Thaumoctopus mimicus

Thaumoctopus mimicusgatunek głowonoga z rodziny ośmiornicowatych (Octopodidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Thaumoctopus[2]. Wykazuje duże zdolności mimetyczne i jest pierwszym znanym nauce zwierzęciem upodabniającym się do wielu różnych gatunków jadowitych lub drapieżnych zwierząt morskich. Podobnie jak Wunderpus photogenicus, z którym jest często mylony, zyskał dużą popularność zanim doczekał się naukowego opisu.

Thaumoctopus mimicus
Norman & Hochberg, 2005
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

głowonogi

Podgromada

płaszczoobrosłe

Rząd

ośmiornice

Rodzina

ośmiornicowate

Rodzaj

Thaumoctopus
Norman & Hochberg, 2005

Gatunek

Thaumoctopus mimicus

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

Historia odkrycia edytuj

W połowie lat 80. XX wieku podwodni fotografowie odkryli ośmiornicę, której wkrótce nadano pseudonim mimic octopus (czyli ośmiornica naśladująca, mimetyczna) – ze względu na zdolność upodabniania się kształtem i zachowaniem do innych zwierząt morskich przebywających w jej otoczeniu[3]. Naukowego opisu gatunku dokonali Mark D. Norman i F. G. Hochberg w 2005 roku[4].

Występowanie edytuj

Gatunek o indopacyficznym zasięgu występowania – od Morza Czerwonego po Archipelag Malajski, od Malezji i Filipin przez Indonezję i Papua-Nową Gwineę po Nową Kaledonię[3]. Zasiedla płytkie wody (0,5–37 m p.p.m.) o miękkim, piaszczystym lub mulistym podłożu.

Budowa ciała edytuj

Ośmiornice z tego gatunku charakteryzują się wydłużonymi i wąskimi ramionami, zdolnymi do autotomii[4], oraz specyficznym wzorem ubarwienia. Bazowym kolorem ramion jest ciemny brąz, a na jego tle rozłożone są kremowe lub białe paski i plamy. Na grzbietowej powierzchni płaszcza widoczny jest biały wzór w kształcie łzy, a w tylnej części płaszcza biała plama w kształcie litery U.

 
Thaumoctopus mimicus z ramionami ukrytymi w podłożu

Długość płaszcza wynosi 58 mm, a rozpiętość ramion ośmiornicy – 600 mm[5].

Tryb życia edytuj

Thaumoctopus mimicus żywi się małymi rybami i skorupiakami grzebiącymi w podłożu. Zajmuje puste kryjówki innych zwierząt lub kopie własne. Jest aktywny w ciągu dnia. Przebywa na odsłoniętych obszarach dna morskiego, przez co jest narażony na ataki wielu drapieżników. Zdolności mimetyczne zwiększają jego szanse pozostania niezauważonym lub zniechęcenia potencjalnego napastnika. W tym celu upodabnia się do fląder, skrzydlic lub węży morskich, a także żmijakowatych, ukwiałów, ogończy, ustonogich i innych jadowitych lub drapieżnych zwierząt[5]. Podobne zdolności naśladowania wyglądu i zachowania innego gatunku wykryto u innych ośmiornic[6], ale żadna z nich nie naśladuje tak wielu gatunków.

Przypisy edytuj

  1. Thaumoctopus mimicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. P. Bouchet: Thaumoctopus mimicus Norman & Hochberg, 2005. World Register of Marine Species, 2010. [dostęp 2011-11-28]. (ang.).
  3. a b J. Nabhitabhata, C. Sukhsangchan. New photographic record of mimic octopus in the Gulf of Thailand. „Phuket Marine Biological Center Reserach Bulletin”. 68, s. 31–34, 2007. (ang.).  (pdf)
  4. a b Mark D. Norman, F. G. Hochberg. The "Mimic Octopus" (Thaumoctopus mimicus n. gen. et sp.), a new octopus from the tropical Indo-West Pacific (Cephalopoda: Octopodidae). „Molluscan Research”. 25 (2), s. 57–70, 2005. (ang.). 
  5. a b Norman et al. Dynamic mimicry in an Indo-Malayan octopus. „Proceedings of the Royal Society B”. 268, s. 1755–1758, 2001. DOI: 10.1098/rspb.2001.1708. (ang.). 
  6. Hanlon et al. A "Mimic Octopus" in the Atlantic: Flatfish Mimicry and Camouflage by Macrotritopus defilippi. „The Biological Bulletin”. 218 (1), s. 15–24, 2010. (ang.).