Szewna

wieś w województwie świętokrzyskim

Szewnawieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bodzechów[5][4].

Szewna
wieś
Ilustracja
Kościół św. Mikołaja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

ostrowiecki

Gmina

Bodzechów

Liczba ludności (2020)

2179[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-400[3]

Tablice rejestracyjne

TOS

SIMC

0229978[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Szewna”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Szewna”
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego
Mapa konturowa powiatu ostrowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szewna”
Położenie na mapie gminy Bodzechów
Mapa konturowa gminy Bodzechów, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Szewna”
Ziemia50°55′00″N 21°21′40″E/50,916667 21,361111[1]

Położenie

edytuj

Wieś znajduje się pod Ostrowcem Świętokrzyskim bezpośrednio sąsiadując z trzema dzielnicami miasta: Osiedlem Hutniczym, Ludwikowem i Częstocicami. Szewna graniczy także z sołectwami Miłków, Gromadzice oraz Szyby.

Przez wieś przepływa rzeka Szewnianka, nazywana także Kamionką. Na prawym brzegu rzeki znajduje się ostaniec skalny nazywany Diabelskim Kamieniem, a także ślady po wczesnośredniowiecznym grodzisku.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 751. Wieś znajduje się na trasie   czerwonego szlaku rowerowego im. Mieczysława Radwana. W Szewnie funkcjonuje publiczna szkoła podstawowa oraz gimnazjum.

Części wsi

edytuj

Historia

edytuj
 
Kościół św. Mikołaja

Pierwsze wzmianki o Szewnie pochodzą z XIV wieku. Wieś była własnością biskupstwa krakowskiego (klucz kunowski).

Od co najmniej 1326 roku istnieje tutaj parafia pw. św. Mikołaja. Początkowo kościół był drewniany. W XVII wieku został rozebrany, a na jego miejsce w 1652 wybudowano kościół murowany. Nowy kościół przetrwał zaledwie kilka lat – został zniszczony w 1657 roku podczas potopu szwedzkiego. Obecna świątynia pochodzi z końca XVIII wieku.

W XIX wieku w okolicach Szewny funkcjonowały kopalnie rudy żelaza, które dostarczały surowiec ostrowieckiej hucie.

W 1827 było tu 45 domów i 307 mieszkańców. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego w latach 80. XIX wieku Szewna należała do gminy Częstocice. Poza kościołem parafialnym wieś posiadała szkołę początkową, kopalnię rudy żelaza, młyn wodny, 67 domów i 430 mieszkańców[6].

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Szewna. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Zabytki

edytuj
 
Główna brama na teren kościelny

  Zespół kościoła parafialnego z otoczeniem i cmentarza grzebalnego z lat 1775–1788, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.596/1-15 z 4.12.1956, z 6.03.1967 i z 3.08.2012)[7]:

  • kościół pw. św. Mikołaja,
  • kaplica pw. św. Anny z przełomu XVII/XVIII w., przebudowana w połowie XIX w.,
  • dwie wikarówki,
  • podziemny korytarz łączący budynki,
  • schody,
  • organistówka,
  • cmentarz kościelny,
  • mur cmentarza kościelnego z II połowy XVII w.,
  • dawna brama południowa, obecnie kaplica św. Antoniego z przełomu XVII/XVIII w., przebudowana w połowie XIX w.,
  • żeliwna, główna brama na teren kościelny z 1896 r., przebudowana w 1906 r.,
  • plebania,
  • cmentarz grzebalny z 1798 r.,
  • kaplica pw. św. Juliana na cmentarzu z połowy XIX w.,
  • murowano-żeliwne ogrodzenie cmentarza z trzema bramami z II połowy XIX w.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 135458
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 8 [dostęp 2022-04-18]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1256 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom XI, str 913.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 43 [dostęp 2015-12-17].