Szerzawa (Góry Czarne)
Szerzawa lub Szeroka Skała – wzniesienie o wysokości 628 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce w Górach Czarnych w Sudetach Środkowych.
 Wzniesienie od strony południowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
628 m n.p.m. |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°44′32,685″N 16°21′53,313″E/50,742413 16,364809
| |
Położenie edytuj
Wzniesienie położone jest w północnej części Gór Czarnych w Sudetach Środkowych, około 3,0 km na południowy wschód od centrum miejscowości Dziećmorowice i 3,05 km na południowy zachód od miejscowości Zagórze Śląskie[1]. Wzniesienie stanowi północno-wschodni człon Gór Wałbrzyskich zwany Górami Czarnymi.
Fizjografia edytuj
Trójwierzchołkowe wzniesienie o regularnych zboczach z niewielkimi wyraźnie wykształconymi trzema wierzchołkami, na każdym z nich usytuowany jest maszt przekaźnikowy. Na południowym zboczu poniżej szczytu znajduje się niewielka charakterystyczna skała, tzw. Szeroka Skała. Wzniesienie ma kształt kopulastego rogala o spłaszczonej powierzchni szczytowej. Rozciąga się na kierunku SE-NW. Charakteryzujące się nieregularną rzeźbą, urozmaiconym ukształtowaniem z wyraźnie podkreślonymi łagodnie opadającymi zboczami: wschodnim, zachodnim i południowym. Północne zbocze szerokim pasem grzbietowym łagodnie opada w stronę bliźniaczego, wyższego o 3 m, wzniesienia Klasztorzysko, od którego oddzielone jest Przełęczą Niedźwiedzią. Całe wzniesienie położone jest na obszarze Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich. Zbocza wzniesienia trawersują liczne leśne drogi i ścieżki. U podnóża wzniesienia, po południowej stronie, położona jest niewielka osada wiejska Podlesie. Położenie wzniesienia, kształt i wyraźnie podkreślone części szczytowe z charakterystycznymi masztami przekaźnikowymi czynią wzniesienie rozpoznawalnym w terenie.
Budowa edytuj
Wzniesienie w całości zbudowane z dolnokarbońskich zlepieńców gnejsowych i migmatytów zaliczanych do gnejsów bloku sowiogórskiego. Zbocza wzniesienia pokrywa warstwa młodszych osadów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich. Ze względu na budowę geologiczną masyw Szerzawy wraz z sąsiadującym po drugiej stronie Przełęczy Niedźwiedziej - Klasztorzyskiem w literaturze niemieckiej, jak również w niektórych polskich opracowaniach zaliczane były jako część Gór Sowich.
Roślinność edytuj
Większość powierzchni wzniesienia łącznie z partią szczytową zajmują rozległe górskie łąki, pastwiska i nieużytki. Miejscami występują kępy zarośli i drzew.
Inne edytuj
- W przeszłości wzniesienie nosiło niemiecką nazwę Der Breite Stein[2].
- Na południowy wschód poniżej szczytu na poz. pow. 500 m n.p.m. położone jest źródło potoku Mydlana Woda[3].
Turystyka edytuj
Przez szczyt wzniesienia nie prowadzą szlaki turystyczne.
– E3 przechodzi po północnej stronie poniżej szczytu przez Przełęcz Niedźwiedzią. Południwym zboczem przebiega szlak 
żółty z Wałbrzycha i Jedliny-Zdrój do Zagórza Śląskiego i dalej do Świdnicy i na Ślężę[4].
- Z południowego zbocza w partii szczytowej roztaczają się widoki na Góry Wałbrzyskie, Góry Sowie, Góry Suche, Ruprechtický Špičák.
- Na szczyt można dojść ścieżką od strony południowej z osady Podlesie.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Góry Wałbrzyskie, Pogórze Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowskie, [w:] Marek Staffa (red.), Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 10, Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2005, s. 254, ISBN 83-85773-85-1.
- Mapa turystyczna, ''Sudety Środkowe'', skala 1:40 000, Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne "Plan", 2005, ISBN 83-60044-44-9.
- Tomasz Śnieżek, Góry Sowie Przewodnik, Pruszków: Rewasz, 2012, ISBN 978-83-62460-22-9, OCLC 805119807.