Titanoptera – wymarły takson owadów nowoskrzydłych, klasyfikowany jako podrząd prostoskrzydłych[1] lub odrębny rząd w obrębie Polyneoptera[2]. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z permu i triasu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Rosji, Kirgistanu i Australii[3].

Titanoptera
Sharov, 1968
Okres istnienia: permtrias
298.9/201.4
298.9/201.4
Ilustracja
Zrekonstruowany Gigatitan vulgaris
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

nowoskrzydłe

Nadrząd

Polyneoptera

(bez rangi) Orthopterida
Rząd

prostoskrzydłe

Podrząd

Titanoptera

Synonimy
  • Mesotitanoptera Crampton, 1928
  • Mesotitanida

Owady te osiągały do około 400 mm rozpiętości skrzydeł, których dwie pary składane były płasko nad odwłokiem. Przednia para u wielu gatunków miała dużych rozmiarów struktury służące strydulacji[2][3]. Przypuszczalnie dźwięk powstawał przez pocieranie struktur obu skrzydeł o siebie. Głowę miały hipognatyczną[2], wyposażoną w długie żuwaczki[4]. Przedplecze rozszerzone było bocznie ponad pleurytami. Odnóża miały pięcioczłonowe stopy, a tylna ich para nie nadawała się do wykonywania skoków[2]. Przednią ich parę cechowały natomiast tęgie kolce na spodniej stronie goleni i ud, sugerujące jej chwytną funkcję[2][3]. Budowa tych owadów wskazuje na ich drapieżny tryb życia[4].

Według Orthoptera Species File (2017) systematyka tej grupy przedstawia się następująco[1]:

Przypisy

edytuj
  1. a b suborder †Titanoptera. [w:] Orthoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-08-12].
  2. a b c d e David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005, s. 215-216. ISBN 978-1-107-26877-7.
  3. a b c David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 110.
  4. a b H.V. Hoell, J.T. Doyen, A.H. Purcell: Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed.. Oxford University Press, 1998, s. 322. ISBN 0-19-510033-6.