Tau[4] (Opsanus tau) – gatunek morskiej ryby batrachokształtnej z rodziny batrachowatych (Batrachoididae). Ze względu na osiągane rozmiary i dużą odporność na czynniki środowiskowe nabrał znaczenia jako ryba eksperymentalna wykorzystywana w różnorodnych badaniach. Współwystępuje z pokrewnym ropusznikiem beta[5]. Obydwa gatunki mają podobną budowę i zachowania.

Tau
Opsanus tau[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

batrachokształtne

Rodzina

batrachowate

Rodzaj

Opsanus

Gatunek

tau

Synonimy
  • Gadus tau Linnaeus, 1766
  • Cottus glaber Schöpf, 1788[2]
  • Cottus chaetodon Bloch & Schneider, 1801[2]
  • Lophius bufo Mitchill, 1815[2]
  • Opsanus cerapalus Rafinesque, 1818
  • Batrachoides variegata Lesueur, 1824[2]
  • Batrachus celatus DeKay, 1842[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Występowanie

edytuj

Północno-zachodnie wody Oceanu Atlantyckiego od wybrzeży stanu Maine (USA) do Kuby.

Cechy morfologiczne

edytuj

Głowa duża i płaska. Zaokrąglony pysk zakończony jest dużym otworem gębowym. Płetwy piersiowe bardzo duże. Tau osiąga maksymalnie 43 cm długości i około 2,2 kg masy ciała[6]. Na pokrywach skrzelowych, wokół oczu i otworu gębowego ma liczne frędzlowate wyrostki. Przed płetwą grzbietową ma 3 mocne kolce i kolec na pokrywie skrzelowej. Ubarwienie zmienne, zazwyczaj żółtawo-brązowe, ciemniejsze na grzbiecie i bokach ciała.

Biologia i ekologia

edytuj

Tau występuje w wodach przybrzeżnych nad dnem skalistym i wśród raf, żyje wśród zarośli trawy morskiej. Spotykany jest w pirsach i wrakach[6]. Toleruje zanieczyszczone wody.

Jest to gatunek wszystkożerny i żarłoczny. Mało ruchliwy. Poluje na drobne skorupiaki i ryby, z zaskoczenia, stosując kamuflaż wśród elementów dna. Samice składają ikrę pod kamieniami lub do pustych muszli. Samiec strzeże jej przez 3 tygodnie.

W literaturze został rozpowszechniony z powodu wydawanych dźwięków, znacznie różniących się od dźwięków wydawanych przez inne gatunki ryb. W okresie godowym samce oraz samice Opsanus tau emitują krótkie, pojedyncze lub seryjne dźwięki. Samce opiekujące się potomstwem wydają długie donośne ryki. Dźwięki wydawane przez tau powstają w efekcie bardzo szybkich wibracji pęcherza pławnego, wywołanych skurczami mięśnia poprzecznie prążkowanego[4][7][8].

Znaczenie dla człowieka

edytuj

Ryba jest często odławiana jako ciekawostka do akwariów publicznych. Ma również lokalne znaczenie gastronomiczne.

Kilka osobników tau uczestniczyło w lotach STS-90 i STS-95, w czasie których prowadzono na nich badania nad wpływem mikrograwitacji na układ przedsionkowy i zmysł równowagi[9].

 
Zakamuflowany tau

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Opsanus tau, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e R. Fricke, W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes. [w:] Catalog of Fishes (Online Version, Updated 6 December 2012) [on-line]. California Academy of Sciences. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  3. Opsanus tau, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Batrachowce. W: Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  5. Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 519. ISBN 83-215-2103-7.
  6. a b Opsanus tau. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 22 grudnia 2012]
  7. S. M. Morris, J. T. Albright. The ultrastructure of the swimbladder of the toadfish, Opsanus tau L.. „Cell and Tissue Research”. 164 (1), s. 85-104, 1975. (ang.). 
  8. Fine et al. Acoustical properties of the swimbladder in the oyster toadfish Opsanus tau. „The Journal of Experimental Biology”. 212, s. 3542–3552, 2009. DOI: 10.1242/jeb.033423. (ang.). 
  9. NASA Studies Balance In Two Woods Hole Toadfish, A Senator, And Five Astronauts In Shuttle Mission. ScienceDaily, 2 listopada 1998. [dostęp 2012-12-22]. (ang.).