Trogon kostarykański

Trogon kostarykański
	Trogon clathratus
	Salvin, 1866
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	trogony
Rodzina	trogony
Rodzaj	Trogon
Gatunek	trogon kostarykański
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trogon kostarykański^[3] (Trogon clathratus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny trogonów (Trogonidae). Występuje we wschodniej Ameryce Centralnej. Opisany po raz pierwszy w 1866. Jest gatunkiem najmniejszej troski.

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Osbert Salvin pod nazwą Trogon clathratus. Opis ukazał się w 1866 roku w „Proceedings of the Zoological Society of London”. Jako miejsce typowe autor wskazał Veragua (Santa Fé de Veragua) w prowincji Veraguas w Panamie^[4]^[5]. Najbliżej spokrewnionymi z trogonem kostarykańskim są trogony: krasnodzioby (T. massena), białooki (T. comptus) i czarnosterny (T. melanurus)^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[7]^[8]^[9].

Etymologia

Trogon: gr. τρωγων trōgōn „owocożerny, gryzący”, od τρωγω trōgō „gryźć”^[10].
clathratus: łac. clathratus – „pokryty, zdobiony kratką”^[11].

Morfologia

Średniej wielkości ptak o masie ciała około 130 g i długości 30 cm. Występuje dymorfizm płciowy. Samce mają średniej wielkości, dosyć mocny, żółty dziób i białawe tęczówki. Twarz i gardło czarniawe. Górna część głowy, kark, górna część ciała i pierś ciemnoniebiesko-zielone. Brzuch i boki ciała różowo-czerwone. Ogon niebieskawo-zielony. Pokrywy skrzydeł są niebiesko-szare i szare. Sterówki środkowe z wierzchu niebieskawo-zielone, od spodu popielate z poprzecznymi wąskimi białawymi prążkami. Samice mają ciemną górną szczękę, białawe tęczówki. Twarz i podbródek brązowoszare, reszta głowy, kark, górne części ciała, skrzydła i ogon popielate. Spód ogona prążkowany jak u samców, ale prążkowanie jest widoczne głównie na zewnętrznych częściach chorągiewek, a ponadto krótsze sterówki mają białawe końcówki. Oliwkowołupkowe piersi, brązowoszara górna część brzucha i różowa dolna^[6]^[12].

Zasięg występowania

Trogon kostarykański występuje głównie na karaibskich wybrzeżach Panamy i Kostaryki, a tylko lokalnie na ich wybrzeżach od strony Pacyfiku. Jest gatunkiem osiadłym, stwierdzono tylko niewielkie migracje wysokościowe w porze deszczowej^[6]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 39,8 tys. km²^[13].

Ekologia

Głównym habitatem trogona kostarykańskiego są wilgotne lasy u podnóża i na niższych zboczach gór; czasem pojawia się na obrzeżach lasów lub w przyległych półotwartych i zacienionych obszarach; ptaki przebywają głównie w środkowych piętrach lasu. Występują na wysokościach od 90 m n.p.m. do 1400 m n.p.m.^[6]

Dieta składa się z owoców głównie z rodziny wawrzynowatych, także dużych owadów, czasami niewielkich płazów bezogonowych i jaszczurek^[6]. Długość pokolenia jest określana na 7,3 lat^[13].

Rozmnażanie

Niewiele wiadomo o rozmnażaniu tego gatunku. Sezon lęgowy najprawdopodobniej trwa od lutego do maja. Gniazda buduje w gnijących pniach lub kłodach. Spotykano także gniazda w termitierach na wysokości 5–8 m nad poziomem ziemi. Informacje o jajach, wysiadywaniu oraz pisklętach nie są udokumentowane^[6].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN trogon kostarykański jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest oszacowana, a gatunek opisuje się jako rzadki (uncommon). Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk^[13].

Przypisy

↑ Trogon clathratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Trogon clathratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: TROGONIDAE Lesson, 1828 - TROGONY - TROGONS (Wersja: 2022-08-12), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-11-12] .
↑ O.O. Salvin O.O., Descriptions of Eight New Species of Birds from Veragua, „Proceedings of the Zoological Society of London”, Londyn 1866, s. 75 (ang.).
↑ Denis Lepage: Lattice-tailed Trogon Trogon clathratus. Avibase. [dostęp 2022-11-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NigelN. Collar NigelN., Lattice-tailed Trogon Trogon clathratus, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., TROGONIFORMES (Wersja: 2021-11-28) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
↑ F.F. Gill F.F., D.D. Donsker D.D., P.P. Rasmussen P.P. (red.), IOC World Bird List (v12.2) Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6b [online], lipiec 2022 [dostęp 2022-11-12] .
↑ Trogon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-12] (ang.).
↑ clathratus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-12] (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.). T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 122. ISBN 84-87334-30X. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species factsheet: Trogon clathratus [online], BirdLife International, 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology (ang.).
Nagrania głosów, [w:] xeno-canto [online] .

[itis-1] Trogon clathratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Trogon clathratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: TROGONIDAE Lesson, 1828 - TROGONY - TROGONS (Wersja: 2022-08-12), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-11-12] .

[oryg-4] O.O. Salvin O.O., Descriptions of Eight New Species of Birds from Veragua, „Proceedings of the Zoological Society of London”, Londyn 1866, s. 75 (ang.).

[AviBase-5] Denis Lepage: Lattice-tailed Trogon Trogon clathratus. Avibase. [dostęp 2022-11-12]. (ang.).

[botw-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NigelN. Collar NigelN., Lattice-tailed Trogon Trogon clathratus, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[Zoon-7] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., TROGONIFORMES (Wersja: 2021-11-28) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[ioc-8] F.F. Gill F.F., D.D. Donsker D.D., P.P. Rasmussen P.P. (red.), IOC World Bird List (v12.2) Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[hbwcheck6b-9] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6b [online], lipiec 2022 [dostęp 2022-11-12] .

[10] Trogon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[11] clathratus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[HBW_06-12] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.). T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 122. ISBN 84-87334-30X. (ang.).

[birdlife-13] Species factsheet: Trogon clathratus [online], BirdLife International, 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]