Titanoptera
Titanoptera – wymarły takson owadów nowoskrzydłych, klasyfikowany jako podrząd prostoskrzydłych[1] lub odrębny rząd w obrębie Polyneoptera[2]. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z permu i triasu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Rosji, Kirgistanu i Australii[3].
| Titanoptera | |||
| Sharov, 1968 | |||
| Okres istnienia: perm–trias | |||
 Zrekonstruowany Gigatitan vulgaris | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| (bez rangi) | Orthopterida | ||
| Rząd | |||
| Podrząd |
Titanoptera | ||
| Synonimy | |||
| |||
Owady te osiągały do około 400 mm rozpiętości skrzydeł, których dwie pary składane były płasko nad odwłokiem. Przednia para u wielu gatunków miała dużych rozmiarów struktury służące strydulacji[2][3]. Przypuszczalnie dźwięk powstawał przez pocieranie struktur obu skrzydeł o siebie. Głowę miały hipognatyczną[2], wyposażoną w długie żuwaczki[4]. Przedplecze rozszerzone było bocznie ponad pleurytami. Odnóża miały pięcioczłonowe stopy, a tylna ich para nie nadawała się do wykonywania skoków[2]. Przednią ich parę cechowały natomiast tęgie kolce na spodniej stronie goleni i ud, sugerujące jej chwytną funkcję[2][3]. Budowa tych owadów wskazuje na ich drapieżny tryb życia[4].
Według Orthoptera Species File (2017) systematyka tej grupy przedstawia się następująco[1]:
- nadrodzina: †Tcholmanvissioidea Zalessky, 1934
- †Mesotitanidae Tillyard, 1925
- †Tcholmanvissiidae Zalessky, 1934
- nadrodzina: †Tettoedischioidea Gorochov, 1987
- †Tettoedischiidae Gorochov, 1987
- nadrodzina: incertae sedis
- †Paratitanidae Sharov, 1968
Przypisy
edytuj- ↑ a b suborder †Titanoptera. [w:] Orthoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-08-12].
- ↑ a b c d e David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005, s. 215-216. ISBN 978-1-107-26877-7.
- ↑ a b c David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 110.
- ↑ a b H.V. Hoell, J.T. Doyen, A.H. Purcell: Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed.. Oxford University Press, 1998, s. 322. ISBN 0-19-510033-6.