Tarentola murowa

gatunek jaszczurki z rodziny Phyllodactylidae

Tarentola murowa[4][5], gekon murowy (Tarentola mauritanica) – gatunek jaszczurki z rodziny Phyllodactylidae.

Tarentola murowa
Tarentola mauritanica[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Rodzina

Phyllodactylidae

Rodzaj

Tarentola

Gatunek

tarentola murowa

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Zasięg występowania

edytuj

Występuje na terenach Zachodniej Europy (Portugalia, Hiszpania, Francja), w południowej części Europy Południowej (Włochy wraz z wyspami), na Półwyspie Bałkańskim i niektórych greckich wyspach (w tym na Krecie), spotykany również w północnej Afryce (od północno-zachodniej Sahary Zachodniej po północny Egipt). Introdukowany m.in. na Baleary, Teneryfę (Wyspy Kanaryjskie), Maderę czy Florydę (USA)[3].

Budowa ciała

edytuj
 
Tarentola murowa

Dorasta do 18 cm długości, z czego połowę długości zajmuje ogon. Przylgi pod palcami składają się z pojedynczych płatków przylgowych nie przedzielonych podłużnymi bruzdami. Brak pazurów na 1, 2 i 5 palcu wszystkich kończyn. Ciało pokryte jest małymi, miękkimi łuskami o nieregularnym kształcie. Wśród nich znajdują się twardsze szpiczaste tarczki w kształcie piramidek o trzech ścianach, układające się szeregowy, poprzeczny.

Ubarwienie grzbietu jest różne u różnych osobników, w zależności od warunków wokół panujących, naświetlenia otoczenia, podłoża po którym się on porusza itp. W świetle słonecznym ubarwienie jest ciemniejsze, w cieniu lub nocą – jaśniejsze. Grzbiet może mieć barwę jasnoszarą, żółtą, czarniawą z falistymi lub zygzakowatymi poprzecznymi, ciemnymi pręgami. Brzuch jasny, różowy, żółty lub pomarańczowy pokryty drobnymi i ciemnymi plamkami.

Biologia i ekologia

edytuj

Tryb życia

edytuj

Zamieszkuje tereny skaliste, ruiny bądź dachy i ściany budynków. Prowadzi gromadny tryb życia. Na obszarze ok. 1 m² pilnuje swojego terytorium, na którym również poluje. Jest aktywny w nocy, w dzień wyleguje się w słonecznych miejscach.

W normalnych warunkach wydaje słabe odgłosy, zaś przestraszony czy podrażniony głośno piszczy lub skrzeczy. W razie złapania w rękę kąsa dotkliwie.

 
Tarentola murowa

Odżywianie

edytuj

Żywi się owadami. W trakcie polowania jest bardzo zwinny i potrafi błyskawicznie zmieniać pozycję ciała.

Rozród

edytuj

Samica składa kilka jaj, o wymiarach 13x10 mm, w szczelinach murów, pod kamieniami bądź w trawie.

Przypisy

edytuj
  1. Tarentola mauritanica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h i j P. Uetz, J. Hallermann, Tarentola mauritanica, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-13] (ang.).
  3. a b M. Vogrin i inni, Tarentola mauritanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2018-11-26] (ang.).
  4. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
  5. E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Włodzimierz Juszczyk: Mały Słownik Zoologiczny / gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.

Linki zewnętrzne

edytuj