Teofil Maresch

wojskowy polski, prawnik

Teofil Karol Maresch (ur. 1 sierpnia 1888 w Brzeżanach, zm. 18 października 1972 w Liverpoolu) – generał brygady Wojska Polskiego, Zastępca Przewodniczącego Głównego Sądu Koleżeńskiego Związku Legionistów Polskich od 1936 roku[1].

Teofil Maresch
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

1 sierpnia 1888
Brzeżany, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

18 października 1972
Liverpool, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

19141972

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Wojskowy Sąd Okręgowy Nr I
Najwyższy Sąd Wojskowy
Departament Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych
Naczelne Dowództwo

Stanowiska

szef sądu
sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego
zastępca szefa departamentu
szef departamentu
naczelny szef służby sprawiedliwości

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Teofil Karol Maresch urodził się 1 sierpnia 1888 w Brzeżanach, w rodzinie Ferdynanda (ur. 1843, powstaniec styczniowy, dyrektor Powiatowego Towarzystwa Zaliczkowego w Brzeżanach[2]), i Marceli z Wereszczyńskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[3][4]. W 1912 ukończył studia we Lwowie, gdzie działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim. Pracował potem jako adwokat. W okresie sierpień 1914 – lipiec 1917 w I Brygadzie Legionów Polskich. Podporucznik z października 1914. Po kryzysie przysięgowym powrócił do praktyki adwokackiej.

12 czerwca 1919 został przyjęty do Korpusu Sądowego Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich z zatwierdzeniem w stopniu kapitana[5]. 20 czerwca tego roku został przydzielony do Sądu Wojskowego Okręgu Generalnego w Warszawie[6]. W styczniu 1921 został kierownikiem Wojskowego Sądu Rejonowego Modlin. W 1922 został zweryfikowany w stopniu majora, w korpusie oficerów sądowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Z dniem 1 sierpnia 1926 został przeniesiony do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie na stanowisko podprokuratora[7]. Posądzany o udział w zatuszowaniu sprawy gen. Włodzimierza Zagórskiego.

12 kwietnia 1927 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 5. lokatą w korpusie oficerów sądowych[8]. 24 kwietnia 1928 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z Prokuratury przy WSO Nr I do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I na stanowisko sędziego orzekającego[9][10]. W 1930 został przeniesiony z Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I w Warszawie na stanowisko szefa sądu[11]. 29 stycznia 1932 został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 2. lokatą w korpusie oficerów sądowych[12]. 10 marca 1932 prezydent RP mianował go sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a minister spraw wojskowych przeniósł z Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I do Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie na stanowisko sędziego[13]. 20 maja tego samego roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Sprawiedliwości MSWojsk[14][4][15]. 27 stycznia 1933 został mianowany z dniem 1 stycznia 1933 szefem Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych i Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[16]. W latach 30. był prezesem podolskiego koła Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[17]. Na generała brygady został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 16. lokatą w korpusie generałów[18]. We wrześniu 1939 był naczelnym szefem służby sprawiedliwości w Naczelnym Dowództwie WP.

Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[19]. W 1941 rząd I. Antonescu wydał go znalazł się w niewoli niemieckiej. Jeden z jedenastu polskich generałów więzionych przez Niemców w Dorsten i Dössel podczas II wojny światowej.

Po uwolnieniu z oflagu w 1945 do kwietnia 1948 mieszkał we Francji. Potem został przeniesiony do Anglii, gdzie po demobilizacji osiadł i gdzie zmarł 18 października 1972 w Liverpoolu[20].

Żonaty z Janiną Wolberzanką, tłumaczką dzieł niemieckich i francuskich. Uczęszczał do gimnazjum w Brzeżanach razem z Edwardem Rydzem-Śmigłym.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 34.
  2. Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 296.
  3. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1907. Brzeżany: 1907, s. 88.
  4. a b Stawecki 1994 ↓, s. 215.
  5. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 79 z 1919 roku, poz. 2650.
  6. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 76 z 1919 roku, poz. 2460.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 251.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 118.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 113, 161.
  10. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 692.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 21.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 30 stycznia 1932 roku, s. 97.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 220, 242.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 408.
  15. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 129 autorzy podali, że w maju 1932 został zastępcą szefa departamentu i naczelnym prokuratorem wojskowym.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 79.
  17. Winobranie w Zaleszczykach jako wielka impreza gospodarcza i kulturalna. „Wschód”. Nr 20, s. 1, 10 sierpnia 1936. 
  18. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 129 autorzy błędnie podali, że awansował na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 roku.
  19. Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne: cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
  20. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 23, s. 103, grudzień 1972. Koło Lwowian w Londynie. 
  21. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 8 z 31 grudnia 1972. 
  22. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za długoletnią gorliwą i nieskazitelną pracę w sądownictwie wojskowym”.
  24. M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu sądownictwa wojskowego”.

Bibliografia edytuj