Thymbra

rodzaj roślin

Thymbrarodzaj roślin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Obejmuje 7 gatunków[3]. Występują one w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, sięgając na wschodzie po Iran[3]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. Thymbra capitata wykorzystywana jest w tradycyjnej medycynie ludowej na Krecie jako roślina lecznicza[5]. Ceniona jest też jako roślina miododajna i dostarczająca olejku eterycznego wykorzystywanego w lecznictwie i przemyśle perfumeryjnym[6].

Thymbra
Ilustracja
Thymbra capitata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

Thymbra

Nazwa systematyczna
Thymbra L.
Sp. Pl.: 569 (1753)[3]
Typ nomenklatoryczny

T. spicata Linnaeus[4]

Synonimy
  • Abulfali Adans.
  • Coridothymus Rchb.f.[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Aromatyczne krzewinki[7].
Liście
Naprzemianległe, całobrzegie, często złożone wzdłuż wiązki środkowej. Młode liście skupione w pęczkach w kątach starszych liści[7].
Kwiaty
Zebrane na szczytach pędów w gęstych okółkach, zwykle zagęszczonych w postaci główki lub kłosa. Podsadki pod okółkami lancetowate lub jajowato-lancetowate, odmienne od liści, czasem barwne. przysadki eliptyczne do lancetowatych. Kielich zrosłodziałkowy, walcowaty, z 12–23 wiązkami przewodzącymi, dwuwargowy, z 5 ząbkami, z czego trzy dolne są krótkie i trójkątne, a dwa górne lancetowate i wzniesione do góry. Korona dwuwargowa, z czterema łatkami, z czego trzy są dolne i jedna górna. Korona jest kremowa do purpurowej. Górna łatka jest zaokrąglona, prosta. Dolne łatki także są zaokrąglone, środkowa skierowana jest w dół. Cztery pręciki wyrastają ze środkowej części rurki korony. Nitki ich są wygięte i wystają z rurki. Pylniki są rozchylone. Zalążnia zwieńczona szyjką słupka z dwudzielnym znamieniem o równych lub niemal równych ramionach[7].
Owoce
Czterodzielne rozłupnie, rozpadające się na cztery pojedyncze rozłupki, które są jajowate i gładkie[7].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna

Gatunek i rodzaj z podplemienia Menthinae, plemienia Mentheae, podrodziny Nepetoideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2023-12-04] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-12-04] (ang.).
  3. a b c d e Thymbra L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-04].
  4. Thymbra Linnaeus, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-12-04].
  5. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 922, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. Anthony Huxley, Wiliam Taylor, Flowers of Greece and the Aegean, London: Chatto & Windus, 1977, s. 126, ISBN 0-7011-2228-5.
  7. a b c d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 238. ISBN 978-3-642-62200-7.
  8. Genus Thymbra L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-12-04].