Toro (gryzoń)

Toro
	Isothrix
	J.A. Wagner, 1845
	; Przedstawiciel rodzaju – toro żółtociemieniowy (I. bistriata)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Nadrodzina	Octodontoidea
Rodzina	kolczakowate
Podrodzina	kolczaki
Plemię	Echimyini
Rodzaj	toro
	Typ nomenklatoryczny
	Isothrix bistriata J.A. Wagner, 1845
Synonimy
	Lasiuromys Deville, 1852;
	Lasiuromys Deville, 1852;
Gatunki
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Toro^[3] (Isothrix) – rodzaj ssaków z podrodziny kolczaków (Echimyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ekwadorze, Kolumbii, Wenezueli, Gujanie Francuskiej, Surinamie, Gujanie, Brazylii i Peru^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 170–292 mm, długość ogona 168–271 mm; masa ciała 300–530 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1845 roku niemiecki paleontolog i zoolog Johann Andreas Wagner na łamach Archiv für Naturgeschichte^[1]. Wagner wymienił trzy gatunki – Isothrix bistriata J.A. Wagner, 1845, Isothrix pagurus J.A. Wagner, 1845 i Isothrix pachyura J.A. Wagner, 1845 – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1916 roku amerykański zoolog Edward Alphonso Goldman na typ nomenklatoryczny wyznaczył toro żółtociemieniowego (I. bistriata)^[8].

Etymologia

Isothrix: gr. ισος isos ‘równy, podobny’; θριξ thrix, τριχος trikhos ‘włosy’^[9].
Lasiuromys: gr. λασιος lasios ‘włochaty, kudłaty’; ουρα oura ‘ogon’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Lasiuromys villosus Deville, 1852 (= Isothrix bistriata J.A. Wagner, 1845).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]^[7]^[4]^[3]:

Isothrix barbarabrownae B.D. Patterson & Velazco, 2006 – toro barwnoogonowy
Isothrix orinoci O. Thomas, 1899 – toro orinocki
Isothrix negrensis O. Thomas, 1920 – toro nadrzeczny
Isothrix bistriata J.A. Wagner, 1845 – toro żółtociemieniowy
Isothrix pagurus J.A. Wagner, 1845 – toro gładki
Isothrix sinnamariensis Vié, Volobouev, Patton & Granjon, 1996 – toro szczotkoogonowy

Przypisy

↑ ^a ^b J.A. Wagner. Diagnosen einiger neuen Arien von Nagern und Handflüglern. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 145, 1845. (niem.).
↑ Ch.J.S.-C. Deville. Notice sur le genre Dactylomys, et établissement d’un genre nouveau, le Lasiuromys, provenant de l’expédition de M. de Castelnau. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e Série. 4, s. 357, 1852. (fr.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 293–294. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 576. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 621–622. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Isothrix. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-23].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 371. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ E.A. Goldman. Notes on the genera Isothrix Wagner and Phyllomys Lund. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 125–126, 1916. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 354.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 365.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-19]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Wagner-1] J.A. Wagner. Diagnosen einiger neuen Arien von Nagern und Handflüglern. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 145, 1845. (niem.).

[Deville-2] Ch.J.S.-C. Deville. Notice sur le genre Dactylomys, et établissement d’un genre nouveau, le Lasiuromys, provenant de l’expédition de M. de Castelnau. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e Série. 4, s. 357, 1852. (fr.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 293–294. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 576. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Fabre&inni-5] P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 621–622. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Isothrix. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-23].

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 371. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[gol-8] E.A. Goldman. Notes on the genera Isothrix Wagner and Phyllomys Lund. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 125–126, 1916. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792101_354]-9] Palmer 1904 ↓, s. 354.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792112_365]-10] Palmer 1904 ↓, s. 365.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-19]. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]