Trzmielina Fortune’a

Trzmielina Fortune’a
	; Kultywar ‘Emerald’n Gold’
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	dławiszowce
Rodzina	dławiszowate
Rodzaj	trzmielina
Gatunek	trzmielina Fortune’a
	Nazwa systematyczna
	Euonymus fortunei (Turcz.) Hand.-Mazz.; Symb. sin. 7:660. 1933
Synonimy
	Evonymus fortunei Hand.-Mazz.;
	Evonymus fortunei Hand.-Mazz.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trzmielina Fortune’a, trzmielina pnąca (Euonymus fortunei (Turcz.) Hand.-Mazz.) – gatunek krzewu z rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Pochodzi z Japonii, Chin i Korei^[3]. W Europie zaczęto go uprawiać w 1907 r. W Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna. Nazwa pochodzi od Roberta Fortune’a, który przywiózł tę roślinę z Chin do Europy.

Morfologia edytuj

Pokrój: Gęsty, nisko ścielący się krzew o wysokości do 0,5 m. Wytwarza korzenie przybyszowe, z których wyrastają nowe pędy i w ten sposób krzew stopniowo rozrasta się na boki.
Liście: Zimozielone, skórzaste. Mają długość do 6 cm, są jajowate lub eliptyczne, na górnej stronie błyszczące. Jesienią i zimą liście przebarwiają się na purpurowy kolor.
Kwiaty: Drobne, niepozorne, zebrane w gęste kwiatostany. Kwitnie w lipcu, jednak u nas rzadko zakwita.

Zastosowanie edytuj

Roślina ozdobna. Jest dość często uprawiana, ze względu na swój ładny pokrój, ale przede wszystkim ozdobne liście. Rośnie wolno. Nadaje się na rabaty, gdyż tworzy ładne zestawienia kolorystyczne z innymi roślinami, bywa też używana jako roślina okrywowa, może też rosnąć samotnie na strzyżonym trawniku. Często jest uprawiana w dużych donicach i skrzynkach, zwykle w zestawieniu z innymi roślinami, szczególnie iglakami. Kwitną starsze egzemplarze. Zapylana przez muchówki, które wabi silną piżmową wonią^{[potrzebny przypis]}.

Uprawa edytuj

Wymagania. Najlepsza jest żyzna, próchniczna i stale lekko wilgotna gleba. Może rosnąć w półcieniu, ale najładniej wybarwia się w pełnym słońcu. Nie jest całkowicie mrozoodporna, dlatego też w czasie silnych mrozów (jeśli nie jest przykryta śniegiem, który wystarczająco chroni ją przed przemarznięciem) dobrze jest przykryć ją.
Rozmnażanie: Zwykle kupuje się gotowe sadzonki. Można ją jednak rozmnażać z odrostów korzeniowych, jak również przez ukorzenianie pędów.
Pielęgnacja. U młodych roślin należy lekko przycinać końce pędów, przez co będzie się ładniej zagęszczać. Jeśli chcemy, by wyrosła wyżej, należy jej wykonać niewielką kratkę lub pergolę, na którą będzie się wspinać (na stanowiskach półcienistych jej pędy szybciej się wydłużają). Ponieważ ma zimozielone liście, przed zimą należy ją intensywnie podlewać.

Odmiany uprawne edytuj

‘Blondy’ – ścielący się krzew o wysokości do 30 cm. Ma ciemnozielone liście z biało-żółtą plamą. Może być uprawiana pod koronami dużych drzew, wspina się po ich pniach.
‘Emerald Gaiety’ – płożący się krzew o wysokości do 25 cm. Ma ciemnozielone liście z białą obwódką. W zacienionych miejscach może się wspinać na podpory.
‘Emerald’n Gold’ – ma ciemnozielone liście z dużą, żółtą obwódką. Pokrój wyprostowany, wysokość do 50 cm.
‘Sunspot’ – ma liście z intensywnie żółtym paskiem wzdłuż środka liścia i ciemnozieloną obwódkę. Szczególnie nadaje się jako roślina okrywowa.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-19] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-05-15]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Trzmielina Fortune’a w Encyklopedii pnączy. [dostęp 2008-03-07].
Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 1999. ISBN 83-7073-188-0.
Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II: Drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-19] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-05-15]. (ang.).

[3]

[1]

[2]