Wikipedia

Tadeusz Münnich

oficer dyplomowany Wojska Polskiego

Tadeusz Aleksander Stefan Münnich, ps. „Żegota” (ur. 18 sierpnia 1893 we Lwowie, zm. 12 października 1959 w Londynie) − pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Tadeusz Münnich
„Żegota”
Ilustracja
Tadeusz Munnich w 1937 roku w Gródku Jagiellońskim jako dowódca 26 pp
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1893
Lwów

Data i miejsce śmierci

12 października 1959
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1914−1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
Ministerstwo Obrony Narodowej

Stanowiska

szef Biura Inspekcji
wiceminister obrony narodowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się jako Tadeusz Stefan Aleksander Münnich[1] 18 sierpnia 1893 roku we Lwowie. Po ukończeniu Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Dębicy, gdzie sformował tajną studencką organizację wojskową, a następnie oddział Związku Strzeleckiego, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był członkiem Związku Walki Czynnej. Od 1914 roku służył w I Brygadzie Legionów Polskich jako oficer 5 pułku piechoty. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii. Wiosną roku 1918 objął funkcję komendanta rzeszowskiego Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej.

1 listopada, na czele oddziałów POW, rozbroił oddziały c. i k. armii stacjonujące w garnizonie Rzeszów, a następnie uczestniczył w formowaniu Pułku Piechoty Ziemi Rzeszowskiej, późniejszego 17 pułku piechoty. W tym samym miesiącu, na czele 1 i 3 kompanii, wziął udział w odsieczy Lwowa. Dowodzony przez niego półbatalion wszedł w skład Grupy podpułkownika Tokarzewskiego-Karaszewicza, a później w skład odtworzonego 5 pułku piechoty Legionów. W walkach o Lwów dowodził 4 kompanią tego pułku.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego był oficerem służby stałej; pełnił różne funkcje sztabowe. W okresie od 2 stycznia do września 1920 roku był słuchaczem I Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W czasie wojny z bolszewikami, od kwietnia 1920, odbył praktykę sztabową. 1 lipca 1920 roku objął stanowisko szefa Oddziału II Sztabu 4 armii. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko szefa Oddziału IV. Z dniem 15 listopada 1924 roku został przeniesiony do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie na stanowisko dowódcy I batalionu[2]. W styczniu 1926 roku został przydzielony do Wydziału Fortyfikacji Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie[3]. Z dniem 1 lutego 1926 roku przeniesiono go do Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia[4]. W okresie od 15 maja do 15 listopada 1926 roku pełnił w zastępstwie obowiązki szefa sztabu KOP. Do lata 1934 roku był I oficerem sztabu Inspektora Armii generała dywizji Mieczysława Norwid-Neugebauera, a następnie objął dowództwo pułku KOP „Czortków”[5]. Od 6 kwietnia 1936 roku do 14 listopada 1938 roku dowodził 26 pułkiem piechoty w Gródku Jagiellońskim[6]. 15 października 1937 roku inspektor armii we Lwowie, generał dywizji Kazimierz Fabrycy, opiniując go stwierdził: „miał bardzo ciężkie przejścia osobiste (ciężka i długotrwała choroba syna), a potem został przeniesiony. Nie mogłem wobec tego skontrolować jego tegorocznej pracy. Inteligentny i zdolny oficer, ale zbyt miękki i zbyt dobry dla podwładnych”[7]. W latach 1938−1939 był oficerem do zleceń Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. W lipcu 1939 roku objął obowiązki na stanowisku szefa Biura Inspekcji GISZ.

 
Tadeusz Münnich jako podporucznik I Brygady Legionów Polskich
 
Mjr Artur Maruszewski (1 z prawej) i Tadeusz Münnich (2 z prawej) w czasie pracy w sztabie KOP-u; 1926 r.
 
Plakieta pamięci Tadeusza Münnicha; I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły; Dębica

W kampanii wrześniowej 1939 roku służył jako główny adiutant Naczelnego Wodza marszałka Polski Edwarda Rydza Śmigłego, z którym został internowany w Królestwie Rumunii. Następnie przedostał się do Francji, a po jej upadku i ewakuacji do Wielkiej Brytanii został przydzielony w Szkocji do brygady strzelców. 7 czerwca 1941 roku, rozkazem Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego, został przeniesiony do obozu w Rothesay na wyspie Bute, miejsca odosobnienia dla jego przeciwników politycznych. W styczniu 1944 roku został powołany do czynnej służby przez Naczelnego Wodza generała broni Kazimierza Sosnkowskiego.

Po rozwiązaniu PSZ na Zachodzie wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, z którego został zdemobilizowany 28 września 1948 roku. Pozostał na emigracji. W 1947 roku był jednym z założycieli Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie i jego pierwszym sekretarzem. 12 sierpnia 1954 roku Prezydent RP mianował go wiceministrem obrony narodowej w Rządzie Stanisława Mackiewicza[8].

 
Grób Tadeusza Münnicha

Zmarł 12 października 1959 roku w Londynie. Został pochowany na North Sheen Cemetary (ER nr 62)[9].

Awanse edytuj

  • chorąży − 29 września 1914
  • podporucznik − 15 marca 1915
  • porucznik − 20 listopada 1918
  • kapitan − 3 maja 1922 roku zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty
  • major − 31 marca 1924 roku ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 34. lokatą w korpusie oficerów piechoty
  • podpułkownik − 23 stycznia 1929 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty
  • pułkownik − ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów piechoty

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ W 1935 dokonano zmiany imienia z Tadeusz Stefan Aleksander na Tadeusz Aleksander Stefan. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 8, s. 56, 1 czerwca 1935. 
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 10 października 1924 roku, s. 594.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 15 stycznia 1926 roku.
  4. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 16 lutego 1926 roku.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 179.
  6. ↑ Życiorys podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 157.
  7. ↑ Opinie inspektorskie za 1937 rok (stan z dnia 1 lutego 1938 roku), Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 95. Opinie pułkowników piechoty za 1938 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 309.
  8. ↑ Komunikat Polskiej Agencji Telegraficznej w Londynie z 12 sierpnia 1954 roku w sprawie nominacji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz Ministra i Wiceministra Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 149.
  9. ↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-20] (pol.).
  10. ↑ Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 84.
  11. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)
  13. ↑ Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 44
  14. ↑ M.P. z 1928 r. nr 81, poz. 127 „za zasługi przy organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza”.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Münnich&oldid=71886784”