konrad & Maubl. 1937
  • Inocybe rickenii R. Heim, 1931
  • Inocybe rickenii var. ionipes (Boud.) R. Heim 1931
  • Inocybe variabillima var. ionipes (Boud.) Enderle & Stangl 1981

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r. dla synonimu Inocybe lagulinella[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 2–4 cm, początkowo półkulisty, potem szeroko stożkowaty, zazwyczaj z zaokrąglonym szczytem, czasami (rzadko) z małym garbkiem. Brzeg początkowo podgięty z jasną, szybko zanikającą zasnówką, potem odginający się, zwykle silnie porysowany. Powierzchnia początkowo ochrowa, włóknista, potem brudnobrązowa, włóknisto-łuseczkowata[4].

Blaszki

Nieco przyrośnięte i zbiegające małym ząbkiem, z blaszeczkami. Początkowo jasnobeżowe, potem płowe, w końcu jasnobrązowe z oliwkowym odcieniem. Ostrza wełnisto orzęsione[4].

Trzon

Wysokość zwykle 3–4 cm, grubość 0,3–0,8 cm, walcowaty, nieco rozszerzający się ku podstawie, czasem wygięty. Na szczycie jest jasnopłowy, na środku i w dolnej części brązowy i pokryty delikatnymi włókienkami[4].

Miąższ

O barwie od białej do barwy jasnego drewna z cienką a warstewką nad blaszkami, tylko w podstawie trzonu nieco brązowy. Zapach pylisto-ziemny, kwaskowaty[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki z nielicznymi guzkami, 8–12 × 5–7 µm. Podstawki o wymiarach 30–35 × 8–11 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 40–60(–70) × 15–22(–30) µm, często nabrzmiałe, czasami o szczycie wyciągniętym w dzióbek, cienkościenne[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie strzępiaka wełenkowego w Europie, Ameryce Północnej, Australii i na Nowej Zelandii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano co najmniej 10 stanowisk[3]. Nie jest rzadki, ale są trudności z jego odróżnieniem od innych gatunków strzępiaków[4].

Grzyb mikoryzowy. Występuje na ziemi w różnego typu lasach, zwłaszcza pod świerkami, brzozami, olchami, i wierzbami, spotykany także w parkach a nawet na hałdach kopalnianych. Owocniki zazwyczaj od czerwca do października[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2019-12-17] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-17].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
  5. DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].