Teme Sejko
Teme Sejko (ur. 25 sierpnia 1922 w Konispolu k. Sarandy, zm. 31 maja 1961) – kontradmirał, dowódca Marynarki Wojennej Albanii w latach 1958–1960.
| |
| kontradmirał | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1922 |
|---|---|
| Data śmierci |
31 maja 1961 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1943–1960 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
18 Brygada Szturmowa |
| Stanowiska |
dowódca Marynarki Wojennej Albanii |
| Główne wojny i bitwy |
|
Życiorys
edytujPochodził z zamożnej rodziny Czamów, mieszkających od pokoleń w Grecji[1]. Był jednym z pięciorga dzieci Mehmeta Sejko, który posiadał dobra ziemskie w rejonie Filiates i Shyqëranie z d. Taka. W 1920 rodzina Sejko uciekła z Grecji i osiedliła się w Konispolu. Teme Sejko ukończył szkołę powszechną w Konispolu, a w latach 1939-1942 uczęszczał do gimnazjów w Szkodrze i w Tiranie[2]. W gimnazjum w Tiranie związał się z ruchem komunistycznym, w 1943 wstąpił do Komunistycznej Partii Albanii.
Od grudnia 1942 współtworzył oddział partyzancki „Czamuria”. 3 kwietnia 1943 został aresztowany przez włoskie władze okupacyjne, ale wkrótce wypuszczony z braku dowodów. W listopadzie 1943 został ciężko ranny w bitwie, w rejonie Symize k. Mallakastry. W 1944 szybko awansował w hierarchii partyzanckiej - we wrześniu 1944 został komisarzem politycznym jednego z batalionów, a 10 października zastępcą komisarza 18 Brygady Szturmowej. W składzie 18 Brygady wziął udział w bitwie o Tiranę, w listopadzie 1944. 25 grudnia 1944 w stopniu majora został mianowany szefem sekcji kontrwywiadu Wydziału Obrony Ludu (późniejsze Sigurimi).
W maju 1945 wyjechał na studia w Akademii Wojskowej Frunzego w Moskwie, które ukończył z wyróżnieniem[2]. 5 września 1949 w stopniu podpułkownika objął stanowisko szefa wydziału wywiadu w Ministerstwie Obrony. W grudniu 1955 został ponownie wysłany do Moskwy, aby tam kontynuować studia w Akademii Sztabu Generalnego im. K. Woroszyłowa. Ukończył studia w 1957 i powrócił do kraju[1].
17 stycznia 1958 objął stanowisko dowódcy Marynarki Wojennej Albanii, zaś w lipcu 1959 otrzymał awans na stopień kontradmirała[2]. 28 lipca 1960 został aresztowany w budynku ministerstwa obrony[3]. Uznany przez Sigurimi za agenta greckiego został pozbawiony stanowiska i zdegradowany. W toku śledztwa sugerowano, że do działalności szpiegowskiej na rzecz Jugosławii miał skłonić go brat, Taho, obaj też mieli prowadzić przygotowania do wojskowego zamachu stanu i współpracować w tym czasie z przebywającym w Jugosławii Panajotem Plaku[4]. Przed sądem stanęło 65 osób, w większości wywodzących się z Czamów. Sejko przyznał się do winy na procesie, licząc na łagodniejszy wymiar kary. Po kilkumiesięcznym procesie wyrok ogłoszono 30 maja 1961. Trzynastu oskarżonych, w tym Teme Sejko zostało skazanych na karę śmierci przez rozstrzelanie[3]. Wyrok wykonano następnego dnia.
Teme Sejko był żonaty (żona Shpresa), miał trzech synów (Rajmond, Sulo, Sokol). Skazany na karę śmierci i rozstrzelany został jego starszy brat Taho oraz syn Sokol. Samobójstwo popełnił młodszy brat Sulo, a także żona T. Sejko - Shpresa[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Të rrëfesh historinë tragjike të Teme Sejkos [online], arkivalajmeve.com, 2015 [dostęp 2016-11-30] (alb.).
- ↑ a b c Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 149. ISBN 99943-849-2-9.
- ↑ a b Të vërtetat e “grupit armik të Teme Sejkos dhe Tahir Demit [online], kohajone.com, 31 maja 2016 [dostęp 2016-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (alb.).
- ↑ Takimet e fshehta të Panajot Plakut [online], botasot.info, 2011 [dostęp 2024-06-07] (alb.).
Bibliografia
edytuj- Proleter Hasani, Gjergj Titani: Personalitete shqiptare ushtarake shqiptare ne vite 1912-1997. Tirana: Toena, 1997. (alb.).
- Teme Sejko [online], kujto.al, 2015 [dostęp 2023-06-17] (alb.).
- Teme Sejko testified for Panajot Plaku [online], memorie.al, 2015 [dostęp 2024-02-07] (alb.).